درگذشت مادر لالاییها درایران پروین بهمنی ترک ایل دیار قشقایی، تشكل هاى فمنيستى مركز و شكايت ما!
چند ماه پیش درگذشت دردناك و نابهنگام مهری جعفری، نویسنده و شاعر، فعال حقوق زنان، كوهنورد، وكيل دادگسترى و فعال تشكل حقوق بشرى ترک ( آذربايجان) “اهراز”، شاهد بى مهرى و بى دقتى بخش مهمى از جنبشی که در مجموع خود را جنبش زنان ایران مینامند بودیم. اينبار نيز همان واکنش و تنگ نظرى را در قبال درگذشت يك آكتيويست زن ترك ديگر، يعنى مادر پروين بهمنى از ديار قشقايى، در سايتهاى اينترنتى و شبكه هاى اجتماعى مختص زنان بودیم.
بخش مهمی از تشکلهای زنان، حتی آنهاییکه نامشان را با واژه های زیبای چون ” آزادی و برابری…” مزین کرده اند نیز نه نامى از مهرى جعفرى را به میان آوردند و نه تسلیتی به بازماندگان وی نوشتند. در هفته گذشته بخش قابل توجهی از کنشگران حقوق زنان بار دیگر آرمانهای جنبش فمینیستى در ایران را قربانی سیاست زدگی و مركزگرايى خود کردند. این بار درگذشت پروین بهمنی ” مادر لالاییهای ایران” از ترک تباران ایل قشقایی یا کلا در جراید و مدیای فمنیست های ایران فراموش شد و یا با اشارهء کوتاهی از کنارش گذشته اند ، بدون این که ضرورتأ نام زبان این لالاییها و تبار خانم پروین بهمنی را ذکر کنند یا از ایل این زن هنرمند نامی ببرند. نامی که در حتا رسانه‌های کشور و کشورهای منطقه پیچیده بود, و اما لوزمی به نوشتن بیشتر و کاووش در آثار و بیوگرافی او ندیدند!…
ما در “مرکز زنان ترک” ضمن انتقاد به بی تفاوتی فعالین فمنیست مرکز نسبت به فعالین حقوق زنان در میان خلق های غیرفارس، بر آن هستیم که در حد امکان اطلاعات لازم در خصوص فعالین این زن برجسته ترک از تبار قشقایی به معرفی این چهره برجسته به پردازیم و حتی برآنیم که یکی از مصاحبه‌های او به زبان ترکی را به فارسی برگردانده و در اختیار جامعه مدنی ایران قرار دهیم. با معرفی چهرهء پیشرو پروین بهمنی در عین حال میخواهیم که چهره ایران چندملیتی را از پنجره اینترسکشونالیسم بنگریم و این پنجره را برای فمنیستهای مرکز نیز یادآور شویم. باشد که فمنیست های مرکز در فراینده تحولات اجتماعی بتوانند با نگرش بازتر، دمکراتیک تر به مسئله زن در ایران بنگرند و زمینه های گسترش تفکر فمنیستی در سراسر ایران را در فعالیتهایشان مد نظر قرار دهند.
پروین بهمنی که بود؟
پروین بهمنی متولد 1328 در شیراز ، خواننده و پژوهشگر فرهنگ قشقایی است فارغ التحصیل دانشسرای تربیت معلم بوده و نشان درجه یک هنری (دکتری) دارد و اولین زن برگزیده مفاخر هنری تورک است.
پروین بهمنی متولد ۱۳۲۷ در شیراز بود او را با نام لالایی خوان ایران را می‌شناسند.
پدرش موسیقیدان قشقایی بود
پدرش غلامرضا بهمنی از از موسیقیدانان کشورمان بوده که بیشتر در موسیقی قشقایی فعالیت داشت.
با توجه به حرفه پدرش در موسیقی خانم پروین بهمنی نیز به موسیقی علاقه مند شد.
تحصیلات
پروین بهمنی دوران تحصیلی خود را در شیراز سپری کرد سپس در دانشسرای عشایری فارغ التحصیل گردید
۱۶ سال سابقه معلمی داشت و در کنار معلمی به کار هنری و موسیقی می‌پرداخت لالاییهای پروین بهمنی شهرت زیادی در بین علاقه مندان به موسیقی دارد.
در دوران کودکی زیر نظر نور علی برومند تکنیک های موسیقی را فرا گرفت و سپس موسیقی قشقایی را زیر نظر اساتیدی همچون محمد حسین کیانی و حبیب گرگین پور و غلامرضا بهمنی و محمد قلی خورشیدی آموخت
او در سال ۱۳۸۰ به گروه آوا به صورت رسمی به فعالیت پرداخت و بعد از مدتی توانست سرپرستی این گروه را به دست آورد
کنسرت های زیادی به همراه گروه آوا در کشورهای مختلف کشور به خصوص شیراز برگزار کرده است
خانم بهمنی و شاگردان زیادی را نیز داشت و شهرت جهانی به دست آورده بود حتی جشنواره در دانشگاه گریسون ترکیه با نام ایشان برگزار شد که بیش از ۲۸۰ موسیقیدان از سراسر جهان در این جشنواره شرکت کرده بودند خانم بهمنی همچنین توانسته نشان درجه یک هنری دریافت کرده باشد.
فعالیت خانم بهمنی در احیای موسیقی تورکی قشقایی خیلی زود نشان درجه دو و یک فرهنگی را برایش به ارمغان آورد و عضو موسسه پیشکسوتان هنر ایران شد
او سپس بعنوا 6 بانوی موسیقی کشور شناخته و مقام بانوی برگزیده فرهنگی ترکان جهان را از آن خود کرد و مدرک افتخاری دانشگاه آتاتورک را بدست آورد
خانم بهمنی در سال 1396 بعد از حدود 30 سال فعالیت در حوزه موسیقی، نشان درجه یک معادل دکتری را برای “آواز” گرفت. او پیش از این نیز نشان درجه دو هنری را در بخش “پژوهش” دریافت کرده بود. دانشگاه آتاتورک در ترکیه شبی را برای او برگزار کرد و قزاقستان، ترکیه، روسیه و فدراسیون بین‌المللی کشورهای عضو اسکاندیناوی، مدرک دکتری افتخاری به او داده‌اند. بهمنی سال‌ها در مدارس عشایر تدریس کرده و اولین حروف را با آواز و دستمال‌های رنگی قشقایی به فرزندان ایل یاد داده است. او فرزندان خودش را هم برای نواختن موسیقی تربیت کرده است. او و یکی از فرزندانش دامون شش‌بلوکی که پژوهشگر موسیقی نواحی و عضو گروه موسیقی “حاوا” است، به بهانه نوروز مهمان هنرآنلاین شدند.
تاسیس گروه حاوا
در سال ۱۳۸۰ گروه «حاوا» را تاسیس کرد و در مرکز موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ثبت رساند و با آن گروه موسیقی قشقایی و دیگر مناطق عشایری فارس و همچنین موسیقی شیرازی را اجرا کرده و موسیقی قشقایی را از لابه لای خاطرات و آواهای ایلیاتی احیا کرد.
پروین بهمنی همکاری بلند مدت پژوهشی با استاد محمدرضا درویشی و دیگر پژوهشگران ملی و بین المللی همچون پروفسور علی کافکاسیالی و دانشگاه آتاتورک و موسسه فرهنگی گونش وقفی و همجنین مراکز فولکلور کشورهای ترک زبان دیگر را انجام داده است.
پژوهش موسیقی مقامی مناطق یاد شده نیز از کارهای مهم و ویژه پروین بهمنی و فرزند ایشان دامون شش بلوکی به جدی ترین شکل می باشد.
این گروه تاکنون کنسرت های بسیاری را در تالارهای معتبر پایتخت از جمله تالارهای وحدت، اندیشه، ارسباران، میلاد ، … و دیگر شهرستان ها مانند تالار حافظ شیراز و همچنین کشورهای دیگر نظیرآلمان، دانمارک ، قزاقستان، ایتالیا ترکیه، تاجیکستان، امارات و بسیاری فستیوال های فرهنگی هنری داخلی و خارجی داشته است.
يك فستيوال جهاني در تركيه و در دانشگاه گيرسون تركيه با حضور ٢٨٠ موسيقيدان و استاد دانشگاه به نام پروين بهمني نامگذاری شده است.
پروین بهمنی از هنرمندان و پژوهشگران شناخته شده موسیقی نواحی ایران که در این سال‌ها به «خالق لالاییهای مادرانه ایران زمین» شهرت داشت بعد از مدت‌ها مبارزه با بیماری دار فانی را وداع گفت. خالق لالایی های مادرانه به دلیل مشکلات قلبی ـ ریوی در بیمارستان امام سجاد (ع) بستری بود که در ۲۹ مهر ۱۴۰۰ درگذشت.
سوابق کاری و افتخارات
از جمله فعالیت ها و افتخارات پروین بهمنی(بهمن بیگی) می توان به:
• نشان درجه يك هنري در رشته موسيقي (دكتری)،
• عضو موسسه پيشكسوتان هنر ايران،
• جزء ۳۶ استاد موسیقی مقامی کشور،
• جزء ۶ بانوی پیشکسوت موسیقی ایران ،
• بانوی برگزیده فرهنگی ترکان جهان،
• مدرک افتخار دانشگاه آتاتورک و دانشگده ادبیات کاظیم کارابیکدیر ترکیه ،
• عضو مشاهیر و مفاخر کشور(میراث فرهنگی کشور)
• احیاگر مادرانه ها و لالایی ها،
• احیاگر موسیقی از بین رفته عاشوقلر قشقایی،
• سرپرست گروه موسیقی برگزیده شبهای استانها
• سرپرست گروه قشقایی در چند جشنواره موسیقی
• احیاگر رپرتوار از بین رفته موسیقی عاشیقی قشقایی
• تجلیل شده به عنوان های ؛ پژوهشگر برتر موسیقی (گرگان) و انجمن موسیقی ایران (در کرمان) ،
• تنها پژوهشگر بانو موسیقی بومی ایران (شهرداری تهران) ،
• موسیقیدان و پژوهشگر برگزیده استان فارس (فرهنگستان هنر)،
• دارای فوق ليسانس درجه ۲ هنری در رشته پژوهش هنر (وزرارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)،
• دارای دکترای افتخار فرهنگ و هنر از دانشگاه آتاتورک،
• مدرک افتخار موسسه فرهنگی هنری گونش ترکیه ،
• پژوهشگر و موسیقی دان برگزیده و تجلیل شده توسط میرحسین موسوی
• عضو هیئت مولف شش کتاب در رابطه با فرهنگ و ادبیات و موسیقی در ترکیه (همکاری با پروفسور کافکاسیالی) ،
• عضو هیئت مولف دایره المعارف بازیهای ایرانی (وازیگاه) ،
• عضو هیئت مولف دانشنامه موسیقی نواحی ایران (همکاری با جهانگیر نصر اشرفی)،
• همکار در دایره المعارف سازهای زهی و سازهای کوبه ای ایران (همکاری با محمد رضا درویشی)،
• نگارش منظومه داستانی اصلی و کرم ،
• زندگینامه هنرمندان قشقایی ، زنان نامدار قشقایی
• آلبوم بیاد فرود
• آواز در موسیقی فیلم سه زن به کارگردانی منیژه حکمت،
• آواز و نظارت موسیقی در مستند درنالار و فیلم عروسکی آل
• اولین زن از موسیقی و حضور در برنامه با کاروان شعر و موسیقی شبکه دو،
• همکاری پژوهشی با مجله تصویری کارگاه هنر (شبکه چهار سیما) ،
• لوح جشنواره آیین های نمایشی پانزدهم و کنفرانس در جشنواره آیین های نمایشی
• تجلیل در آیین رونمایی چهار سی دی های پژوهشی دامون شش بلوکی در شهر کتاب فرشته
• تنديس آينه داران موسيقي ايران ،
• تنديس هنرمندان برتر سميرم ،
• ديپلم افتخار دانشگاه كارس، تنديس و … می باشد.
