از ماکت زنان هم میترسید؟
پرسپولیس، صدرنشین این روزهای لیگ برتر ایران در شرایطی مهیا میشود تا فرداشب در ادامه رقابتهای داخلی به مصاف ماشینسازی در تبریز برود که همچنان مشکلات مالی و مدیریتی آن را آزار میدهد.
اختلاف با کارگزار و گلایههای تازه یحیی گلمحمدی هم به این حواشی دامن زده تا تیمی که در آستانه چهارمین قهرمانی پیدرپی خود در فوتبال ایران است، دستکم بیرون از مستطیل سبز، تفاوتی با دیگر تیمهای بحرانزده لیگ نداشته باشد.
به غیر از موضوعاتی که مربوط به مشکلات مالی و مدیریتی است، اقدام اخیر مسئولان این باشگاه در دیدار خانگیشان برابر شاهین بوشهر هم همچنان بحثبرانگیز است. ماجرا مربوط به بازیهای هفته بیستوسوم است که شنبه همین هفته برگزار شد و پرسپولیس در ورزشگاه آزادی از تیم شاهین بوشهر میزبانی کرد. این باشگاه در روزهایی که به دلیل شیوع ویروس کرونا، تماشاگرانش را روی سکو از دست داده، در اقدامی جذاب با ماکت هواداران یا همان کارتنپلاستهایی که تصویر هواداران این باشگاه رویش چسبانده شده بود، بخشهایی از سکوی ورزشگاه آزادی را مزین کرد؛ اقدامی که اگرچه برای اولین بار در ایران یک باشگاه انجام میداد؛ ولی طرحی تقلیدی از باشگاه بوروسیا مونشنگلادباخ آلمان بود. البته فقط ایده، از آن باشگاه آلمانی کپیبرداری شده بود و در عمل و اجرا، اتفاقی رخ داد که بخش زیادی از هواداران فوتبال را ناراحت کرد: موضوع از این قرار بود که باشگاه پرسپولیس فقط تصویر هواداران «مرد» را برای انتشار انتخاب کرده بود و به زنان و دخترانی که میخواستند بهنوعی هواداریشان از این باشگاه را ثابت کنند، حتی اجازه نداد تا در این طرح جایی داشته باشند.
یک آگهی کاملا مردانه!
پیش از اینکه پرسپولیس برای اولین بار بعد از کرونا در ورزشگاه آزادی میزبان یکی از رقابتهای لیگ شود، آگهیای در شبکههای مجازی دست به دست شد مبنی بر اینکه هوادارانی که میخواهند عکس چهرهشان روی ماکت هواداری این باشگاه در دیدار برابر شاهین چسبانده و در ورزشگاه نصب شود، اقدام کنند؛ البته منظور از هواداران، فقط مردان بودند؛ چون برای ثبتنام در این طرح گزینهای برای زنان نبود که بخواهند دستکم به صورت مجازی روی سکوهای ورزشگاه بنشینند. این اقدام از همان ساعتهای اولیه با اعتراض هزاران زن و دختر پرسپولیسی روبهرو شد که اعتقاد داشتند دوباره و چندباره در حقشان تبعیض صورت گرفته و نباید باشگاهی که پسوند فرهنگی دارد، چنین اقدامی میکرد؛ اما ماجرا برای مسئولان باشگاه سادهتر از این حرفها بود؛ آنها میخواستند از این طریق بهنوعی درآمدزایی کنند و شاید حوصله دردسر و گرفتن مجوز و این قبیل کارها را نداشتند!
مسئولیت با باشگاه بود؟
با نهاییشدن آن طرح، صدای اعتراض دختران علاقهمند به فوتبال در ایران بلندتر از قبل شد؛ آنها که به دلیل قوانین عجیب و غریب وضعشده در ایران نمیتوانند در بازیهای باشگاهی به ورزشگاه بروند و تیمهای محبوبشان را تشویق کنند، قصد داشتند از این طریق هم حمایتشان از باشگاه را نشان دهند و هم بهنوعی اعتراضی به تبعیض بهوجودآمده از این نظر داشته باشند. البته زنان در فوتبال ملی هم چندان آزادانه نمیتوانند به ورزشگاه بروند؛ تنها یک بار بعد از قریب به ۴۰ سال زنان ایرانی توانستهاند با تهیه بلیت آن هم به صورت محدود راهی ورزشگاه آزادی شوند و بازی فوتبال ایران و کامبوج را از نزدیک ببینند. پس از آن و با وجود هشدارهای زیاد فیفا، هرگز مقدمات حضور زنان در ورزشگاه برای بازیهای باشگاهی فراهم نشد.
بااینحال، در اقدام اخیر به نظر میرسد نهتنها حضور فیزیکی زنان علاقهمند به فوتبال؛ بلکه حضور مجازی آنها هم مسئولان را میترساند! این موضوع را میشود بهخوبی از اقدام اخیر باشگاه پرسپولیس پی برد.
ـ سال ۱۳۷۶ «صفایی فراهانی»، رئیس وقت فدراسیون فوتبال در کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرده بود: «در تلاشیم تا خانمها هم به وزرشگاه بیایند…»؛ اما بعد از ۲۱ سال که از اعلام این موضوع میگذرد، هنوز این طرح تحقق نیافته است.
مسئولین و مقامات بارها برای پیگیری و تحقق حضور زنان در استادیومهای ورزشی وعدههای فراوانی دادهاند، اما این پرونده هنوز به جایی نرسیده است و همچنان از ورود بانوان به ورزشگاهها جلوگیری بعمل میآید.
به گزارش ایسنا، در نشست فراکسیون زنان با بانوان استانداریهای سراسر کشورکه ۱۶ اردیبهشت برگزار شد به موضوع حضور زنان در ورزشگاهها پرداخته شده است.
«طیبه سیاوشی»، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در این نشست تاکید کرده است که باید به حوزه زنان نگاه ویژهای داشت. یکی از این موارد تحقق حریم امن در خانواده و حضور زنان در ورزشگاه است تا آنها بتوانند محیط شاد و سالم را تجربه کنند. درصدد هستیم این موضوع را محقق کنیم.
همچنین «فاطمه حسینی»، نماینده تهران نیز در این نشست بیان کرد: «باید برای ارتقای توانمندی زنان بودجه مناسبی اختصاص داده شود و موضوع عدالت جنسیتی پیگیری شود.»
گویا زنان سیاستمدار نیز ورود به ورزشگاهها را جز حقوق شهروندی زنان و دختران میدانند، اما باید دید که میتوانند این قانون نانوشته را که طرفدارانی هم دارد، از جلوی راه بردارند؟
دلایل منع ورود بانوان به ورزشگاهها
ممانعت از ورود بانوان به ورزشگاهها در حالی انجام میگیرد که هیچ قانونی برای جلوگیری از ورود زنان چه در قانون اساسی و چه در سایر قوانین کشور وجود ندارد. اما بسیاری از علما و مسئولین مخالف حضور زنان در ورزشگاهها هستند و بر اجرای همین قانون نانوشته اصرار دارند.
البته دلایلی نیز برای عدم ورود بانوان به مسابقات ورزشی مطرح است. بعضی مسئولین بیان میکنند هنوز فضای ورزشگاه ها برای حضور زنان مناسب نیست. در صورتی که از اولین باری که این موضوع مطرح شده است ۲۱ سال میگذرد. آیا نباید در این مدت فکری به حال این موضوع میکردند و امروزه هم نباید امکانات را برای ورود بانوان مهیا کنند؟
از سوی دیگر، مطرح میشود که محیط استادیومها مناسب زنان نیست و مردان در ورزشگاهها ادب را رعایت نکرده و هر از گاهی ناسزاهایی نثار تیم مقابل میکنند و… . سوال اینجاست که مگر در محیط اجتماع این مسائل وجود ندارد و زنان با این موارد روبرو نیستند؟ آیا حضور بانوان به تلطیف شدن فضای نامناسب استادیومها کمک نخواهد کرد؟ بارها شاهد بودیم که با حضور زنان در ورزشگاهها، جو محیط ورزشی مناسبتر میشود و تجربه حضور بانوان در بعضی از مسابقات از جمله والیبال می تواند پاسخ مناسبی به این اینگونه اشکالتراشیها باشد.
زنان ۵۰ درصد جمعیت جامعه را تشکیل میدهند و توجه به مطالبات و حقوق آنان یکی از نیازهای اصلی جامعه است. حضور زنان در ورزشگاه فی حد نفسه اشکالی ندارد. به خصوص اگر خانوادههای ورزشکاران هم در ورزشگاه باشند، این امر برای خود ورزشکاران هم انگیزهبخش و شورآفرین است. پوشش مردانه گزینه دختران فوتبال دوستشکی نیست که منع زنان برای ورود به مسابقات ورزشی سلب حقوق و آزادی زنان است و با همین برداشت، برخی از زنان و دختران برای بیان اعتراض خود و حضور در ورزشگاهها دست به ترفندهای مختلفی میزنند. در واقع اجرای عملی آن قانون نانوشته باعث رواج نقض این قانون هم شده است چون دختران و زنان معترض به این ممنوعیت، راه دیگری برای اعلام نظر خود ندارند و دست به کارهای اینچنینی میزنند.
ادامه ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاهها باعث شده است که شماری از دختران با لباس مبدل پسرانه در صحنههای مهم ورزشی بویژه بازی پرهیجان فوتبال حضور پیدا کنند و با گریم مردانه رویای حضور در استادیوم فوتبال وسردادن فریاد شادی و هیجان برای تیم محبوبشان را محقق سازند. اوج این اعتراضها زمانی صورت گرفت که دختران با ظاهری مردانه در بازی میان پرسپولیس و سپیدرود حضور پیدا کردند و تصاویر این دختران در فضای مجازی و رسانهها منتشر شد. دختران با پوشیدن لباسهای مردانه و داشتن ریشهای مصنوعی بدون مشکل از جلوی ماموران امنیتی عبور کردند و وارد استادیوم شدند. شاید ورود این دختران با ظاهر مردانه از جهاتی پسندیده نباشد اما آنها برای اعتراض به همان قانون نانوشته و بدست آوردن حقوق خود این راه را در پیش گرفتهاند.
قطعاً ورود به ورزشگاه با این شرایط، مشکلاتی هم برای دختران ایجاد خواهد کرد و باید قبل از وقوع هرگونه اتفاق ناگواری فکری برای این قانون نانوشته شود. زنان سوری مهمان ورزشگاه آزادی
البته نقض این قانون که دختران و زنان ایرانی مجبور به رعایتش هستند، در مواردی اتفاق افتاده است. در بازی ایران و سوریه، زنان و دختران سوری به ورزشگاه آزادی راه یافتند و دختران ایرانی بیرون ورزشگاه ماندند.
این اتفاق واکنش زنان بسیاری را در پی داشت و بسیاری از زنان سیاستمدار و هنرمند در این زمینه اعلام موضع کردند. «الیسا شفر»؛ دختر سرمربی آلمانی استقلال نیز چندی پیش آن سوی مرزها روبروی سینا ولیالله نشست و در رادیو جوان گفت که او همسو با دختران عشق فوتبال ایرانی است که رفتن به ورزشگاه را حق خود می دانند و می خواهد کمک کند تا دختران برای تماشای بازیهای تیم محبوبشان ناچار نباشند لباس پسرانه بپوشند بلکه باید بتوانند با همه استانداردهای شرعی ممکن و با آسایش به ورزشگاه بروند و در حصار این محدودیت نمانند تا مثل جشن قهرمانی نساجی، نیروی انتظامی برحسب مسئولیتش و به حکم ماموریتی که دارد، راهشان را سد کند یا از روی تیربرق به زور آنان را پایین بکشد. فشارهای بین المللیگفته میشود این واکنشها به سطح جهانی میرسد و فیفا را نیز درگیر ماجرا خواهد کرد و ممنوعیتهایی برای تیمهای ایرانی رغم خواهد خورد. در سطح جهانی تصور این موضوع که افرادی برای تماشای مسابقه فوتبال تیم مورد علاقه خود بازداشت شوند، بسیار مضحک است. البته این اتفاق چندین بار برای بانوان ایرانی در مسابقات فوتبال افتاده است و واکنشهای بینالمللی را هم در پی داشته است. مقررات حقوق بشری فدراسیون جهانی فوتبال(فیفا) و اساسنامه آن، تبعیض را ممنوع میکند. ماده ۴ اساسنامه فیفا میگوید تبعیض قائل شدن در هر نوعی «موکدا ممنوع و مجازاتش حذف و یا تعلیق خواهد بود.»
قطعاً اگر مسئولان فکری در مورد این موضوع نکنند فشارهای بینالمللی افزایش خواهد یافت و متعاقباً با تحریمهایی روبرو خواهیم شد و در این بین ورزش کشور است که در این راه صدمه میبیند. بیشک تا زمانی که فیفا وارد این موضوع نشده و مشکلاتی برای فوتبال کشور ایجاد نشده است، باید برای حل تبعیض جنسیتی موجود فکری شود.تحلیلی نگام