لورنا ریوس تروین;زن کشی در مکزیک و نقش رئیس جمهور«سوسیالیست» این کشور

لورنا ریوس تروین
زن کشی در مکزیک و نقش رئیس جمهور«سوسیالیست» این کشور

مترجم آزاده ارفعدر هر دو ساعت و نیم در مکزیک یک زن کشته می شود. رئیس جمهور کشور “آندره مانوئل لوپز اوربرادو” (AMLO) که در سال 2018 با وعده هائی که برای مبارزه با خشونت علیه زنان داده بود به ریاست جمهوری انتخاب شد ولی دراین عرصه کاری از پیش نبرده است.

هنگامی که “آندره مانوئل لوپز اوربرادو” (AMLO) قدرت را در 2018 در دست گرفت قول داد در مکزیکی که سال ها تحت یک حکومت تک حزبی با فساد گسترده بسر برده است تغییرات اساسی ایجاد کند.علاوه برآن، از وعده های دیگر او پایان دادن به سیاست های نئولیبرالی فاجعه بار چند دهه اخیر و برقراری دمکراسی در مکزیک بود. این وعده ها برای کشوری که 70 درصد مردم آن در فقر زندگی می کنند وعده های کوچکی نیستند. ولی درنگرش رئیس جمهور که “محرومان” را در کانون توجه خود قرار می دهد خشونت روزمره ای که علیه زنان اِعمال می شود غایب است.اما روزی نیست که سیل اخبار درباره ربودن و قتل های خونین زنان به رسانه های کشور سرازیر نشود. “اینگرید اسکامیلای” (Ingrid Escamilla)25 ساله در فوریه امسال در “مکزیکوسیتی” به دست دوستش با چاقو به قتل رسید و پیکرش توسط قاتل تکه تکه شد.عکس های او در حالی که سرش از بدنش جدا شده و در یک کیسه پلاستیکی افتاده بود در روزنامه های محلی و رسانه ها منتشر شد و افکار عمومی را بهت زده کرد.هنگامی که عکس او با عنوان “مقصرخدای عشق است” انتشار یافت خشم بیشتری برانگیخته شد.

فمینیست ها در “ناسیونال پارک”، جائی که “لوپز اوبرادور” هر روز کنفرانس مطبوعاتی برگزار می کند گردآمده و با آوازخوانی و نقاشی بر در و دیوار محل و آتش زدن در بزرگ قصر، که500 سال قدمت دارد، به تظاهرات پرداخته و خواهان اجرای عدالت برای “اسکامیلاس” و همه زنانی شدند که هر روز درمکزیک به قتل میرسند. یک هفته پس از قتل “اسکامیلاس” جسد یک دختر هفت ساله کشف شد. قاتل دختر کودک را از در خروجی مدرسه ربوده و بعد از تجاوز جنسی او را کشته و جسدش را در یک ساک پلاستیکی انداخته بود. تظاهرکنندگان از رئیس جمهور که در مورد این قتل ابراز تاسف کرده و گفته بود که مقامات شهر در حال تحقیق می باشند خواستند که موضع روشنی درباره این جنایت اتخاذ کند.

روزانه 10 زن کشته می شوند

در روزده فوریه “لوپز اوبرادور” دادستان کل مکزیک را به کنفرانس های روزانه خود دعوت کرد برای آن که دادستان یک چک بزرگ کاغذی به ارزش دو میلیون پزو را که دفتر دادستانی در جریان تحقیق در باره فساد به آن دست یافته بود به نمایش بگذارد.اما روزنامه نگاران حاضر در کنفراس مطبوعاتی خواهان پاسخ دادستان در باره لایحه پیشنهادی او درباره تغییر تعریف “زن کشی” شدند. اما دخالت فمینیست ها در باره این تغییر تعریف حاصلی در بر نداشت. از نظر فمینیست ها این تغییر تعریف با جایگزین کردن “آسیب سنگین جسمی” به جای زن کشی بطور ضمنی مفهوم زن کشی را از قوانین کیفری حذف میکند و بدین ترتیب یک پس رفت در مبارزه برای حقوق زنان مکزیک و همچنین نقض تعهد به کمیته سازمان ملل برای پایان دادن به تبعیض علیه زنان محسوب میشود.

“لوپز اوبرادور” که خشم بر چهره اش آشکار شده بود از روزنامه نگاران خواست که به سئوالات خود پایان دهند. او گفت “نمی خواهم که زن کشی” تنها موضوع امروز باشد” و در ادامه اعلام کرد ” مهمترین موضوع روز مبارزه علیه فساد و جرایم اقتصادی است”. اما تعداد زن کشی در مکزیک در پنج سال اخیر حدود 137 درصد افزایش یافته است : در سال 2018 بطور متوسط روزانه ده زن در مکزیک کشته شده اند. و در حالی که از عاملین زن کشی تنها 3.2 درصد به مرحله مجازات میرسند “لوپز اوبرادور” به جای آن که برنامه مشخصی علیه مصونیت عاملان زن کشی ازمجازات ارائه دهد مدعی است که اعتراضات علیه زن کشی توسط مخالفان راست گرای او سازمان می یابد.

او با طعنه اعلام کرد “این یک واقعیت عجیب است که محافظه کاران ناگهان فمینیست شده اند و ما زن ستیز”.” اگر [محافظه کاران] مشکلی با ما دارند ، نباید خود را به عنوان فمینیست جا بزنند زیرا این کار غیراخلاقی است”. رئیس جمهور غالباً منتقدان خود را با اعضای نخبگان محافظه کار، که ده ها سال علیه او جنگیده اند، در یک کفه قرار میدهد. او همچنین مدعی است که محافظه کاران از نگرانی فمینیست ها سوء استفاده می کنند تا بتوانند یقه او را بگیرند. هنگامی که او از همه طرف هم از سوی احزاب سیاسی مخالف و هم متحدان ایدئولوژیک خود مورد انتقاد قرار میگیرد ، با برچسب” عوام فریب” به آنها توهین میکند:” ما در کنار زنان هستیم و نه زن ستیز ها “. ما یک جنبش چپ هستیم. ” آیا باید به شما بگوئیم که زن ستیز ها کجا ایستاده اند؟ “زن ستیزها ها” چه کسانی هستند؟ آن ها محافظه کاران هستند “.

در پاسخ ، 80،000 زن در 8 مارس در خیابان های مکزیکوسیتی به خیابان ها رفتند و خواستار پایان دادن به خشونت علیه زنان با شعار (“خواهرم از من مراقبت می کند ، نه پلیس”) شدند و در همین حال فریاد مبارزه مشهور نبرد شیلی را سر دادند “(“دولت سرکوبگر یک متجاوز زن ستیز است”).

“ویولتا وازکوئز”( Violeta Vazquez) یک استاد زبانشناسی در کالج مکزیکو “Colegio de México” و از حامیان پروپا قرص “Cuarta Transformaciَn” ، یا “دگرگونی چهارم” است که پروژه سیاسی “لوپز اوبرادور” را تشکیل میدهد. او میگوید “جنبش های گوناگونی” در”اوبرادوریسم” وجود دارد”.”لوپز ابرادور” که فعالیت سیاسی خود را از اواسط دهه1970شروع کرد، مدافع دموکراسی و عدالت اجتماعی بوده است. او “بنیتو خوآرز”(Benito Juلrez) رئیس جمهور بومی لیبرال قرن نوزدم و”لزارو کاردناس” (Lلzaro Cلrdenas)رئیس جمهور چپ گرا که از سال 1934 تا 1940بر سرقدرت بود و صنعت نفت مکزیک را ملی و زمین را میان کشاورزان فقیر تقسیم کرد را الگوهای خود میداند.

“لوپز اوبرادور” برای اولین بار در سال 2006 از سوی حزب چپگرای”حزب انقلاب دموکراتیک” (PRD) نامزد ریاست جمهوری شد، اما به علت تقلب در انتخابات که مورد اذعان همگانی است، نتوانست پیروز شود. پس از این شکست ، اوهزاران نفر از هواداران خود را بسیج کرد و آنها 48 ساعت منطقه ای را که در قلب مکزیکو(پایتخت) قرار داشت به اشغال خود درآورند، خیابان های اصلی را مسدودکردند و خسارت مالی بزرگی به شهر وارد کردند.

بار دیگر در سال 2012 او خود را نامزد انتخابات کرد و مجددًا انتخابات را به “انریکه پینا نیتو”( Enrique Peٌa Nieto)،نامزد”حزب نهاد انقلابی”(PRI)، که نماد نظام سراپا فاسدحاکم برمکزیک در71سال گذشته است، باخت. پس ا ز آن”اوبرادور”حزب خود را به نام “مورنا” (MORENA)تأسیس کرد که به عنوان “جنبش برای تجدید حیات ملی” فعالیت خود را آغاز و در سال 2014 به عنوان یک حزب رسمی به ثبت رسید.

حزب “مورنا” سکوی “اوبرادور” برای سومین شرکت او در انتخابات ریاست جمهوری در سال 2018 بود که یک ائتلاف گسترده برفراز جریانات سیاسی، سن ، جنسیت و وابستگی طبقاتی را بوجود آورد. سرخوردگی بسیاری از مکزیکی ها از وضعیت موجود – رسوائی های پیاپئ ناشی از فساد، افزایش نابرابری ، بیش از 60،000 آدم ربایی در جنگ مواد مخدر – شرایط را برای پیروزی او آماده ساخت.

دیدگاههای محافظه کار رئیس جمهور درباره زنان
موضع وی راجع به همه گیری کرونا آشکار میسازد.

“ابرادور” در اول دسامبر 2018 با کسب 53 درصد آرا ریاست جمهوری مکزیک را به عهده گرفت. او همچنان از محبوبیت زیادی برخوردار است اما نظرسنجی ها حاکی از آن است که محبوبیت وی در سال گذشته رو به کاهش نهاده است. کاهش محبوبیت او به علت رکود اقتصادی، افزایش خشونت به طور کلی و بویژه خشونت جنسیتی است. در سال 2019 تعداد 34،608 قتل ثبت شده که نشان دهنده افزایش نسبت به سال قبل است و ماه مارس 2020 خشن ترین ماه از زمان آغاز ریاست جمهوری او بوده است.

خشونت معضلی است که رئیس جمهور را بیش از هر چیز دیگر “نگران و دلمشغول” میسازد. بهمین خاطر او با کابینه امنیتی خود جلسات روزانه تشکیل میدهد و صبح ها در کنفرانس های مطبوعاتی به ارائه گزارشات دوره ای درباره آمار قتل و تشریح استراتژی های امنیتی میپردازد. همین روش را او برای اقدامات ضد فساد خود نیز به کار میگیرد.هنگامی که ” لوپز ابرادور” میخواهد نشان دهد که با فساد مبارزه میکند و یا در حال اجرای برنامه های اجتماعی برای فقرا میباشد در کنفرانس های مطبوعاتی هفتگی گزارشات روزآمدی درباره موضوعاتی همچون سرقت نفت، نرخ کمیسیون های بانکی، یا ساخت پروژه ها ی عظیم زیربنایی ارائه میکند.

“وازکوئز ” امیدوار است كه رئیس جمهور از همین روش ارتباطی برای اطلاع رسانی عمومی درباره زن کشی استفاده كند و روشن سازد که مصونیتی برای متجاوزان وجود نخواهد داشت، تحقیقات در جریان است وعاملان مجازات خواهند شد. با این حال، واکنش رئیس جمهور به اعتراضات فمینیست ها او را سرخورده کرده است.” او(“وازکوئز”) گسیختگی میان گفتمان و عمل سیاسی را این گونه بیان میکند :” اگر موضوع را نادیده بگیرد ، بد است. اگر به موضوع بپردازد بدتر است. اگر خود را فمینیست بنامد به هیچ دردی نمیخورد”. “اگر خود را هومانیست بنامد باز هم بدتر است. در حال حاضر هیچ چیز نیست که بتواند کسی را آرام کند. ”

او ناشنوا نیست یک دنده است

دستور کار”ابرادور”باعث شده است تا نخبگان مرتبط با دولت قدیمی به افراطی ترین شکل ممکن به مخالفت با او برخواسته اند. کارزارهای های کثیف رسانه ای علیه او سازمان میدهند و تلاش میکنند با بکارگیری همه ابزارهای سیاسی محبوبیت او را متوقف سازند. او نیز هیچ فرصتی را برای رد انتقادها از دست نداده و هر صبح در کنفرانس های مطبوعاتی منتقدان خود را “معارض” ، “محافظه کار” و “نئولیبرال” میخواند. این کنفرانس ها حداکثر دو ساعت و نیم طول می کشد وفرصتی برای طرح سئوال از رئیس جمهوری است. اما “ابرادور” با طرح “حق پاسخ دادن” بیشترین وقت را به خود اختصاص میدهد.

رئیس جمهور”ابرادور” درهمه طول زندگی سیاسی خود، با نظام حاکم که منافع انحصارات و رسانه ها را مشترکاً علیه مخالفان بسیج می کند، مخالف بوده است. دولت های گذشته مبالغ زیادی را صرف تبلیغات و اتحاد با مافیای غول های رسانه ای در مکزیک کرده اند. این مشارکت ها موقعیت های برد-برد برای دولت ها بوده است : آنها مطبوعات را در جیب خود گذاشته اند و غول های رسانه ای نیز درآمدهای میلیونی به جیب زد ه اند.

“لوپز اوبرادور” با الغاء بودجه تبلیغات دولت به مطبوعات و قرار دادن رسانه های دیجیتالی در برابررسانه های سنتی این حلقه را شکسته و مدعی است که آنها اکنون با از دست دادن درآمدهایشان از دولت ناراضی هستند. او علناً از برخی گروه های رسانه ای انتقاد می کند اما همچنان روابط نزدیکی با دیگر رسانه ها حفظ کرده است. کنفرانس های مطبوعاتی صبح بین این دو اردوی رسانه ای تقسیم می شوند: رسانه های سنتی در مقابل “وبلاگ نویس” ها، برچسب ناخوشایندی که برای روزنامه نگاران غیر وابسته با پلاتفرم مستقل، بکار میرود. کنفرانس های مطبوعاتی اغلب به مسابقه بوکس بین این دو اردو مبدل میشود و رئیس جمهور در پرسش و پاسخ ها وقت اصلی را به مجاری رسانه ای مستقل اختصاص میدهد.

با کنفرانس های مطبوعاتی روزانه “اوبرادور” خود را در کانون نظارت عمومی قرار میدهد. در سال اول ریاست جمهوری، مبنای کار او یک استراتژی تهاجمی در مقابله با همه موانع بوده است: همه گیری کورونا، خشونت کارتل های مواخد مخدر، اقتصاد در حال رکود ، افزایش نرخ قتل، روابط مکزیک با ایالات متحده و توافق برای دور نگه داشتن مهاجران از دسترسی به مرزهای ایالات متحده. او بارها گفته است که همه مجاری رسانه ای مسلط در سطح ملی ، احزاب مخالف و محافظه کاران خواهان شکست او هستند. اما مسئله این است هنگامی که مطالبات فمینیستی مطرح می شود لحن برخورد او تغییر نمی کند.

دیدگاههای محافظه کار رئیس جمهور درباره زنان درهمه گیری کرونا آشکارشد. او اخیراً ادعا كرد كه زنان صلاحیت بیشتری از مردان برای مراقبت دارند و درحقیقت زنان “پرستار” خانواده ها هستند. این دیدگاههای عقب مانده و سنتی ممکن است به باورهای مسیحی او مرتبط باشد که در سخنرانی های او اغلب آورده میشود.”اوبرادور” پایگاه گسترده ای درمیان مسیحیان انجیلی(اونجلیسم) دارد؛ او همچنین در مورد سقط جنین موضع گیری روشنی ندارد و بر خلاف خواست حزبش”مورینا” از صبحت در باره قانونی کردن سقط جنین می پرهیزد.

“وازکوئز” معتقد است تا زمانی که دیدگاه های شخصی رئیس جمهور تاثیری بر سیاست های عملی او ندارد نباید در باره آن ها نگران بود و اگرچه “دگرگونی چهارم” یکی از سمبل های “اوبرادور” است اما پدیده ای فراگیرتر از رئیس جمهور است که برخی از ما میخواهیم آن را “عمیق تر” کنیم حتی اگر چشم انداز فمینیستی مانند موارد دیگر نظیر دفاع از حقوق بومیان ، بازنشستگی درشان انسان برای سالمندان ، دسترسی به آموزش برای جوانان فقیر و سایر مسائل مربوط به عدالت اجتماعی بر گفتمان او تسلط نداشته باشد.

باید در برابر ناامیدی ایستاد
تغییر جبهه در شرایط حاضر در را برای ورود راست باز میکند!

علیرغم مرکزگرائی دولت و حاکم شدن سیاست ” دگرگونی چهارم” در همه مراجع دولتی همه زنان کابینه مانند رئیس جمهور فکر نمی کنند. “لوپز اوبرادور” اولین کابینه در تاریخ مکزیک را انتخاب کرده است که در آن تعداد زنان برابر با مردان است. نیمی از عالی ترین سازمان های دولتی توسط زنان اداره می شوند.

“دولچه کالین(Dulce Colin) فمینیست و کارمند دولت، در دولت محلی مکزیکو سیتی و عضو یک گروه مدنی به نام “دموکراتیا دلیبرادا”(Democracia Deliberada) است. او میگوید: “فمینیست ها همیشه به دنبال شکاف هائی در سیستم هستند.”من همچنان از این جنبش حمایت می کنم زیرا قطعاً یک شکاف وجود دارد – و آن شامل گروهی از زنان است که برای کنار زدن تصمیمات رئیس جمهورخود را سازمان میدهند.”

در 5 مارس ، اندکی قبل از تظاهرات زنان در 8 مارس ، اعضای زن کابینه جمع شدند برای آنکه حمایت خود را از راهپیمائی و خواستهای زنان اعلام کنند. اعتراضات فمینیستی در ماه های اخیر در “مکزیکو سیتی” رو به رشد و شدت نهاده و با محکومیت رسانه ها و بخش بزرگی از مردم مواجه شده است. اقدام اعتراضی در روز 16 اوت به خاطر ادعای تجاوز به یک زن 17 ساله توسط مأموران پلیس در ماشین گشت، به تخریب آثار تاریخی مانند “فرشته استقلال” در خیابان معروف”پازئو دولا رفورما”(Paseo de la Reforma)مبدل شد. رسانه های اجتماعی پر شدند از خواست مجازات تظاهرکنندگان فمینیست.

اما در دفاع از رئیس جمهوری باید تاکید کرد که هم دولت های محلی و هم دولت مرکزی از حق تظاهرات حمایت کرده و تضمین دادند که از قوه قهریه علیه تظاهرکنندگان استفاده نخواهند کرد. “کلودیا شینباوم”( Claudia Sheinbaum )شهردار مکزیکو سیتی و همچنین سیاستمداران زن کابینه طرف تظاهرکنندگان فمینیست را گرفتند. وزیر کشور “اولگا سانچز کوردورو”( Olga Sلnchez Cordero) در تاریخ 5 مارس خطاب به مطبوعات اعلام کرد که زنان اولویت “دگرگونی چهارم” میباشند.

وی با حضور 8 مقام دیگر زن دولت اعلام کرد: “ما می خواهیم به زنان اطلاع دهیم كه دولت به مطالبات آنها گوش فرا می دهد و به نگرانی های آنها توجه می كند.”

“کالین” همچنین معتقد است که دیدگاه های خصوصی “لوپز اوبرادور” در مورد فمینیسم بی ربط است و در عین حال با نحوه برخورد او با اعتراضات( که حق زنان برای اعتراض را میپذیرد-مترجم) مغایرت دارد. “کالین”میگوید: “او ناشنوا نیست، اما بسیاریک دنده است.” “رئیس جمهور خشونت ویژه علیه زنان راکم اهمیت جلوه میدهد “. “ابرادور” در یکی از کنفرانس های مطبوعاتی خود گفت: ” البته حق فراخوان برای اعتراض محفوظ است” .” در میان زنانی که به دلیل باورها و انتخاب آزاد خویش در اعتراضات شرکت می کنند،فرصت طلبانی هم حضوردارند.”

با این حال، تظاهرکنندگان فمینیست در فضای مجازی و در خیابان ها به هیچ حزب وابسته نیستند. آنها متعلق به گروه های فعالین مدنی مانند “بروژاس دل مار”(Brujas del Mar) هستند که در 9 مارس اعتصاب بزرگ “روز بدون زنان” را در سراسر کشور برگزار کردند. برای اولین بار در تاریخ مکزیک صدها هزار زن در مراکز دولتی و خصوصی – کارمندان دولت در سطح فدرال و محلی، بانک ها، سوپر مارکت های زنجیره ای ، مدارس ، حمل و نقل عمومی- دست از کار کشیده و در اعتراض به خشونت علیه زنان در خانه ماندند.

مخالفت سرسخت محافظه کاران و رسانه های وابسته به انحصارات با رئیس جمهور نمیتواند توجیهی برای ناسازگاری او با فمینیست های مکزیک باشد. “کالین” خاطرنشان می کند: “فمینیست ها نه محافظه کار هستند و نه از سوی جریان های راست حمایت مالی می شوند.” محافظه کاران راست با فمینیسم ضدیت دارند.

زنان “دموکراتیا دلیبرادا” ، مانند “کالین” بیانیه ای را منتشر کرده اند که در آن از دولت خواسته شده است تا از زنان با تمام ابزارها و اراده سیاسی محافظت کند. او می گوید:”من فکر نمی کنم همه چیز از دست رفته باشد و فکر هم نمیکنم رئیس جمهور ما یک شبه فمینیست شود. اما او از دورن جنبش های اجتماعی سر برآورده بنابراین آنها هنوز هم می توانند او را مجبور به گوش دادن کنند.»

قبل از شروع کرونا، در ماه های فوریه و اوایل مارس، مسئله قتل ها و زن کشی در صدر اخبار بودند. اگرچه به نظر می رسد که بحران کرونا ، موضوع فمینیستی را تحت الشعاع قرار داده است اما بسیاری تلاش میکنند تا مبارزه را در همه جبهه های ممکن ادامه دهند. هشتگ هائی مانند «#NoTeLavesLasManos» (“دست های خود را نشوی”) نشان دهنده خشونت مداوم علیه زنان است.اززمان شروع همه گیری ویروس کرونا گروه هائی با استفاده از هشتگ« #StayAtHome» (” درخانه بمان”) تلاش کرده اند بحث در مورد خشونت خانگی را برجسته کنند. وقتی از”لوپز اوبرادور” درباره گزارشات مربوط به افزایش خشونت خانگی در بحران کنونی سوال شد که زن ها به خاطر سیاست”درخانه بمان” ناچار هستند مدت بیشتری با کسانی که از آنها سوء ا ستفاده میکنند در یک خانه زندگی کنند، او پاسخ داد که وجدان او درباره اقدامات دولت آسوده است.

فمینیست ها به محکوم کردن زن کشی در دوره کرونا ادامه داده و خواستار عدالت هستند.علیرغم تعطیلی دانشگاه ها، دانشجویان مبارزبه مدت پنج ماه برای اعتراض دانشکده فلسفه و ادبیات(UNAM)، و مدارس عالی وابسته به آن را، که از جمله مهم ترین دانشکده های دولتی مکزیک می باشندد را در اشغال خود داشتند: اعتراض آنها متوجه بی عملی مراجع برای مقابله با تجاوزجنسی، حمله و قتل و آدم ربایی و حتی ناپدید شدن دانشجویان بود.

علیرغم اظهارات “لوپز اوبرادور” طرفداران او هنوز امیدوار هستند که حکومت او برنامه فمینستی را به اجراء بگذارد.

“وازکوئز” میگوید “ما باید در برابر ناامیدی ایستادگی کنیم. در این شرایط اگر بخواهیم جبهه مان را تغییر دهیم راه بازگشت جریان راست باز می شود.من آماده پذیرش چنین خطری نیستم.”

جمعه ۶ تير ۱۳۹۹ برابر با ۲۶ ژوئن ۲۰۲۰

منبع: