فرانک فرید: نقش قومیت در مبارزه زنان برای دستیابی به حقوق برابر
تریبون-(متن سخنرانی فرانک فرید در نشست فعالان حقوق زن در نیویورک)
ایران کشوری با بیش از 70 میلیون جمعیت با فرهنگها، زبانها، قومیتها و مذاهب گوناگون است. گفته میشود قومیتها 65% این جمعیت را تشکیل میدهند که همه آنها تحت سلطه زبان و فرهنگ یک اقلیت قرار گرفتهاند. اِعمال این سیاست از 85 سال پیش و هم زمان با روی کار آمدن رژیم پهلوی شروع شده و ادامه دارد. آذربایجانیها با نزدیک به یک سوم جمعیت کشور به همراه دیگر قومیتها یعنی لرها، کردها، عربها، بلوچها، گیلکها، مازندرانیها، ترکمنها و عشایری نظیر قشقاییها و بختیاریها جزو اکثریت نامبرده هستند که از حقوق اقتصادی، اجتماعی، مدنی، فرهنگی و سیاسی خود محروم و به حاشیه رانده شدهاند.
قومیتهایی که زبان آنها فارسی نیست حتی حق تحصیل به زبان مادری خود را ندارند و برای همه آنها تنها یک زبان رسمی وجود دارد. به واسطه نداشتن همین حق اولیه، زنان متعلق به قومیتها در کمترین حد ممکن قادر به بیان و ابراز وجودِ خود در جامعه هستند و یا اینکه این زنان برای خلاصی از تبعیض بیشتر، از زبان مادری خود صرف نظر میکنند.
با این زمینه حال معلوم میشود که این زنان، هم در مقام یک زن در جامعه پدرسالار و هم به عنوان قومیِتهای به حاشیه رانده شده، با چالشهای پیچیدهتری در دستیابی به حقوق بشر مواجهاند. تبعیض جنسیتی در چنین محیطی، محدودیت بیشتری برای آنها در دسترسیشان به منابع اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، حقوقی و رسانهها ایجاد میکند.
در کنار این تبعیض جنسیتی، با افزودن دیگر عوامل تبعیضآمیز مثل فقر، زندگی در مناطق روستایی و متعلق بودن به قومیتی تحت فشار و … میتوان به موانع متعددی که این زنان با آن مواجهاند پی برد.
علاوه بر معضلات مشترکی که همه جامعه با آن دست و پنجه نرم میکند، قومیتها با شرایطی مواجهاند که موجب عقب راندن و اعمال ستم بیشتر بر آنها میشود. البته، بسته به میزان این عقب راندگی بر برخی از قومیتها، موقعیت آنها بدتر هم میشود. برای مثال، عامل مذهب در میان سایر گروههای مذهبی مبنای نابرابری و محرومیت بیشتر آنها میشود. تنشهایی که در منازعه با همه این نابرابریها، بیعدالتیها و تبعیضهای ریشهدار پیش میآید، موجب میشود زنان خشونت بیشتری را در مناطق پرتنش تحمل کنند.