بیانیه مرکز زنان تورک به مناسبت روز جهانی زبان مادری
زبان مادری نه‌تنها وسیله‌ای برای برقراری ارتباط، بلکه بخش جدایی‌ناپذیری از هویت فرهنگی، تاریخی و اجتماعی هر ملت است. روز جهانی زبان مادری، که هر سال در ۲۱ فوریه گرامی داشته می‌شود، فرصتی ارزشمند برای تأکید بر اهمیت تنوع زبانی و حفاظت از زبانهای موجود در سراسر جهان است. این روز یادآور نقش بنیادین زبان در توسعه پایدار، صلح و همزیستی بین ملت‌ها و اقوام مختلف است.
اهمیت زبان مادری بر خلاف زبانهای دوم و چندم که عمدتا در سنین بالاتر آن را می اموزیم در این است که این زبان نخستین ابزاری است که از طریق آن، افراد شناخت خود را از جهان شکل می‌دهند و احساسات، تفکرات و تجربیاتشان را بیان می‌کنند. یادگیری و تکلم به زبان مادری نه‌تنها موجب حفظ فرهنگ‌های محلی می‌شود، بلکه تأثیر مستقیمی بر رشد شناختی، یادگیری و توسعه مهارت‌های اجتماعی افراد دارد. امروزه با پیشرفت‌های سریع فناوری و جهانی‌شدن، بسیاری از زبانهای موجود در جهان در معرض خطر نابودی قرار گرفته‌اند، که این امر هشداری جدی برای جامعه جهانی است.
طبق گزارش‌های یونسکو، سالانه تعداد قابل‌توجهی از زبانهای موجود به دلیل نبود سیاست‌های حمایتی مناسب و گسترش زبانهای غالب، به فراموشی سپرده می‌شوند. این امر نه‌تنها به کاهش تنوع زبانی، بلکه به از دست رفتن سنت‌ها، دانش‌های نهفته در ذخایر معنوی گروه های مختلف انسانی که در زبان‌هایشان آرشیو شده است و ارزش‌های فرهنگی بیشمار آنها منجر می‌شود. برای مقابله با این چالش، دولت‌ها، نهادهای آموزشی و فرهنگی، و سازمان‌های بین‌المللی باید سیاست‌های کارآمدی را برای ترویج آموزش به زبان مادری، ثبت و مستندسازی زبانهای در معرض خطر و ترویج چندزبانی در جوامع مختلف اتخاذ کنند.
ما در مرکز زنان تورک در این روز مهم تأکید می‌کنیم که حفاظت از زبان مادری یک مسئولیت همگانی است و نیازمند همکاری همه‌جانبه بین دولت‌ها، نهادهای فرهنگی و شهروندان است. آموزش دو یا چندزبانه، توسعه محتوای دیجیتال به زبانهای مختلف، و تشویق نسل‌های جوان به استفاده از زبان مادری در زندگی روزمره، گام‌های مؤثری در این راستا هستند.
در پایان، ضمن گرامی‌داشت روز جهانی زبان مادری، از همه نهادهای مسئول، جوامع علمی و فرهنگی و تمامی افراد علاقه‌مند دعوت می‌کنیم تا در مسیر حفظ و ترویج زبانهای مادری گام بردارند و از این میراث ارزشمند بشری حراست کنند. تنها از طریق حفظ تنوع زبانی است که می‌توانیم دنیایی عادلانه‌تر، فراگیرتر و غنی‌تر برای نسل‌های آینده بسازیم.
مرکز زنان تورک
