ایران دا جینسیت برابرلیگی، مهسا(ژینا) امینی نین اؤلومو و قادینا قارشی زوراکیلیغا قیسا باخیش

اورتا دوغونون اؤنملی اؤلکه لریندن اولان ایران دا اوزون زامان دان بری دیر جینسیت برابرلیگی و قادین حقوقلاری مسئله سی مباحیثه آپاران قونولاردان دیر.
1979 جو ایلده باش وئرن ایسلام اینقیلابی سونراسیندا قادینلارین دورومو کسکین بیر شکیلده دئییشمیش، قادینلارین گئییم طرزی، تحصیل و ایش حیاتی کیمی بیر چوخ ساحه ده محدودیت لر تطبیق اولونموشدور. کئچدیگیمیز سون ایللرده ایسه خصوصیله مهسا امینی نین اؤلومونون آردیندان، ایران دا جینسیت برابرلیگی وقادین حقوقلاری موباریزه سی دونیا گوندمینه یئنیدن گلمیشدیر.
ایسلام اینقیلابیندان سونرا، ایران ایسلام جمهوریتی نین اساسلاری دینی و محافظه کار بیر یاناشمایا اساسلانمیش، جینسیت روللاری کسکین شکیلده تنظیملنمیشدیر. قادینلار باش اؤرتوسو تاخماغا مجبور ائدیلمیش، ایجتیماعی ساحه ده بیر چوخ حقوقلاری اللریندن آلینمیشدیر.
اصلینه باخارساق قادینا زوراکیلیق، اوزون ایللردیر جیددی بیرشکیلده اؤلکه چاپیندا چؤزولمه میش بیر پروبلم اولاراق قالیر. قادینلار ایستر ائوده اولسون، ایستر ایشده و یا ایجتیماعی ساحه لرده زوزاکیلیغا معروض قالیرلارو بو جینسیت برابرسیزلیگینین ان امانسیز گؤستریجیلریندن دیر. ان پیسی ایسه جینسی و پسیخولوژیک زوراکیلیغا معروض قالانلار موراجاعات ائده بیلجکلری تهلوکه سیز ساحه لر و حقوقی دستک مکانیزمالارینین محدود اولماسی دیر.
تاسفله قادینا قارشی زوراکیلیغلا موباریزه آپارماق اوچون مختلف میللی و بین الخالق تشببوثلر اولسادا، ایران دا حقوق سیستمی، قادین حاقلارینی قوروماق اوچون کیفایت قدر تدبیر گؤرمک ده یئترسیز قالیر. ائلجه ده آئیله ایچی زوراکیلیق، جینسی و پسیکولوژیک باسقی، تجاوز و اوز وئرن جنایتلر چوخ واخت گؤرمزدن گلینیر، سوسدورولور و یا اوستو اؤرتولور.
بونون اوچون قادینلارین بو جینایتلره دائیر شیکایتلری ده چوخ واخت دیقته آلینمیر.

قادینلارین دیرنیشی و بین الخالق رئاکسیالار
مهسا امینی نین اؤلومونون آردیندان باشلایان عوصیانلار یالنیز ایران داکی قادینلاری دئییل، دونیا میقیاسیندا قادین حقوقلاری مودافیعه چیلرینین ده دیققتینی چکدی. بو حادیثه، ایراندا قادین حاقلاری موباریزه سینین سمبلونا چئویریلدی و دونیا اوزره بیر چوخ اینسان حاقلاری تشکیلاتی ایران حؤکومتینی قادین حاقلارینی پوزماقلا ایتتیهام ائتدی.
اساس اینسان حاقلاری تشکیلاتلاری، مهسانین اؤلومونون آردیندان ایران حؤکومتینی پیسلدی و اؤلکه ده کی قادین حاقلاری پوزونتولارینین سونا چاتتیریلماسی چاغریشیندا بولوندولار. خصوصا ایران ائیشگینده اولان آکتیویستلر، ایران داکی بو حادیثه لری گوندمه گتیرمیش و سانکسیالار تطبیق ائتمه یی مذاکیره ائتمیشلردی. لاکین ایران حؤکومتی بوتون بو رئاکسیالارا قارشی داها سرت داورانمیش، اعتراضچیلارا قارشی داهادا آغیر و شددتلی ائیلملرله قارشیلیق وئرمیشدیر. ائلجه ده ایسلام حؤکومتی طرفیندن صرف بوکی اعتراضلار یاتیشسین دیه، مینلرجه قادین و گنج اؤلدورلدو و یا خود دوستاقلاردا ایشکنجه گؤررک جانلارینی ایتیردیلر .
سونوج
ایران دا جینسیت برابرسیزلیگی و قادینا قارشی زوراکیلیق اوزون ایللردیر داوام ائدن استروکتورال پروبلمدیر. مهسا امینی نین اؤلومو، بو پروبلملری بیر داها گون اوزونه چیخارمیش و قادینلارین حاقلاری اوچون آپاردیغلاری موباریزه نین داها چوخ گؤرونور اولماسینی تامین ائتمیشدیر. ایران دا قادینلار یالنیز باش اؤرتوسو مجبورییتینه قارشی دئییل، عینی زاماندا برابر حقوقلار و هر باخیمدان آزادلیق اوچون ده موباریزه آپارماغا دوام ائدیرلر.
قادین، یاشام، آزادلیق
تورک قادینلار مرکزی