از «دختر ۶۸»، اولین رئیس‌جمهور زن مکزیک، چه می‌دانیم؟
کلودیا شینبام که سیزدهم خرداد به‌‌عنوان نخستین رئیس‌جمهور زن مکزیک انتخاب شد، تاریخ فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی زنان در کشور خود را به نقطه‌عطفی جدید رسانده است.
خانم شینبام، ۶۱ ساله، دارای دو فرزند و سابقهٔ چندین دهه فعالیت مدنی و سیاسی است.
او دارای مدرک دکتری در رشتهٔ مهندسی انرژی است که با نامزدی از حزب چپگرای مورنا و با تکیه به محبوبیت آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رئیس‌جمهور فعلی مکزیک، به پیروزی رسید.
آقای اوبرادور توانسته بود در سال ۲۰۱۸ جناح چپ مکزیک را در انتخابات ریاست‌جمهوری به پیروزی برساند و فقر را در این کشور تاحدودی برطرف کند.
در مکزیک، دورهٔ ریاست‌جمهوری شش‌ساله است و هیچ رئیس‌جمهوری نمی‌تواند دوباره خود را نامزد انتخابات کند.
تولد در خانواده‌ای یهودی و چپگرا
کلودیا شینبام پاردو در ۲۴ ژوئن ۱۹۶۲ در مکزیکوسیتی از پدر و مادری چپگرا که در آن زمان از نظر سیاسی بسیار فعال بودند، به دنیا آمد.
در دهه ۱۹۶۰، دانشجویان یا چریک‌های مکزیکی می‌خواستند که «دیکتاتوری کامل» حزب انقلابی نهادی را متزلزل کنند. این حزب که در سال ۱۹۲۹ تأسیس شده بود، به مدت ۷۱ سال تا سال ۲۰۰۰ قدرت را بی‌وقفه در مکزیک در دست داشت.
خانم شینبام در بیوگرافی خود به نام «کلودیا شینبام، رئیس‌جمهور» گفته است: «در خانهٔ من، صبح، ظهر و عصر دربارهٔ سیاست صحبت می‌کردیم.»
مادرش، آنی پاردو، زیست‌شناس، به دلیل شرکت در جنبش ۱۹۶۸ از دانشگاه اخراج شد. فعالیت سیاسی در خانوادهٔ شینبام چنان پررنگ بود که او خود را «دختر سال ۶۸» نامیده است.
خانم شینبام که از نوادگان یهودیان اروپا است، در ۱۲ ژانویه ۲۰۰۹ در یک روزنامه مکزیکی (La Jornada) نوشت: «من از یک خانوادهٔ یهودی هستم و به پدربزرگ و مادربزرگم و پدر و مادرم افتخار می‌کنم.»
با این حال در جریان جنگ پیشین غزه، از «وحشت خود از دیدن تصاویر بمباران غزه» توسط اسرائیل سخن گفت.
والدین پدرش در دهه ۱۹۲۰ از لیتوانی و والدین مادرش در دهه ۱۹۴۰ از بلغارستان به دلیل «آزار و شکنجه نازی‌ها» فرار کرده و وارد مکزیک شده بودند.
پیوستن به جنبش‌های دانشجویی
کلودیا شینبام در دهه ۱۹۸۰ مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشتهٔ مهندسی انرژی در دانشگاه مستقل ملی مکزیک، بزرگ‌ترین دانشگاه دولتی این کشور، اخذ کرد.
او همزمان در شورای دانشجویی دانشگاه علیه یک سری اصلاحات دانشگاهی فعال بود. در ژانویهٔ ۱۹۸۷، بیست‌وچهار ساله بود که به اعتصاب دانشجویان این دانشگاه در اعتراض به طرح افزایش شهریه پیوست.
در ۱۹۸۸، شینبام حتی در زمان بارداری و سپس تولد دخترش، ماریانا، به فعالیت‌های مدنی ادامه می‌داد.
گی‌یرمو روبلز، همکلاسی‌اش در دوران کارشناسی ارشد چنین به یاد می‌آورد: «او همیشه برای این کار آماده بود. به خصوص در جلسات.»
کلودیا شینبام دکترای خود را با گرفتن ویزای تحصیلی در کالیفرنیای آمریکا به پایان رساند. او برخلاف رئیس‌جمهور فعلی مکزیک به‌خوبی انگلیسی صحبت می‌کند و چهره‌ای بین‌المللی‌تر از یک رئیس‌جمهور مکزیک ارائه می‌دهد.
در سال ۱۹۹۱، روزنامهٔ استنفورد دیلی روی صفحهٔ اول خود عکس شینبام را منتشر کرد که در اعتراض به کارلوس سالیناس د گورتاری، رئیس‌جمهور لیبرال وقت مکزیک، به‌اعتراض تابلویی با این نوشته در دست داشت: «تجارت منصفانه و دموکراسی، همین حالا!»
ورود به سیاست از طریق شهرداری‌ها
کلودیا شینبام در ابتدای دهه ۲۰۰۰ با رئیس‌جمهور فعلی وارد سیاست شد؛ اوبرادور بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶ شهردار مکزیکوسیتی بود. شهردار وقت پایتخت مکزیک مسئولیت امور محیط‌زیستی شهر را که بخشی استراتژیک در این کلان‌شهر ۹ میلیون نفری به شمار می‌رود، به شینبام سپرد.
از طرح‌های او در آن زمان، ساخت طبقه دوم اتوبان کمربندی مکزیکوسیتی برای رفع ازدحام در این بزرگراه شهری بود. خانم شینبام همچنین خطوط اتوبوسرانی جدید و مسیرهای دوچرخه را راه‌اندازی کرد.
در سال ۲۰۰۶، این چهرهٔ دانشگاهی، به دانشگاه بازگشت و در کار «هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم» که در سال ۲۰۰۷ برنده جایزه صلح نوبل شد، مشارکت کرد. موضوع تخصصی همکاری او با این هیئت «کاهش تغییرات اقلیمی» بود.
در سال ۲۰۱۵ به عرصهٔ شهرداری‌ها بازگشت و شهردار منطقه تلالپان (Tlalpan) در جنوب مکزیک شد. از آن پس، تا پایان حضورش در شهرداری‌ها، با دو فاجعه شهری روبه‌رو شد.
اولی در سال ۲۰۱۷ رخ داد؛ زمانی که شهردار تلالپان بود، یک مدرسه بر اثر زلزله فرو ریخت که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر از جمله ۱۹ کودک شد. او مدعی شد که شهرداری مسئولیتی در قبال تخلفات انجام‌شده در ساخت‌وساز این مدرسه نداشته است.
در سال ۲۰۱۸ نیز شهردار مکزیکوسیتی شد و سه سال بعد، سقوط یک پل هوایی در جنوب پایتخت ۲۶ کشته و ۸۰ مجروح برجای گذاشت.
او از عملکرد خود دفاع کرد و با شرکتی که سازندهٔ پل بود، برای پرداخت غرامت به بازماندگان قربانیان مذاکره کرد تا از طرح شکایت قضایی جلوگیری شود.
همچنین در زمان شیوع کرونا، کلودیا شینبام سعی کرد این بیماری همه‌گیر را بدون اقدامات اجباری در پایتخت مدیریت کند. اما پایتخت بالاترین میزان مرگ‌ومیر کرونا، یعنی ۴۴۲.۱ نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر را در کل کشور به ثبت رساند.
با این حال، شینبام می‌گوید که ناامنی‌ها در پایتخت را «به کمک یک استراتژی یکپارچه برای مقابله با علل، پلیس بیشتر و بهتر، اطلاعات، تحقیقات و هماهنگی» کاهش داده است.
ناامنی و فقر؛ دو چالش پیش‌رو
شینبام از ابتدای ماه اکتبر امسال کار خود را به عنوان رئیس‌جمهور آغاز می‌کند.
او در زمینهٔ ناامنی‌ها باید با خشونت‌های گروه‌های قاچاق مواد مخدر مبارزه کند که سراسر مکزیک را ناامن کرده‌اند.
در جامعهٔ بسیار ملتهب و نابرابر مکزیک، شینبام در جریان کارزار انتخاباتی خود شعار رئیس‌جمهور فعلی را استفاده می‌کرد: «اول فقرا».
تا چند ماه دیگر، اولین رئیس‌جمهور زن مکزیک زمام کشوری ۱۳۰ میلیون نفری را به دست می‌‌گیرد که ۳۶ درصد از جمعیتش زیر خط فقر هستند.
Radiofarda
