ابراهیم ساوالان: کتاب «سونا بولبوللر» که با برگردان سئودا ف. اصغرنیا
کتاب «سونا بولبوللر» که با برگردان سئودا ف. اصغرنیا به چاپ رسیده بود، یکی از کتابهای پرفروش نمایشگاههای کتاب دانشگاه اورمیه بود و من نیز آن کتاب را بیست‌وچند سال پیش تهیه کرده بودم. چند سال بعد، در کتاب «آذربایجانین خانیم شاعیرلری» نوشته مرحوم رضا غفاری، با زندگینامه اصغرنیا آشنا شدم.
فریده مهین اصغرنیا (متخلص به سئودا) نهم خرداد 1337 در تبریز متولد شد. او در یکی از شعرهایش (آنا) میگوید که هشت برادر و خواهر بوده‌اند و مادرش به تنهایی برای آنها پدری و مادری کرده و آنها را به سرانجام رسانده است. مادر سئودا زنی با کمالات و باسواد بوده و خودش در خانه، خواندن و نوشتن به زبان ترکی را به فرزندانش یاد داده و سئودا نیز از سیزده سالگی تحت تعلیمات مادرش خواندن و نوشتن به ترکی را آغاز کرده است.
سئودا علاوه بر شعر، عاشق نقاشی نیز بوده و این هنر را نیز در داخل خانه و از برادر و خواهر نقاش‌اش یاد گرفته و آثارش در نمایشگاههای تبریز و تهران به نمایش درآمده است. ولی همچنان موسیقی رویایی بود که سئودا برای رسیدن به آن می‌زیست. اما بیست سالگی او با انقلابی همراه شد که خواندن و نواختن زنان را ممنوع کرد و همین وقفه‌ای در امر آموزش سئودا ایجاد کرده، ولی مانع رسیدن او به هدف نشد.
او تئوری موسیقی و سولفژ را در تبریز یاد گرفته و در 35 سالگی راهی باکو می‌شود و در آنجا وکال، اوپئرا و نوازندگی پیانو را یاد گرفته، به عنوان استاد موسیقی و پیانو به تبریز باز می‌گردد. با این وجود آموزش موسیقی و خوانندگی توسط یک زن، چندان نیز آسان نبود، ولی این حُسن را داشت که هر گام سئودا، راه برای خیلی‌های دیگر باز می‌کرد.
او نویسنده مقالات متعددی درباره موسیقی، ادبیات و مسائل زنان بوده و در کنگره‌های روز جهانی زبان مادری و روز جهانی زن شرکت کرده است. او همچنین سال 1377 با مقاله «قادین سورونلارینین تاریخی» در کنگره زنان جهان ترک (استانبول)، سال 1378 با مقاله «تاریخ موسیقی آذربایجان جنوبی» در سمپوزیوم آذربایجان شناسی (بندر شرفخانه) و سال 1382 با مقاله «آذربایجان بیلمسل موسیقی تاریخی» در سمینار موسیقی آذربایجان (تهران) شرکت کرد.
از روزی که مادر سئودا، خواندن و نوشتن به زبانمان را به دخترش یاد داد، سالها می‌گذرد. و ما تولد این بانوی هنرمند و پیشتاز آذربایجانی را تبریک می‌گوییم، در حالی که یاد و زبان مادر، در همه آثار دخترش نمایان است.
