مهمانی مجلل بانو جمیله؛ همه چیز درباره کنگره زنان تاثیرگذار
اعتراضات سراسری در ایران وارد ماه چهارم شده است. اعتراضاتی که جرقه آن، جان باختن یک زن جوان در بازداشت گشت ارشاد بود.
این اعتراضات با شعار «زن، زندگی، آزادی» فارغ از اصل نظام، مشخصا و صریحا سیاست‌های جمهوری اسلامی در قبال زنان را نیز زیر سوال برد.
سیاست‌های سرکوبگرانه جمهوری اسلامی در مواجه با خواست‌های حداقلی زنان در طی بیش از چهل سال گذشته، کار را به جایی رساند که در جریان این اعتراضات، بیشتر کشورهای جهان به حمایت از معترضان پرداختند.
حتی برای اولین بار در تاریخ، جمهوری اسلامی با رای قاطع اعضا، از کمیسیون مقام زن سازمان ملل حذف شد. همچنین احتمال تروریستی خوانده شدن سپاه پاسداران از سوی اتحادیه اروپا نیز می‌رود.
در مواجه با حمایت گسترده جهانی از اعتراضات سراسری در ایران، جمهوری اسلامی در تلاش است تا «متحدانی» برای خود دست و پا کند.
برگزاری نخستین «کنگره بین‌المللی زنان تاثیرگذار» در تهران، در واقع نتیجه همین تلاش است؛ اما تلاشی نافرجام.
این کنگره از ۳۰دی آغاز به کار کرده و تا به امروز تنها تاثیری که داشته، گذشته از مخارج هنگفت، سوال‌های بی‌پاسخی را برجا گذاشته است.
***
ترکیب غریب میهمانان
برگزار کنندگان این کنگره ادعا کرده بودند که ۷۰ نفر از مقامات زن کشورهای مختلف، تعداد زیادی از زنان تاثیر گذار و در مجموع حدود ۳۰۰ مهمان دعوت شده‌اند. اگرچه بعدتر خبرگزاری «پرس‌تی‌وی» گزارش داده بود شخصیت‌های فرهنگی، سیاسی و … تنها از ۲۸ کشور در کنگره حضور داشتند.
آنچه در عمل اتفاق افتاد اما متفاوت بود. این زنان سیاستمدار نبودند که برای شرکت در این کنگره به ایران آمدند؛ همسران مردان عرصه سیاست بودند، آن هم نه به تعدادی که ادعا شده بود.
در نهایت تنها «آنا هاکوبیان» همسر «نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان، همسر نخست وزیر بورکینافاسو (که هیچ اسم و عکسی از او در اینترنت پیدا نشد)، «آیگل جباروف» همسر «صدر جباروف» رییس جمهور قرقیزستان، «تامارا ووچیچ» همسر «الکساندارا وچیچ» رییس جمهور صربستان، همسر رییس جمهور پیشین گینه، همسر رییس جمهور پیشین نیجر، فرستاده ویژه بانوی اول نیجریه، بانوی اول پیشین سریلانکا، فرستاده ویژه رییس جمهور سوریه، «زینب نصرالله»، دختر سید «حسن نصرالله» دبیر کل حزب الله لبنان و همچنین رییس شورای مرکزی اتحادیه زنان ترکمنستان در این نشست حضور پیدا کردند.
این در حالی است که در دعوتنامه اولیه رسانه‌ها برای حضور در این کنگره، وعده حضور بانوی اول کشورها، وزرا، نمایندگان مجلس، دانشمندان و کارآفرینان از ۵۸ کشور جهان داده شده بود.
همچنین به رغم ادعای دولت سیزدهم در بهبود بخشیدن به روابط با کشورهای همسایه و منطقه، در میان لیست مهمانان اما چند غایب بزرگ داشت. همسران روسای کشورهای اسلامی همسایه از جمله «امینه اردوغان» همسر رییس جمهوری ترکیه و «اسما اسد» همسر رییس جمهوری سوریه. از عراق، مصر، چین، روسیه و کشورهای شمال ایران نیز نماینده‌ای در این کنگره شرکت نکرده بود.
از سوی دیگر، خبر حضور همسران روسای جمهور گینه و نیجر هم تکذیب شد. شرکت کنندگان در حقیقت همسران روسای سابق، اسبق و بانوی اول سابق بودند.
نام «شیرانتی راجاپاسکا» همسر «ماهیندا راجاپاسکا» رییس جمهور سابق سریلانکا هم در میان مهمانان این نشست دیده می‌شد. ماهیندا برادر «گوتابایا راجاپاسکا» رییس جمهور مستعفی سریلانکاست که در جریان اعتراضات جولای ۲۰۲۲ از کشور فرار کرد.
همچنین در بین میهمانان نام هیچ زن هنرمند، ادیب، سینماگر و … نیز دیده نمی‌شد. زنان به‌نام در عرصه علم نیز، غایبان این کنگره بودند.
عجیب‌ترین مورد اما غایب بودن زنان ایرانی در نخستین کنگره «بین‌المللی بانوان تاثیرگذار» بود. نه از زنان فعال در عرصه سیاست ایران در بین میهمانان خبری بود، نه زنان هنرمند و نه زنان فعال در حوزه اقتصادی یا نام‌آوران علمی.
یک مهمان پرحاشیه
«مایا صباغ»، از اینفلوئنسرهای نزدیک به حزب‌الله لبنان نیز، از جمله این میهمانان این کنگره بود که در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی توییتر، چند ویدیو در راستای حمایت از سیاست‌های جمهوری اسلامی منتشر و در آن‌ها ادعا کرده است «زنان ایرانی از آزادی حق انتخاب پوشش» برخوردارند.
در یکی از این ویدیو‌ها مایا صباغ همراه خانم نارنجی پوش دیگری با موهای بلند مشکی در کافه‌ای نشستند و موسیقی زنده گوش می‌دهند و به طنز همراه انتشار این ویدیو نوشته‌اند: «اینجا من الان توسط رژیم ایران مورد ضرب‌و‌شتم و ظلم قرار می‌گیرم… . با چشمان خود نگاه کنید، حقوق و آزادی‌های بشر کجاست؟»
این اینفلوئنسر لبنانی همچنین در یک ویدیو دیگر، اعتراضات سراسری در ایران را توطئه غرب بر ضد حق دستیابی به انرژی هسته‌ای توصیف کرد. او در این ویدیو با یک روسری حریر مقابل دوربین حرف می‌زند.
مایا صباغ تا همین چند وقت پیش که چند مطلب در انتقاد از اسراییل و در حمایت از فلسطین منتشر کرد، چهره‌ای ناشناخته در عالم سیاست بود؛ اما نام او زمانی در شبکه‌های اجتماعی برای کاربران ایران مورد توجه قرار گرفت که در ویدیویی بعد از شکست تیم ملی ایران مقابل انگلیس در جام‌جهانی، او از فوتبالیست‌های ایرانی و تیم ملی ایران حمایت کرد.
او که در لبنان چهره چندان شناخته شده‌این نیست، در شبکه‌های اجتماعی همواره مورد استقبال کاربران «ارزشی‌ها» قرار می‌گیرد.
مدال گوهرشاد، یک گواهی و ۲۰ هزار یورو
در جریان کنگره از ۷ زن تاثیرگذار تقدیر شد، به زنان یک مدال گوهرشاد، گواهی از طرف کمیسیون ملی یونسکو و به گفته «فاطمه حقیرالسادات»، «دبیر علمی» این کنگره، مبلغ ۲۰ هزار یورو (معادل یک میلیارد تومان) اهدا شده، اما علت انتخاب این زنان «تاثیرگذار» منتشر نشده است.
بر اساس اعلام خبرگزاری‌های رسمی داخل کشور برندگان به این شرح اعلام شدند.
-لی محقق برجسته حوزه شیمی و استاد دانشگاه کشور تایلند
-سوده غفوری فرد دکترای ژنتیک پزشکی از ایران
– الینا از بانوان برجسته روسیه
-زهرا امام جمعه از دانشمندان ایرانی
-مریا بتریز یونس بانوی تاثیر گذار آرژانتین
-مژگان زندی دارای مقالات مختلف حوزه شیمی و پلیمر
-پن‌آبه شیامی از چین
«سوده غفوری فرد»، «زهرا امام جمعه» و «مژگان زندی»، سه برنده ایرانی جایزه اولین کنگره زنان تاثیرگذار، هیچ کدام از چهره‌های برجسته حوزه کاری خود نیستند، اساتیدی دانشگاهی هستند همچون دیگر اساتید دانشگاه‌های ایران و بر اساس آنچه در بخش پروفایل دانشگاه‌های محل کارآن‌ها آمده است، تاکنون دستاورد ویژه و تاثیرگذاری ندارند.
البته سوده غفوری فرد، دختر «حسن غفوری‌فرد»، نماینده پیشین مجلس و از اعضای حزب موتلفه نیز است. او در برنامه «ماه عسل» که یکی از برنامه‌های معروف ماه رمضان است، به عنوان حافظ کل قرآن حضور داشته است.
گاف بزرگ برگزار کنندگان این کنگره در رابطه با «واناجان سانگیران لی» دیگر برنده این جایزه بود. «واناجان سانگیران لی» در حالی استاد دانشگاهی در تایلند معرفی شد، که استادیار شیمی دانشگاه مالایا در مالزی است.
دو برنده دیگر این بخش، «کازان سوا النا» از کشور روسیه و «ماریا بئاتریس یونس» که به عنوان «بانوی تاثیرگذار آرژانتین» معرفی شدند نیز، زنانی بی‌نشان هستند. نه در متن سخنرانی و نه در متن خبر‌های مرتبط با این کنگره هم اشاره‌ای به نحوه تاثیرگذاری آن‌ها نشده است. در رابطه با پن آبه شیامی، دیگر برنده این جایزه از چین نیز هیچ توضیحی منتشر نشده است.
انتخاب مدال گوهرشاد اما بدون فکر نبود. اولین پادشاه پهلوی ۱۷دی۱۳۱۴، قانون منع پوشش اسلامی را تصویب کرد. تصویب این قانون آن زمان مخالفت‌هایی را در پی داشت. اگرچه تجمع مردم در مسجد گوهرشاد مشهد در اعتراض به اجباری شدن کلاه برای مردان بود، نه بی‌حجابی برای زنان؛ دستگاه پروپاگاندای جمهوری اسلامی با اغراق در عدد کشته شدگان آن حادثه و تغییر دادن علت آن، کشته شدگان گوهرشاد را شهدای حجاب می‌خوانند.
برگزاری کنگره بین المللی زنان تاثیرگذار، تقریبا هم‌زمان با سالروز تصویب قانون منع حجاب اسلامی و اهدای «مدال گوهرشاد» به برندگان آن را می‌توان در راستای تلاش‌های جمهوری اسلامی برای «فرهنگی-سنتی» جلوه دادن حجاب اجباری دانست.
هزینه‌های بالای یک شوی بدون دستاورد
از هزینه‌های برگزاری این کنگره، هیچ خبری منتشر نشده است. تنها می‌دانیم که به گفته برگزار کنندگان، برای حداقل ۳۰۰ مهمان هزینه‌های بلیت هواپیما، اقامتی ۵ روزه در هتل پارسیان، گشت و تفریح در تهران و سفر زیارتی به قم پرداخت شده. علاوه‌بر آن، به هفت نفر از آن‌ها ۷ جایزه ۲۰ هزار یورویی نیز اهدا شده است.
اما از کدام بودجه؟ تمامی این هزینه‌ها روی هم رفته چقدر بوده؟ و از همه مهم‌تر، با کدام هدف؟
این کنگره البته به ادعای «ایرنا»، به ابتکار ایران و برای مقابله با اخراج جمهوری اسلامی از کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد، برگزار شد.
البته «انسیه خزعلی»، معاون امور زنان و خانواده رییس جمهوری، نیز هم‌زمان با آغاز این کنگره گفته بود: «موظفیم چهره نامناسبی که از زن ایرانی نشان دادند را اصلاح کنیم.»
زنان تاثیرگذار اما عموما با پوششی در سالن همایش‌ها شرکت کردند که برای زنان ایرانی ممنوع است؛ همین موضوع باعث ایجاد بحث‌های فراوانی در بین کاربران شبکه‌های اجتماعی شد.
اگرچه بخشی از رپرتاژ آگهی رسانه‌های رسمی از جمله «همشهری» و «ایرنا»، به انتشار تصاویر مهمانان این همایش در سفری به قم اختصاص یافت، عکس‌هایی با پوشش چادر و در حال سلفی گرفتن با تصاویر «قاسم سلیمانی» در حرم معصومه در قم.
چالش بانوی اول
به گفته «محمد اسماعیلی» وزیر ارشاد، این اجلاس «مهم»، به «ابتکار» خانم علم‌الهدی برگزار شد.
مجری کنگره نیز در سخنرانی خود «جمیله علم الهدی» همسر ابراهیم رئیسی را «بانوی اول ایران» خواند و گفت بدون تلاش‌های او، این کنگره اصلا برگزار نمی‌شد.
اگرچه این «بانوی اول» در کنگره «زنان تاثیرگذار دنیا» گفته است: «اگر حمایت آقایان نباشد زنان نمی توانند به خواسته هایشان برسند.»
«بانوی اول» مقامی است که در کشورهای غربی به همسران رهبران سیاسی در قدرت اطلاق می‌شود. عنوان «بانوی اول» در روزگاری که زنان راسا پا به دنیای سیاست گذاشته‌اند و صدراعظم، نخست وزیر و رییس جمهوری می‌شوند، عنوانی بی‌مورد است.
با این حال، بانوان اول عموما در امور خیریه و عام‌المنفعه شرکت دارند. در برنامه‌های سازمان ملل و یا دیگر نهادهای بین‌المللی برای ایجاد صلح، رفع فقر، آموزش کودکان و… نیز شرکت می‌کنند و کمتر به اظهارنظر در مسائل سیاسی می‌پردازند.
در ایران جایگاهی برای بانوی اول تعریف نشده و تا پیش از این، همسران روسای جمهور یا کمتر در مراسم رسمی دیده شده بودند، یا تنها نام و عکسی از آن‌ها منتشر شده بود.
جمیله علم‌الهدی، دختر «احمد علم الهدی»، امام جمعه مشهد و همسر ابراهیم رئیسی، اما گویی «قصد» دارد اولین «بانوی اول» ایران پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ باشد، اگرچه «حسین امیرعبدالهیان»، وزیر امور خارجه نیز روز یکشنبه ۲بهمن۱۴۰۱، در گفت‌وگوی زنده شبکه خبر مدعی شد که همسر رئیسی به مهمانان گفته است «در کشور ما، بانوی اول همسر رهبری است.»
با توجه به گاف‌های فراوان این کنگره، گویا همسر ابراهیم رئیسی یک «دورهمی زنانه» گران قیمت برگزار کرده است برای اینکه بگوید «اخراج ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل» و دیگر تحریم‌های خارجی، تاثیری نداشته و رابطه ایران با دنیا نرمال است.
در حالی که مردم عمق تاثیر تحریم‌های خارجی را با پوست و گوشت خود احساس می‌کنند و غیر عادی بودن رابطه جمهوری اسلامی با دنیا که حاصل غیر عادی بودن حکومت است، بر کسی پوشیده نیست.
