«ذکیه ذولفقاری» ; تبریز گلینی، دوکتور ژاله اصفهانی
مستانه اصفهانی (اطل سلطانی) اومود شاعیری آدیلا تانینان، اصفهانلی خانیم 1300- اینجی ایلده اصفاهاندا دونیایا گؤز آچدی. آنجاق دئیلنلره گؤره او زامانین یالنیش فرهنگیندن دولایی، بو تاریخ اونون دوغوم ایلی دئییلمیش، آتاسی بو گؤزل قیزی تئز اَره وئرسین دئیه آناسی‌نین موخالیف اولدوغونا رغما، سیجیللی‌سینی گئرچک یاشیندا بؤ یوک آلمیشدیر.
آنجاق خوشبختلیک‌له، آناسی‌نین ایصراریلا ژاله خانیم تئز اره گئتمه‌یب، اوسته‌لیک مدرسه‌یه گئدیب عالی تحصیلات آلیب، ادبیاتدا، شعرده، استعداد و باشاریقلارینی سرگیلمَگی باجارمیشدیر.
ژاله خانیم اؤزو دئییرمیش:
” او زامان آینا قاباغیندا دوروب، آیناداکی قیزا دئییردیم: باخ سن آدام اولمالیسان، هئچ- پوچ اولورسان سا، من سنی اؤلدورم.”
بئله‌لیکله ژاله خانیم آیناداکی قیزا وئردیی سؤزه چوخ کیچیک یاشلاریندا عمل ائدیر و یئددی یاشیندا، ایلک شعرینی دئییر. و بیر داهاثابیت ائدیر قادین ایسترسه، هئچ بیر مانع ایستر عائله، ایستر کولتور، جامعه اونون یولوندا اولا بیلمز.
1323- جی ایلده تهراندا ، ادبیات و اینسانی علملر فاکولته‌سینه داخیل اولوب تحصیله باشلاییر. همن بو ایللرده توده حیزبیله تانیش اولور و نهایت “شمس الدین بدیع تبریزلی” له تانیش اولور و بو تانیشلیق و فیکیرداشلیق اونلارین ائولنمگینه سبب اولور.
13 یاشلاریندا ژاله آدینی سئچدیسه ده ، ائوله‌نندن سونرا تبریز گلینی، ژاله تبریزی آدیلا اورکلرده یئر آلیر.
ژاله خانیمین بیرینجی شعر مجموعه‌سی اؤیرنجی اولدوغو زامان، 1323 ده” وحشی چیچکلر” عونوانیلا یاییلدی.
او پروین اعتصامی دان سونرا ایلک قادین شاعیردیر کی، اؤیرنجلیک ایللرینده دئییلن شعرلرینی یایبدیر.
ژاله خانیم بؤیوک شاعیر نیما یوشیجین خانیمیسی، عالیه جهانگیری‌له بانکدا دوست اولوب، نیما‌نین گؤرمگینه گئدیر و سونرالار نیما حاقدا بیر کیتاب یازیر.
1325 – جی ایل تهراندا یازیچیلار انجمنی‌نین بیرینجی و سونونجو کونگره‌سیینده اشتراک ائدیر. ژاله خانیم اوردا اولان ملک‌الشعرای باهار، علی اصغر حکمت و بدیع الزمان فروزانفر کیمی بؤیوک شاعیرلرین قارشیسندا اؤز شعرلریندن اوخویوب و چوخ آلقیشلانیر. او همچنین بو کنگره ده ناطیق شاعیرکیمی ده چیخیش ائدیر.
بو کنگره‌ده اونلاردان باشقا، فاطمه خانیم سیاح، علامه دهخدا و صادق هدایت کیمی بؤیوک شاعیر لرین‌ده حوضورو واریمیش.
ژاله خانیم حیات یولداشیلا بیرگه آذربایجاندا دموکرات فیرقه سیله یول بیر اولوب، آزادلیق و عدالت یولوندا چالیشیر.آنجاق آذربایجاندا دموکرات فیرقه‌سی پهلوی فاشیستلرین اَلیله چوخ آجیناجاقلی شکلده، دارماداغین اولاندان سونرا 1325 -جی ایلده حیات یولداشی ” شمس الدین بدیع تبریزی” له بیرگه اوتا ی آذربایجانا قاچماق زوروندا قالیرلار.
او باکی دئولت یونیورسته‌سینده فارس دیلینده ادبیات بؤلومونده بئش ایلده لیسانسینی بیتیریر. همچنین تورکجه‌نی کامیل اوردا اؤرگشیب، آذربایجانین معاصیر و کلاسیک شاعیرلری‌نین 1000 بیت شعرلرینی فارسجایا چئویریر.
ژاله خانیم 1333-جی ایلده مسکووایا گئدیر، اوردا دا “لامانوسف” آدیندا دئولت یونیوئرسته‌سینده ادبیات بؤلومونده دوکتورا مدرکیله ماذون اولور. سونرا “ماکسیم گورگی” آدیندا ادبیات انستیتوسوندا، ایشه باشلاییر . اوزامان” نیمایوشیج، فارسجانین یئنی شعرآتاسی” آدیندا روس دیلینده بیر رساله یازیر کی مسکوادا یایلیر.
او، مسکو، باکی و تاجیکستاندان فارس شاعیری عونوانلا تانینیب و کیتابلاری دفعه لرجه ترجمه اولور.
ژاله خانیم 2002-جی ایلده،” کلرادو” دا کئچیرلن،” قادین تدقیقات مرکزی” نین ایللیک کونفرانسیندا ایلین بیرینجی قادینی سئچیلیر.
ژاله خانیم 60 یاشیندا، ایران اینقلابیندان سونرا ، 1359-جی ایلده بو تصوورله کی ایراندا آزادلیق نسیمی اسمکده‌دیر، ایرانا قایدیب فرهنگی ایشلرله مشغول اولدو. آنجاق چوخ چکمدی توتوقلاندی و بیر سوره ائوین زیندانیندا قالاندان سونرا لندنه هجرت ائتدی.
او، عؤمرونون چوخونو ایراندان اوزاق قوربتده کئچیرتدی، آنجاق اؤزو بئله دئمیشدی:
“من غوربت سؤزونو ایشلتمکدن خوشلانمیرام، اینسان بو ندنله( من دوغولدوغوم یئرده اؤله بیلمیرم) باشقا اؤلکه یه گئدیر، اوردا یازیر، چالیشیر، بس غریب دئییل. آنجاق همشه اوزو وطنه دوغرودور، هر حالدا من غوربتی سئومیرم و اینانمیرام”
اونون خوشونا گلمه‌ین باشقا سؤزلوک ” جنسیت” سوزویدو. او آلمان تلویزیونویلا بیر دانیشیقدا دئمیشدی” … بیلیرسیز من بیر هونری- ادبی اثرده هونرمندین جنسیتینی دوشونمورم، اونون گئنیش معرفتینی، انسانیت، دوزگون استعدادینی و گؤزل یارادیجیلیغی سئویرم. ایندی بو یاردان ایستر قادین اولسون ایستر کیشی…”
دوکتور ژاله خانیم نهایت 1386- جی ایلده 86 یاشیندا لندن ده بیر خسته خانادا بیر عؤمور ادبی ایشلردن سونرا، قوربتده نیسگیل دولو دونیاسینی دئیشدی.
ژاله خانیمین اَن مشهور شعرلریندن بیری:
“زندگی صحنه یکتای هنرمندی ماست”) حیات، بیزیم هونریمیزین تکجه صحنه سیدیر)
بشکفد بار دگر ناله رنگین مراد.(آرزیلارین الوان غونچالاری چیچکنلر.)
غنچه سرخ فروبسته دل بازشود. (اورین بوزولموش قیرمیزی غونچاسی آچیلار)
من نگویم که بهاری که گذشت آید باز.( کئچن یاز گئری قادیدار،
روزگاری که به سر آمده آغازشود. (بیتمیش گونلر باشلانار دئمیرم.)
روزگار دگری هست و بهاران دگر.( آیری چاغلار باشقا یازلار واردیر.)
شادبودن هنر است، شادکردن هنری والاتر. (شاد اولماق هونردیرسه، شاد ائتمک ان یوکسک هونردیر.)
لیک هرگز نپسندیم به خویش.( آنجاق اؤزومه یاراشدیرمادیم،
که چو یک شکلک بی‌جان شب و روز.(کی، جانسیز بیر شکیل تک گئجه گوندوز
بی خبر از همه خندان باشیم. (هر یئردن خبرسیز گولر اوزلو اولام.)
بی غمی عیب بزرگی است. (غمسیزلیک بؤیوک عیبدیر،
که دور از ما باد.( بیزدن ایراق اولسون.)
کاشکی آینه‌‌ای بود درون‌‌بین، (کشکه ایچ دونیانی گؤرسدن بیر گوزگو اولاردی،
که در آن. (کی اوندا،
خویش را میدیدیم، اؤزوموزو گؤرردیک.)
آنچه پنهان بود از آینه‌‌ها میدیدیم،( گیزلی قالان یئرلری گوزگودن گؤرردیک.)
می‌‌شدیم آگه از آن نیروی پاکیزه‌‌نهاد،( او پاک ایچ دونیامیزی تانیاردیق)
که به ما زیستن آموزد و جاویدشدن،(بیزه حیات سوروب ابدیلشمگی اؤرگدردی
پیک پیروزی و امیدشدن،( قلبه‌یله اومود پیکینی).
شادبودن هنر است،(شاد اولماق هونردی،
گر به شادی تو دل‌‌های دگر باشد شاد،( سنین شادلیغیندان باشقا اورکلر شاد اولسا اَیه)
زندگی صحنه یکتای هنرمندی ما ست، حیات بیزیم هونریمیزین تکجه صحنه سیدیر.
هر کسی نغمه خود خواند و از صحنه رود،( هامی اؤز نغمه‌سینی اوخویوب صحنه دن گئدیر.)
صحنه پیوسته به جا ست،( آنجاق صحنه قالارقیدی)
خرم آن نغمه که مردم بسپارند به یاد، (عشق اولسون خالق یادیندا قالان نغمه لره.)
ژاله خانیمین سایر اثرلرینی بئله سیرالاماق اولار:
گلهای خودرو( وحشی چیچکلر)، زنده رود،( جانلی چای)، کشتی کبود( گؤی گمی)، نقش جهان( دئنیا ناخیشی)، اگر هزار قلم داشتم ( مین قلمیم اولسایدی اَیه)، البرز بی شکست ( یئنیلمز البرز)، ای باد شرطه(ای شرطه یئلی)، خروش خاموشی سؤنن قیشقیرتی)، سرود جنگل جنگلین آوازی)، ترنم پرواز اوچماق نغمه سی)، موج در موج ( دالغا دالغا ایچینده).
نیمایوشیج: پدر شعر نو( نیمایوشیج، یونی شعرین آتاسی)
عارف قزوینی: شعر و موسیقی مبارزش. ( عارف قزوینی: مبارز شعرله موسیقیسی)
هر گل بویی دارد: ترجمه اشعار خارجی به فارسی.( هر گولون اؤز قوخوسو وار: خارجی شعرلرین فاسجا ترجمه‌سی)
ترجمه چند نمایشنامه از زبان ترکی. ( نئچه نمایش ترجمه سی تورکجه‌دن بیر نئچه تاماشانین ترجمه‌سی)
سایه های سال، خاطرات.( ایللرین کؤلگه‌لری) خاطیره لر.
https://t.me/Adabiyyatsevanlr
