دونیا قابار چالیب، یولداش!/ رقیه کبیری
رقیه کبیری
(بو حکایه‌نین شخصیت‌لریله حقیقی شخصیت‌لرین هر جوره اوخشارلیغی تصادوفی‌دیر.)
اونون اوتاغینا گیرنده، دیلکش اوخویوردو: «من طفل طوفان شده‌ام، موجم سرگردان شده‌ام…»
آنجاق منه بویورون دئمه‌دن دیلکشین سسینی قیسدی.
– «قویون قالسین، من دیلکشین موج- ون چوخ سئوه‌رم»،- دئدیم.
ماهنی‌نین سسینی اوجالتمادان اؤنجه، قرامافوندا فیرلانان 33 دؤور دیسکین اوستوندن اینه دسته‌یینی گؤتوروب، دیسکین بیرینجی دایره‌سی‌نین اوستونه قویدو. دیلکش باشدان باشلادی: «من… موج دربدرم… از… دنیا بی‌خبرم… بحر خروشان منزل من… سیلی طوفان حاصل من…»
گؤستردی‌یی صندلده اوتوروب- اوتورمامیش، من‌سه یئتیک خانیملار کیمی اونون اوتاغینی یوخلاماغا باشلادیم. آیریلاری‌نین ائوینه گئدنده بور- بوجاغا باش اوزالتماغی هئچ سئومه‌رم. آمما اونون اوتاغی آیریلاری‌نین اوتاغینا بنزه‌مز. آپاراجاغیم دانیشیقدا اونون اوتاغی‌نین نئجه‌لی‌یی یقین کی، موصاحیبه‌نین بیر نئچه سطیرینی دولدوراجاغینی دوشونموشدوم. اوسته‌لیک، 45 ایلدی اونون آدی، ایستر- ایسته‌مز، اؤلکه‌نین اَنتئللوکتوآل تاریخینه قاریشیبدی.
نه‌سه اؤز کتابیندا یازدیغی سؤزلر عاغلیمدان کئچیر. اونون ضیالی، یازیچی و معلیم یولداشی، “سلیمان”، آرازدا بوغولان گوندن بَری، و همن گوندن، آدی اسطوره آدلارینین سیراسیندا یئر توتدوغو گوندن “نریمان”سا تهمت‌لر آلتیندا بیر تراژیک یاشام سوروب. او گوندن “سلیمان”ین آدی اونون یاشامینی، آدینی بئله کؤلگه‌له‌ییب. بیر چوخ انسان بو نسلین یاشام ماجرالارین اوخویوب، ائتگی‌لنسه ده، آنجاق هر انسانین فردیّتی، بیر ژورنالیست اولاراق، منیم دقتیمی چکیر. “سلیمان”ین اؤلومو و آدی ائله کؤک سالیب کی، بلکه “نریمان”ین نوه- نتیجه‌سینی، نبیره‌سینی بئله کؤلگه‌له‌یه‌جک.
ایندیسه، امکداشلیق ائتدی‌ییم ژورنالین موصاحیبه بؤلومونه مطلب حاضیرلاماق اوچون اونون برلین شهرینده یاشادیغی ائودن باش چیخارتمیشام. ژورنالین دفترین ترک ائتدیکده باش‌رداکتور بیرداها وورغولامیشدی:
– «گؤروم آصلان دؤنه‌جک‌سن یوخسا تولکو؟»
من‌سه گوله-گوله:
– «ژورنالیست‌لر تولکو سویونداندیلار یوخسا آصلان؟»،- دئمیشدیم… و باش‌رداکتور دوداغینی قاچیرتمامیشدی بئله
– «هر نئجه اولور اولسون، دئمه‌دیکلرینی دیلی‌نین آلتیندان چک. … رستوران ماجراسی‌دا یادیندان چیخماسین!»
اوز یانیمدا تولکو کیمی “نریمان”ی سوآللاریملا غافیلگیر ائتدی‌ییمی دوشونوردوم. بیر ایکی آددیم باش‌رداکتورون اوتاغیندان اوزاقلاشمامیشدیم کی بیر داها اونون بم سسینی آرخادان ائشیتدیم:
– «آی قیز، یادیندان چیخماسین، حتماً سوروش گؤر “ساری”نین آخیری نئجه اولدو؟»
قفیلدن دؤنوب باخدیقدا باش‌رداکتورو، ایکی آی بوندان اوّل 1000 یورویا آلدیغی قورد سویوندان اولان «آلاش» آدلی ایتینه بَنزه‌دی‌یینی دویوب، اؤزومدن تعجّوبلندیم. نه‌دن بو گونه‌جن «آلاش»لا باش‌رداکتورون بو قدر بیر- بیرلرینه بنزه‌دیکلرینی هئچ دویمامیشدیم. نه‌سه آغزیمی دولدوروب، ایسته‌دیم:
– «مهَ‌یر ساری ایکی ایل قاباق ماشین آلتدا قالمادی؟»،- دئییم، بیردن “نریمان”ین کتابیندا اوخودوغوم «ساری» آدلی ایت یادیما دوشدو.
باش‌رداکتورون دا قورد سویوندان اولان «ساری» آدلی بیر ایتی وارییدی. ایکی ایل قاباق باش‌رداکتورون شوخلوغو توتوب، «ساری»یا ایچگی ایچیرتمیشدی. «ساری» ایسه عاغلی قاریشیب، نه زامان خیابانا قاچمیش؛ قارانلیقدا اؤزونو بیر ماشینا چیرپارکن، ایچ- آلاتی ائشییه تؤکولموشدو. ساری اؤلندن بری باش‌رداکتور بیر ایل سوره‌سینده دئپرسیونا گیریب، اؤزوایله آند ایچمیشدی کی، داها ایچگی دیلینه دَیمه‌سین. او گوندن بئله، یازیلمامیش بیر یاسایا گؤره «ساری»دان دانیشماق ژورنالین دفترینده قاداغان اولموشدو.
نه یاخشی کی، بارا قویمادیم. یوخسا دئپرسیونا سوردوره بیلردیم «آلاش» ایته بنزه‌دییی باش‌رداکتورومو.
نوت دفتریمی چیخاردیب، دیواری دفتره دایاق ائلهییب، نؤوبتی سوآللاریمین آخیرینا آرتیرمیشدیم:
دیقت! دیقت! «ساری» یاددان چیخماسین. اؤزللیکله باش‌رداکتورا گؤره.
یازیمین آلتیندا باش‌رداکتورون قاپی آغزیندا دورموش رسمینی جیزماقارالایاندان سونرا، «آلاش»ین شکلینی چکمه‌سه‌یدیم، گئده بیلمزدیم. تر- تله‌سیک “آلاش”ین شکلینی جیزماقارالایاندا، گئنه‌ده باش‌رداکتورون سسی گلدی:
-«آی قیز، ساعاتیوا بیر باخ! یوباندین هاااا. ال چک بو رسّاملیق خسته‌لی‌ییندن!»
او دئمیشکن ائله بیل بو جیزماقارالاما منده درمانسیز بیر خسته‌لی‌یه دؤنوبموش. قلمیمین جؤوهری یازاناجان، ال چکه بیلمه‌دیم «آلاش»ین شکلینی رسم ائتمکدن. بون‌نان بئله، گئنه ده آلاشین شکلی‌نین جیزماقارالاماسی یاریمچیلیق قالدی…
هله اوزبه‌اوز اوتورمامیشیق. او، اؤز میزی‌نین باشیندا یاناکی اَیله‌شیب، اسپیکره باغلانمیش سیم‌لری قوردالاییر. یاشلانسا دا، گؤوده‌سی ماهیر ایدمانچیلار کیمی گوجلو و یئرلی یئرینده گؤرونور. تاقچا کیمی چیین‌لری هئچ ده اَییلمه‌ییب. نهایت، منه ساری دؤنور. باخیشی قورشون کیمی آغیردی. چیین‌لریم اؤز- اؤزونه آشاغی دوشور. بلکه ده ائوینه آیاق قویوب و حیاتینا باش اوزالتدیغیمدان خوشلانمیر. گلیب، قارشیمدا ایله‌شیر. تبسّومله اوزومه گولدوکده، ائله بیل باخیشی‌نین آغیرلیغی چیینلریمدن گؤتورورلور. اؤزومو اله آلیب، بئلیمی دیکلد‌یرم. ساختا بیر تبسّوم قونور دوداغیما. نوت دفتریمی، مدادیمی، وویس رئکوردریمی چانتامدان چیخارا- چیخارا، گئنه ده گؤزوم اوتاغی‌نین بور- بوجاغینی گزمکده‌دیر. 45 ایل سوره‌سینده چکدی‌یی آغری- آجیلارین، استرس‌لرین ایزینی آختاریرام. ائوینه گلمه‌میش نه سوروشاجاغیمی، نه‌لره دیقّت ائده‌جه‌ییمی، بیربه‌بیر نوت دفتریمده یازمیشام. اوتاقدا، بیلگی‌سایار میزیندن باشقا، آیری بیر میز یوخدور. صندلیمی بیلگی‌سایار میزینه یاخینلاشدیریرام. رئکوردرین ایشله‌مه دویمه‌سینی باسیب، میز اوسته قویدوقدا، بیلگی‌سایارین بؤیرونه دوزولموش کیتابلارین آدینی گؤزاوجو اوخویورام: حافظ، شبیسترلی معجز، ما نیز در این خانه حقی داریم، گذر از خیال و…
نوت دفتریمی دیزیم اوسته آچیب، موصاحیبه‌نی باشلاماق اوچون یازدغیم سؤزلره گؤز گزدیریرم.
«دیقّت! دیقّت!
“نریمان”ین ائوینین دیب- بوجاغین گؤزدن کئچیرمک یاددان چیخماسین. نیشانه‌لر… عکس‌لر… یازی‌لار…»
گئنه ده گؤزمو ناشی‌یانا اوتاغین بور- بوجاغیندا، تاغ- تاوانیندا دولاندیراراق، اؤلکه‌مین، شهریمین اؤزله‌می اینه تک اوره‌ییمین باشینا سانجیلیر. ائویمیزی، کوچه‌میزی، قونشولاریمیزی بیربه‌بیر اؤزله‌ییرم. قونشوموز خجّه خانیم یادیما دوشور. هفته یئددی او سگگیز گون قونشولارین ائوینه وار- گل ائدیب، ائولرده اوز وئره‌ن اوچ اؤونه‌نین اولایلارینی سینه‌سینه دریب، قاپی- قاپی پایلاشان خجّه خانیم؛ ائله اونا گؤره ده، پالتارلاری‌لا اوست- اوسته 40 کیلو آغیرلیغی اولمایان همین خجّه خانیمین تاخما آدینی «بی‌بی‌سی» قویموشدوق.
اؤزلم‌لریمی بوراخیرام اوره‌ییمین باشیندا قالسین. آنجاق «بی‌بی‌سی خجّه»نین یئرینی توتموش، اسپیکر باندلاری‌نین اوستونده‌کی داشدان یونولموش بیر جوت ویولون هئیکلینه، هئیکللردن اوتاغین بوجاغینداکی پالتارلارلا قالانمیش آسلامایا باخیرام. باشیمی قووزاییب، “نریمان”ا گؤزوم ساتاشدیقدا، هله ته‌زه باشا دوشورم کی، انسانلارین آغری- آجیلارینی، استرس‌لرینی در- دیواردا، اوتاغین دیب- بوجاغیندا دئییل، اونلارین باخیشلاریندا، سؤز- صؤحبت‌لرینده آختارمالی‌یام. “نریمان” قاشی‌یلا، اوست- اوسته قالانمیش پالتارلارا اشاره ائلهییب:
– «قیزیم، من هئش ده مرتّب آدام دئییلم. اوتاغیم همیشه بو جور تور- تؤکونتودور».
اونون منه «قیزیم» خطاب ائتدی‌ییندن خوشلانسام دا، اوتاندیغیمدان پول کیمی پؤرتوب، قیپ‌قیرمیزی قیزاریرام. اوسته‌لیک، اؤز الیمدن جینیم توتور. آمما اوزومه گلمه‌دن، “نریمان”ین اوزونه باخیب، دوداغیمی قاچیردیرام. اوره‌ییمده اؤز- اؤزومه:
– «بویور! پاییوی آلدین؟»،- دئییرم.
چانتامدان بیر قیرمیزی جوهر قلم چیخاردیب، اؤنجه یازدیغیمی قارالاییرام.
باشیمی قووزایاندا، “نریمان”ین الیمه زیلله‌ندیغینی گؤرورم. قارالادیغیم یازی‌نین آلتیندا بیر ائو شکیلی رسم ائلهییب، ائله کی “نریمان” دا اوخویا بیلسین، یازیرام:
“نریمان” تعجوبله منه باخیر. من‌سه باخیشیمی یاییندییریب، کیتاب رفینه دوغرو دؤنورم. «ائوی بوش وئر» یازسام دا، هله بور- بوجاغی یوخلاماق عاغلیمدان چیخمیر.
کیتاب رفی اؤنجه‌دن دوشوندویوم کیمی دئییل. اونون اوتاغینا آیاق باسمامیش، رف‌لرده قیم-قیراق، اوست- اوسته قالانمیش کیتابلار عاغلیمدایدی. آمما ایندیسه بیر- بیریندن آرالی سلیقه‌یله دوزولموش کیتابلار خیالیمداکی گؤرونتونو پوزور. ایسته‌ییرم یئریمدن قالخیب، کیتابلارا بیر گؤز گزدیرمیش اولوم. آمما یاواشجا بودومو چیمدیکله‌ییب اؤز- اؤزومه: «دیش دور، یئتیشمه‌میش قوردون قئینمه‌سین!»،- دئییرم. دیواردا، هئچ اولمازسا، کیتاب رفینده کیچیک بیر چرچیوه ایچینده، گؤزوم آرازدا بوغولموش “سلیمان”ین شکیلینی آختاریر. آمما اونون یئرینه، کیتاب رفی‌نین یوخاری قاتیندا، چرچیوه ایچینده، “نریمان” ایله بیر جاوان قیز، باشلاریندا کاسکت، بیر- بیرینی قوجاقلامیش، منیم اوزومه گولورلر. قیزین باشینداکی کاسکت تر یارپاقلارین رنگینده‌دیر. بونو گؤردوکده باشقا بیر رسیم جیزماقارالاییرام.
دفتریمده یازدیغیم سوآللارا باخمادان سوروشورام:
– «خانیمیز ائوده؟»
– «آرواد گئدیب پیاده روی‌یه» دئییر. «آرواد» سؤزو قولاغیما دَیدیکده قلمیم قرارسیز بیر حالدا دفترینین اوستونده اویناماغا باشلاییر.
“نریمان”سا گؤزلرینی منیم قلم- کاغیذیمدان یاییندیریب، چرچیوه‌ده‌کی قیزی گؤستریر:
– «قیزیمدی»
بیر شکیله، بیرده “نریمان”ا باخیرام. سویوق‌قانلی گؤرونسه ده، نوقطه‌نی یازمادان، اوخویانلارا بنزه‌ییر. ایللردن بری برلین‌ده یاشاسا دا، هله «امیره‌قیز»ین «داشقاچیلار» دربندی‌نین دئییمینده دانیشیر: «آرواد!» نه ائش، نه حایات یولداشی، نه ده خانیم!!! منه تئز- تئز « قیزیم» دئیَن بو جناب، دئمک منی گؤز آلتیندا ساخلایاراق، سانجان ایلانا بنزه‌ییر. اؤز- اؤزومه دئییرم: «خانیم قیز! گؤز- قولاخ اول… ایلان آدامین توپوغونو گودر، آدام ایلانین باشینی…»
دیواردان آسیلمیش بیر جوت ویولون، بیری زیل قارا و او بیریسی آچیق قهوه‌ای رنگینده گؤرونور. ویولونلارا باخدیغیمی گؤرونجه: «اون دانا ویولونوم وار» دئییر. «هر هارا گئتسم خوشوم گله‌نی آلارام»
– «دئمه‌لی ویولون کوللئکسیونئریسیز؟»
– «یوووو… کوللئکسیونئر دئماغ اولماز… پار- پالتاریمدان گؤرورسوز دا، هر هارا گلدی آتارام آمما هئش زادی ایتیرمه‌رم. ویولونلاریمین دا هره‌سی بیر دره‌ده»
دیقّتله گؤزلرینه باخیرام، بلکه، فیکرینده کئچنلری‌نین ایزینی گؤزلرینده، باخیشلاریندا تاپا بیلم.
دفتریمده یازدیغیم بیرینجی سوآلی اونا اوخویورام:
– نه زامان “سلیمان”لا تانیش اولدوز؟ یولداشلیغیز نئچه ایل داوام ائتدی؟
سوآلیمی ائشیتجک قفیلدن سیر- صیفتی دَییشیلیر. سویوق‌قانلیلیغی هیجان دالغاسینا دؤنور. دانیشماغا باشلاییر: – «من موسیقی باره‌سینده اوشاقلیق حیسّلریمه وفادار قالمیشام»
اونون هیجانلی گؤرکمینی گؤروب، دانیشیقلارینی دینله‌دیکجه، انسانین نئچه یؤنلولویو عاغلیما گلیر.
– «همیشه سینمالارین قاباغیندا دایانیب، مرضیه‌نین، دیلکشین سسینه قولاق آساندا هپروتا گئدردیم. دونیانین کلاسیک موسیقی‌لرینی ائشیدندن سورا بیلدیم کی من وورولدوغوم موسیقی‌له، کلاسیک موسیقی آراسیندا چؤتگه‌ایله کامپیوتر قدر فرق وار. آمما من گئنه ده چؤتگه زمانیندا دایانیب، قالدیم. ایندی ده یاشیمین بو واختیندا، گئنه ده بئلنچی موسیقی‌لری ائشیدنده، دئییرم بَه چارراره شهنازدا ایران سینماسی‌نین قاباغیندا دایانیب، هپروتا گئتمیشم».
دؤنوب دیوارداکی قهوه‌ای ویولونو بارماغی‌یله گؤستریر:
«من تبریزده تربیت آغزیندا بهروزون آتاسی، جعورآغانین ویولون کیلاسینا گئده‌ردیم. بهروز چوخ بَتر کیشی‌یدی. اونون تایی چتین تاپیلار. چوخ یاخچی انسان‌یدی. بولوسن دا بهروز اؤلنده اونون بیر اوغلو واریدی. ائله او ایندی منیم ده اوغلومدی…»
باخیشیندا معناسینی اؤززومه ترجمه ائده بیلمه‌دی‌ییم بیر غم- کدر وار. آمما قلمیم اؤزومدن اختیارسیز جیزماقارالاماقدادی.
باشیم آشاغیدا باخیشینی حیسّ ائدیرم؛ جیزماقارالادیغیم ویولون شکلینی سوزور. گؤرونور اوشاق کیمی هیجانلانیبدی. اوره‌یی‌نین چیرپینتیسی، سسینی تیتره‌دیر. اؤز دئدی‌یی کیمی هله ده سئودی‌یی موسیقی‌دن دانیشاندا، اوره‌یی آز قالیر کؤکسوندن ائشییه آتیلسین؛ هله قالسین کی، ائشیدنده نه حالا دوشور!
آرخامداکی پنجره‌دن ائله دیقّتله دنیزه باخیر کی، دئییرم بس 45 ایل بوندان اوّل بیرینجی دفعه گئتدی‌یی موسیقی کیلاسینی ایندیجه «تیگلر» دنیزین اوستونده قورولموش حالدا گؤرور. اونون اؤزل دونیاسینا باش اوزالتماغا جان آتیرام. بونونلا بئله اؤزومو گوج- بلایلا ساخلاییرام کی، بلکه پنجره‌یه ساری دؤنوب، اونون باخیشلاری‌نین ردّینی ایزله‌مه‌ییم. یقین کی، اونون اوچون بو پنجره چوخ اوزاقلارا آچیلیر…
بو قدر صاف- ساده موسیقی نوستالژیاسیندان دانیشان انسانین اؤنونده، “سلیمان”ین اؤلومونه گؤره تنظیمله‌دی‌ییم سوآللاری نئجه سوروشوم، دئیه- چاش‌باش قالیرام. اونون ویولون وورغونو اولدوغونو اؤنجه‌دن بیلیردیم، آمما نه بو سویّه‌ده. تمبر، اسکناس، قوروموش کپنک، اوولانمیش حئیوانلار، پیپ، کیبریت، موشلوک، سیگار، عقیق اوزوک و… نه بیلیم بئله- بئله کوللئکسیونلاری گؤرموشدوم، امما ویولون کوللئکسیونی هئچ عاغلیما سیغمامیشدی.
بیرینجی سوآلیمی سوروشمادان، جاوابینی آلمادان واز کئچیرم. اونسوز دا سوروشدوغوم سوآلین جاوابینی کتابیندا اوخوموشام. دفتریمده‌کی بیرینجی سوآلین اوستونه خط چکیرم.
– “سلیمان”ی، آرازدا بوغولدوقدان سورا گؤرجک نه احوال- روحیه‌نیز واریدی؟
ایکینجی سوآلی اوخودوغومدا یقینیم واردی کی، او گئنه ده الیمه باخیر، آمما باشیمی قالدیریب،سوآلیمی سورشماق ایستهدیییمده، اونو هله ده 45 ایل بوندان اوّللره دالمیش گؤروروم. باخیشیندان نیسگیل جالانیر اوتاغین هاواسینا. ندنسه قلمیم کاغیذ اوستونده اوینایاراق، آیری بیر سوآل دیلیمه گلیر:
– «عؤمروزده عاشیق اولوبسوز، هئچ؟»
گؤزو قلم- کاغیذیمدا قالیب، دئییر:
– «سنین او بیری خبرنیگارلارینان فرقین وار. نم نییه ایندی‌یه‌جان هئچ کیمه دئمه‌دیخلاریمی سنه دئماغیم گلیر»
اؤز- اؤزمه « قورخما خانیم قیز»،- دئیرم. «دئیه‌سن، سانجان ایلانا بنزه‌میر. چوخ حمیل‌دی»
“نریمان”ین خبری یوخدور کی، من ده بورا گلمه‌میش آیری ژورنالیست‌لر کیمی، بئش- اون کلیشه سوالی دفتریمده دوزمه دوزموشدوم. آمما ندنسه اونون اوتاغینا آیاق قویوب- قویمامیش، یانیق قوخوسونو حیس ائله‌دیم. اونا دئمه‌دیم، اوسته‌لیک دئمک قصدیم ده یوخدورکی «یانیق» منیم اوچون کاغیذ اوستونده یازیلمیش بیر سؤز دئییل. اونونلا دانیشدیغیم آنیلارین هر دقیقه‌سی اؤتوب کئچدیکجه، یانیق قوخوسونو داها آرتیق حیس ائدیرم. کیتابیندا یازدیغی سؤزلر عاغلیمدان کئچیر: «یانیق حیسینی آیریلارینا حیس ائتدیرمه‌مک نه ده بؤیوک بیر نعمت‌ایمیش، یوخسا دونیا قابار چالاردی» “نریمان”ا باخدیقجا اونون گؤزه گؤرونمز قابار چالمیش یارالارینی دویورام. اونونلا برابر منیم ده دَریم، اتیم، قانیم بئله یانیق قوخویور. اونا دئمیرم. امما کلیشه سوآللاریملا، ایسته‌میرم یارالارینا دوز سپیم.
“نریمان” یئریندن قالخیب، میزین چکمه‌جه‌سیندن ایکی پاکات چیخاردیر، بیری بالاجا، او بیریسی بیر آز اوندان بؤیوک. کیچیک پاکاتی آچیب، اونون ایچیندن بیر یارپاق آغ کاغیذ گؤتورنده من‌سه دفتریمده یازیرام:
“نریمان” بؤیوک پاکاتی گؤتوروب، پنجره‌یه ساری گئدیر. چرچیویه دایاناراق، ساغ اَلی‌نن کاغیذین ایچینه بیر آز توتون تؤکوب، پاکاتی هئره‌نین اوستونه بوراخیب، سیگار کاغیذین اؤزل بیر سلیقه‌یله بوکور. سونرا دیلینی کاغیذین بوکوک یئرینه چکیب، اونو ایسلادیر. گؤردویوم بو منظره او قدر منه دوغمادیر کی، دئییرم بس، آتام ائله ایندیجه چرچیوه‌یه دایانیب- دوروبدو. اوشاقلیق چاغلاریمدان، یادداشیمدا قالان تصویرلردن بیریسی ده آتامین پنجره هئره‌سی اوسته اوتوروب، سلیقه‌یله سیگار بوکوب، اونلاری حؤوصله ایله بیربه‌بیر گوموشو سیگار قوطوسونا دوزمه‌سی‌دیر.
بون‌نان بئله، “نریمان”ین سیگار بوکدویونو بیلسم ده، ندنسه اؤزومو بیلمه‌مزلی‌یه ووروب، سوروشورام:
– «گراس‌دی؟»
بیردن پیققیلداییب، پنجره‌دن گؤرونن دالغالی تگلر-ز دن اوز دؤنده‌ریب، یوخ دئیه، باشینی ترپه‌دیر. سیگارا قولاب وورا- وورا اؤسگوره‌رک چؤنوب، تبسّومله منه باخیب «آتووا لعنت توتون ساتان»،- دئییر.
– «کئیفیّت‌سیزدی؟»
-«یوخ قیزیم! قدیم زمان قوجالار چوبوخ چکنده، اؤسگورردیلر، آنجاق قوجالیقلارینا فیکیر وئرمه‌ییب، دئیردیلر بس توتون ساتان باشلارینا بؤح قویوب، کئیفیت‌سیز توتون بَتدی‌ییب اولارا»
ایکیمیزده گولوشوروک. اوتوردوغوم یئردن بویلانیب پنجره‌دن ائشییه باخیرام. ائوینه گلنده، قاپیسیندا دایانیب، بیر نئچه دقیقه دنیزه، اورمانا باخمیشدیم. ایندیسه یوخاریدان باشقا بیر گؤرونتویه شاهیدم. ساغ طرفده بیر ایکی بینا گؤیه دوغرو چکیلیبدی. سول طرفده دنیز، و دنیزدن بیر آز آرالی اورمانین یام‌یاشیل آغاجلاری گؤرونور. سیچان یوواسینا بنز‌ر، وار- یوخ بیر تک پنجره‌سی اولان و قارشیداکی قونشو آپارتمانین پنجره‌سینه آچیلان آپارتمانیم یادیما دوشور. “نریمان”ا، هر گون بئله بیر گؤرونتویه گؤز آچدیغی اوچون قیسقانیرام.
– «اوچ دفعه عاشیق اولموشام»،- دئییر. «بیرینجیسی باجیمین مدرسه یولداشی‌یدی. دئییردی بس من دارقاشاییردان زاددانام. یازیخ حاخلی‌یدی ده. آخی، نه دوزعمللی اَیین- باشیمیز واریدی، نه ده دوچرخه‌دن زاددان…».
تبسّومله منه باخیب آرتیریر:
– «گؤرردیم ها گلیرلر، کیتاب- دفتریمی دیشیمده توتوب، اللریم اوسته یئری‌یَردیم. قیزلارین هاممیسی گولوشردیلر… آمما بیر دفعه ده اولموش اولسا، گؤرمه‌دیم عاشیق اولدوغوم او قیز منه گولسون. آجیغیمنان بیر- ایکی دفه خیاواندا سؤز آتمیشدیم بیله‌سینه».
اونو اللری اوسته یئرین کیمی تصوّور ائدیب قلمیم گئنه ده کاغیذین اوزرینده بیر زادلار جیزیر.
قلمی چانتامین ایچینه قویوب، زیپینی چکیرم. یوخسا جیزماقارالاما خسته‌لی‌یی منی موصاحیبه‌دن قویا بیلر.
– «ایکیمینجی عاشیق اولدوغوم قیز، دانیشکده‌کی همکیلاسیم ایدی. بیر گون اونا دئدیم: “من سنه عاشیق اولسام باشیما نه کول اَله‌ییم؟” چوخ دا گؤزل ایدی. آغزیم آخمیشدی ایندی او دولما دوداقلاریندان نه جواب چیخاجاخ. نه آلدی، نه ساتدی، بیردن- بیره دئدی: اؤز باشیما اله‌دیغیم کولدن بیر تَلیس ده سنه یوللارام»
اوجادان گولورم.
– «گولرسن قیزیم، گولرسن. گول قیزیم، من قوجایا بیر ده گول»
دفتریمی بوکورم.
«اوچونجوسونون ماجراسینی کیتابدا یازمیشام»
اونون، یالنیز باشی‌نین دؤوره‌سینده قالمیش سئیرک گوموشو توکلرینه، گؤزلویو آلتدا اضطرابینی گیزلی ساخلاماغا چالیشان گؤزلرینه، گیرده اوزونون ائنینده یاپیق، یئکه بورونونا باخیرام. منه ائله گلیر کی، “نریمان” او یئکه، یاپیق بورونویلا مندن داها راحات نفس چکیب و بو دونیانین آجی- آغریلارینا گوله ده بیلر. ایندی‌یه‌جن اونونلا سایسیز- حسابسیز موصاحیبه آپاران ژورنالیست‌لر، اونون اؤزونه گؤره دئییل، دئمک “سلیمان”ین آدی‌نین کؤلگه‌سینده یاشاییب و یاشاماقلا برابر آغیر تؤهمت‌لره قاتلاشان “نریمان”لا موصاحیبه آپارمیشلار. اگر باشقا ژورنالیست‌لر کیمی من ده کلیشه سوآللار سوروشسام، یقین کی، اونلارا تای کلیشه جاواب آلدیغیمدا شوبهه‌لنمه‌یم گرک. آمما من‌سه بیر ژورنالیست کیمی انسانلارین فردیّت‌لرین تانی‌ییب و اونلاری قلمه آلدیغیما ماراقلی اولسام دا، همیشه کلیشه‌لردن یان دورموشام.
نوت دفتریمی میزین اوستونه بوراخیب، دئییرم:
– «ایندیسه منه ویولون چالارمیسیز؟»
گویا کی، ائشیتدی‌یینه اینانماییب، تعجوبله منی سوزور:
– «قیزیم بَه سن مجلّه‌نین موصاحیبه صَفه‌لرینی نه‌یی‌نن دولدوراجاقسان؟»،- دئییر.
– «موسیقی سسی‌له»،- دئییرم.
ثانیه آخیمی قدر دوردوغو یئرده دونوخور. سونرا پنجره‌دن اوزاقلاشیب میزه دوغرو گلیر. من‌سه یئرسیز بیر سؤز دانیشمیش آداملار کیمی، آز قالا پئشمان اولوب، سؤزومو قایتارماق ایستهدیییمده، او ایسه «موسیقی‌له؟» سوروشاراق، اوجا سس‌له قهقهه چکیب، گولور.
ائله دوز بو آن، دیشلری دیقّتیمی چکیر. تاخما، یوخسا دوغما اولدوغونو سئچه بیلمیرم. چکینمه‌دن، بیرباش اونا گؤز- گؤزه باخدیغیمی گؤرن کیمی، بیر داها گولمه‌یه باشلاییر:
– «موسیقی‌له… هه… بس موسیقی‌له…»
بو دفعه من ده اونا قاتیلیب گولورم. گولوشه‌رک گؤزومو اوندان یایندیریرام. ایسته‌میرم دیشلری‌نین تاخما، یوخسا دوغما اولدوغونا فیکیر وئرم. اؤزومو یاخشی تانی‌ییرام. عنایین‌لیغیم توتسا اگر، گؤزله‌مه‌دییم بیر آندا، هئچ دخلی اولوب- اولمایان سؤزلر، فیکیرلر گلیب گیره‌وه‌لی‌یه‌جک منی. دئیه‌سن گئنه عنایین‌لیغیم باشلاماقدادی. اونون گؤزوندن گیزلی، یاواشجا بودومو چیمدیکله‌ییب، اوره‌ییمده اؤز- اؤزومه دئییرم: «سنه نه تاخمادی یوخسا دوغما، سن دیش حکیمیسن یوخسا ژورنالیست؟ بو قدر یول گلیبسن کی اونون دیشلریندن یازاسان، یوخسا ایشلریندن؟! آدام اول بیر آز..! عاغلیوی ییغ باشیوا، گیجَه‌لو خانیم!»
“نریمان”سا اَل آتیب میزی‌نین بؤیروندن بیر ویولون گؤتوروب، سول الینده ساخلایاراق چَنه‌سینی اونون قارا چَنه‌دانیندا میزانلاییر. دئمک، ویولونو چالماق اوچون اونو ال ائوینه قویموشوموش. آرشه‌سی ده میزین اوستونده بیلگی سایارین یانیندایمیش…
اوتوردوغوم یئردن قالخیب “نریمان”دان اذن آلمادان بیر یارپاق آغ کاغیذ میزین اوستونده‌کی پاکاتدان چیخاردیب، پنجره‌یه یاخینلاشیرام. ناشی‌یانا توتون پاکاتیندان بیر چیمدیک توتون گؤتورب، کاغیذ اوسته تؤکوب، اونو یارپاق دولماسی کیمی بورگه‌له‌یندن سورا، دیلیمه چکیرم. کاغیذین ایکی باشی بیر بیرینه یاپیشیر. پنجرهنین هئره‌سینده‌کی کول قابی‌نین بؤیروندن فندکی گؤتوروب، سیگاریمی آلیشدیریرام. توستونو دریندن کؤکسومه چکیرم. سیگار آتامین اؤپوشلری‌نین طامینی وئریر. “نریمان”سا دوداغیندا تبسّوم، ویولوندا دیلکشین «موج» ماهنی‌سی‌نین موسیقیسینی سیزلاماقدادی. من‌سه «تیگلر» دنیزینه دالیرام. دالغالار قرارسیزجاسینا اؤزلرینی ساحیلین قومسالینا چیرپیرلار. دالغالارین ایزینی یاخیندان گؤرمه‌ییم گلیر…
موصاحیبه واختیم باشا چاتسا دا، شوبهه‌لی بیر سوآل باشیمدا جولان وئریر. گؤره‌سن سوروشوم یوخسا اوندان واز کئچیب، اؤزومو باش‌رداکتورون سورغو- سوآللارینا حاضیرلاماق اوچون بهانه دالیسینجا گزیم؟ بیردن عاغلیما گلیر کی، اون دوققوز ایل بوندان اوّل، ژورنالا ته‌زه گلیب ایشه باشلایاندا، ژورنالین مسئول مدیرینه دئمیشدیم کی، من کولتورال بیر قلم‌وورانام، سیاسی مسئله‌لری اؤز اهلینه وئرین، منه یوخ. بو منطیقی بیر بهانه اولا بیلر.
«رستوران» اولایینا گؤره سوروشماقدان واز کئچیرم.
آمما نه‌سه، سوروشمادیغیم کلیشه سوآللاریم آز دئییل. هامیسینی سوروشماق اولماسا دا، نوت دفتریمه گؤز گزدیره‌رک قفیلدن گؤزوم «دقت… دقت…ساری یاددان چیخماسین. اؤزللیکله باش‌رداکتورا گؤره» بیر نوتا ساتاشیر.
– «ساری‌نین آخیری نئجه اولدو؟»، سوروشورام.
بیر نئچه ثانیه آخیمی دئیه‌سن اونو ایلدیریم وورور. سونرا گؤزلری دولوخور:
– «قیزیم، سارینی دئمه! منه اود ویردی ساری! اونون اؤلومو منی اوددادی…»
الیم دیش دوراسی دئییل. چانتامدان قلمی چیخاردیب، جیزماقارلامایا باشلاییرام.
“نریمان” الیمده قلمی گؤرونجه آجی بیر گولوش دوداقلاریندا اوتورور:
«ساری دئمه، اود قیرناسی‌یدی. مَه‌یه قویاردی بیر ایکی خط بیر شئ یازام… کیتابی، خودکاری الیمنن چکردی، کؤپی‌‌اوغلو بیر قانجیغ‌نان یولداش اولموشدی. ائو قاپیسی آچیخ اولماخدا جوموردی ائشیه. آخیر بیر گون قالدی تریلی آتدا، اؤلومویله منی اوددادی ساری…»
باش رداکتورون «ساری»سین یاخیندان گؤرموشدوم. آمما، “نریمان”ین «ساری»سینی اؤز کیتابیندا یازدیقلاریندان تانیمیشدیم. 45 ایل سوره‌سینده هله ده «ساری»نین محبتی اوره‌ییندن چیخماییب. اونون کدرلنمیش سیر- صفتینی گؤردوکده اؤز- اؤزومه: «بیر ایت‌ین اؤلوموندن کؤوره‌لیب، کدرله‌نن انسان، بونجا ایل سوره‌سینده، “سلیمان”ین اؤلوم تؤهمتی‌نین کؤلگه‌سی آلتیندا نئجه دؤزه بیلیب»، دئیه، دوشونورم. دفتریمی اونا ساری اوزالدیب، جیزماقارالادیغیم ساری‌نین شکیلینی گؤستریرم. منت‌دارلیقلا بیر «ساری»یا، بیر ده منه باخیب دئییر:
– «قاپییدان گیرنده حیس ائله‌دیم سن او بیری خبرنیگارلارا تای دَییسن». شیرین بیر تبسّوم دوداقلارینی بورویور. گئنه ده دیشلری تاخمادیر یوخسا دوغما، دئیه فیکریمی آزدیریر.
اؤزومو یاخشی تانیرام. دوروب بو اوتاغی ترک ائتمه‌سم عنایین‌لیغیم الیمه ایش وئره‌جک. یئریمدن قالخییب، رکوردریمی، نوت دفتریمی چانتاما قایتاردیقدا بیردن باش‌رداکتور گؤزومون اؤنونده جانلانیر. اونون تأکیدله وورغولادیغی قونویا یاناشماماق، بیلمیرم منی اونون یانیندا آصلان گؤستره‌جک یوخسا تولکو؟..
93.1.17
