وام ازدواج 100 میلیون تومانی کودک همسری را افزایش می‌دهد
چند روزی است که پرداخت وام ازدواج 100 میلیون تومانی به دختران زیر 23 سال جنجال به پا کرده و به احتمال افزایش کودک همسری دامن زده است اما باید دید آیا پرداخت این مُدل از وام باعث افزایش کودک همسری در کشور می‌شود؟
از روزی که لایحه بودجه 1400 به مجلس شورای اسلامی رفته است، میزان وام ازدواج نقل محافل شده و هر از گاهی مبلغ‌های متفاوت از آن به گوش می‌رسد. یک بار می‌گویند 50 میلیون تومان می‌ماند، یکبار می‌گویند 70 میلیون تومان می‌شود و نماینده‌ای دیگر می‌گوید به 100 میلیون تومان می‌رسد. آنطور که مشخص است و از صحبت‌های نمایندگان متفاوت می‌توان برداشت کرد، اصرار آنها بر پرداخت وام ازدواج 100 میلیون تومانی است برای مثال علی زنجانی حسنلوئی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در گفتگویی که با خبرنگار برنا انجام داد، بر پرداخت وام ازدواج 100 میلیون تومانی تاکید کرد و در بخشی از سخنانش گفت: « باتوجه به وضعیت تورم در جامعه 50 میلیون تومان اصلا کافی نیست و هیچ دردی از جوانان را دوا نمی‌کند چون قیمت یک یخچال، اجاق گاز، لباسشویی و… ده‌ها میلیون تومان شده و با 50 میلیون تومان یکی از آنها را هم نمی‌توان خریداری کرد این درحالیست که وام 100 میلیون تومانی در مقایسه با 50 میلیون تومان بهتر است و می‌تواند تا حدودی برای خرید وسایل اولیه زندگی به دخترها و پسرها کمک کند.» اما به هرحال هنوز هیچ مبلغی قطعی نیست و باید منتظر خبر قطعی نمایندگان کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی بمانیم.
در این ضد و نقیض‌هایی که وجود داشت، چند روز پیش خبری از بهارستان رسید که قرار است به دختران کمتر از 23سال یا پسران کمتر از 25 سال 100میلیون تومان وام ازدواج دهند و باقی زوجین 70 میلیون تومان دریافت کنند که خبر عجیبی بود و در اولین کنکاش‌ها کودک همسری را به اذهان القا کرد.
افزایش کودک همسری با وام ۱۰۰ میلیون تومانی ازدواج/ برای جوانان کار ایجاد کنید، نه وام ازدواج
مصطفی اقلیما، رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران در گفتگو با خبرنگار برنا با اشاره به اهمیت وضعیت اقتصادی دخترها و پسرها هنگام ازدواج گفت: وقتی دو نفر می‌خواهند بایکدیگر ازدواج کنند یعنی آمادگی این کار را دارند و تامین هزینه‌های زندگی بخشی از این آمادگی محسوب می‌شود و فردی که نتواند هزینه‌های زندگی مشترک را تامین کند به معنای واقعی یک زندگی خوب نخواهد داشت بنابراین یکی از شرط‌های اولیه ازدواج این است افراد توانایی مالی لازم برای شروع یک زندگی را داشته باشند یعنی ساده بگویم افراد برای شروع زندگی نباید دست‌شان جلوی کسی دراز باشد اما تصمیم‌گیری‌های ما در ایران به‌گونه‌ای است که جوانان با توجه به اینکه شرایط مناسب مالی ندارند، آنها را تشویق به ازدواج می‌کنیم و درنهایت پس از ازدواج دچار دعوا، اختلاف و … می‌شوند که حتی برخی اوقات رابطه آنها به طلاق ختم می‌شود.
او افزود: متاسفانه اکنون در تهران 100 درصد حقوق یک کارمند برای تامین خانه هزینه می‌شود پس در چنین شرایطی وقتی کسی امنیت شغلی و اقتصادی ندارد، چگونه می‌تواند ازدواج کند و چگونه می‌تواند فرزندی به دنیا بیاورد؟ بنابراین این کار شدنی نیست.
اقلیما با اشاره به افزایش ازدواج‌های صوری و کودک همسری به بهانه دریافت وام ازدواج گفت: دولت‌ها موظف به تولید کار هستند و اگر کار وجود داشته باشد افراد کسب درآمد می‌کنند، درکنار این کسب درآمد شخصیت اجتماعی خودشان را حفظ می‌کنند و بعد که تصمیم به ازدواج گرفتند برای آن برنامه‌ریزی می‌کنند اما متاسفانه این اقدامات در کشور ما انجام نشده است و در زمینه ایجاد کار و اشتغال ضعف‌های فراوانی داریم.»
اقلیما با بی فایده دانستن وام ازدواج تصریح کرد: متاسفانه تمرکز بر ایجاد اشتغال برای جوانان وجود ندارد و می‌خواهند با کارهایی مانند وام دادن مشکلات ازدواج جوانان را حل کنند که عملا نشدنی ست چون وام ازدواج فقط یک مشوق کوتاه مدتی است که اتفاقا باعث گرفتار شدن جوانان در قسط و قرض خواهد شد.
او افزود: وقتی جوانان شغل و درآمد مناسبی ندارند با دریافت وام ازدواج جدا از اینکه نیاز به چند ضامن و کارمند رسمی دارد، در بازپرداخت اقساط آن با مشکلاتی مواجه می‌شوند، مشکلاتی که گاهی سبب می‌شود اختلافات بین‌فامیلی ایجاد شود از طرفی، افرادی که مشکل مالی دارند سراغ این وام می‌روند اما کسی پرسیده آنها چه‌طور بازپرداخت آن را انجام می‌دهند؟ وقتی حقوق این دختر و پسر جوان دو تا سه میلیون است و درآمد مناسبی ندارند، نمی‌توانند اقساط وام را پرداخت کنند بنابراین بدتر در شروع زندگی بدهکار می‌شوند و خیلی مواقع اقساط وام ازدواج را پدر ومادرها پرداخت می‌کنند، اگر آنها هم نداشته باشند ضامن‌ها بازپرداخت وام را انجام می‌دهند و این وضعیت سبب می‌شود با این وام‌ها چهار پنج خانواده گرفتار و مقروض شوند و با یکدیگر مشکلات بین فامیلی پیدا کنند.»
این مددکار اجتماعی عنوان کرد: چنین تصمیماتی در افزایش ازدواجِ صحیح هیچ تاثیری ندارد و بدتر باعث می‌شود که ازدواج‌ها صوری ایجاد شود و دونفر بایکدیگر قرار بگذارند برای دریافت این وام به‌شکل صوری باهم ازدواج کنند، بعد از آن‌که وام را گرفتند از هم طلاق بگیرند و وقتی از بعضی‌هایشان می‌پرسم چرا این کار را انجام می‌دهید، می‌گویند پول نداریم و با این پول می‌توانیم کمی از مشکلات‌مان را رفع کنیم.
اقلیما در ادامه گفت: برخی از خانواده‌ها نیز برای اینکه این پول را به زخمی از زندگی خود بزنند دختر خود را در سن پایین شوهر می‌دهند که جای تاسف دارد اما این اتفاق رخ می‌دهد و در برخی مناطق قابل مشاهده است.
این مددکار اجتماعی با اشاره به پرداخت وام ازدواج 100 میلیون تومانی به دختران و پسران زیر 23 و 25 سال تصریح می‌کند: واقعاً با این 100میلیون وام احتمالی چه‌کاری می‌توان انجام داد؟ وقتی تورم بالای 50 درصد است و قرار است حقوق‌ها 25 درصد افزایش پیدا کند، یعنی هنوز مردم 25 درصد از تورم عقب‌تر هستند درحالی‌که آنها دائم نسبت به سال قبل فقیرتر می‌شوند بنابراین، این وام‌ها وقتی‌که هزینه‌ها افزایش پیدا می‌کند و درآمدها پایین است، هیچ کمکی به جوانان نمی‌کند و اتفاقا این مدل پرداخت وام می‌تواند باعث کودک همسری نیز شود که مشکلی بر مشکل‌هاست.
عدم افزایش وام ازدواج راه حل مشکل کودک همسری نیست/کودک همسری ریشه در فرهنگ خانواده‌ها دارد
حبیب‌الله مسعودی فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار برنا درباره پرداخت وام ازدواج ۱۰۰ میلیون تومانی به دختران کمتر از ۲۳ سال و پسران کمتر از ۲۵ سال گفت: افراد باید در سنینی ازدواج کنند که از لحاظ روانی، اجتماعی و جسمی به شرایط مناسب رسیده باشند و اتفاقا هدف از پرداخت وام ازدواج این است که افراد بتوانند در سنین مناسب ازدواج کنند.
او افزود: ازدواج در سنین پایین بیشتر از بعد فرهنگی قابل بحث و بررسی است تا اقتصادی بنابراین لزوما نمی‌توان وام ازدواج را به عنوان یک عامل صرف در افزایش ازدواج در سن پایین اثرگذار بدانیم.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با تاکید بر ترویج ازدواج به موقع تصریح کرد: از آنجایی که افراد در سنین زیر ۱۳ الی ۱۴ سال به رشد اجتماعی و روانی نرسیدند و همچنین عوارض بارداری در آنها مشهود است، ازدواج در این سنین پیشنهاد نمی‌شود هرچند ازدواج در سنین بالاتر هم درصورتی که افراد آموزش ندیده باشند نیز پیشنهاد نمی‌شود چرا که بعدا دچار مشکل خواهند شد.
فرید در ادامه گفت: باید تدابیری اندیشیده شود تا جلوی ازدواج در سنین پایین که بیشتر در دهک‌های بسیار پایین جامعه به دلایل اقتصادی انجام می‌شود، گرفته شود چرا که عمدتا افرادی که کودکان خود را در سنین پایین همسر می‌دهند، در دهک‌های پایین اقتصادی و اجتماعی قرار دارند.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور افزود: از آنجایی که این روزها جوانان نیاز به حمایت مالی دارند باید وام ازدواج به آنها تعلق گیرد پس برای اینکه ازدواج در سنین پایین انجام نشود و شاهد کودک همسری نباشیم، افزایش ندادن وام نمی‌تواند روش موثری باشد بنابراین باید مشکلات فرهنگی موجود در این زمینه را برطرف کرد همچنین حمایت‌های اجتماعی و اقتصادی از خانواده‌ای که به دلیل فقر اقدام به چنین کاری می‌کند، صورت گیرد درواقع همانطور که اشاره کردم ازدواج در سنین پایین یک اتفاق چند عاملی است و هر طرحی که دولت می‌دهد، می‌تواند جنبه‌های نگران کننده نیز داشته باشد.
مسعودی فرید تاکید کرد: برای جلوگیری از کودک همسری باید سیستم‌های حمایتی دهک‌های پایین جامعه را تقویت کنند و به لحاظ فرهنگی آنها را مورد توجه قرار دهند همچنین باید برای جلوگیری از تاخیر در ازدواج برنامه‌هایی تدارک ببینیم تا ازدواج یک دختر و پسر در زمان مناسب خود صورت گیرد.
شرط سنی حداکثر 23 سال را افزایش دهید/ مرگ انگیزه‌های دهه شصتی‌ها به زودی
فارغ از اینکه پرداخت وام ازدواج 100 میلیون تومانی به دختران زیر 23 سال باعث افزایش کودک همسری می‌شود یا خیر، اگر قرار است مبلغی تحت عنوان وام به کسانی که قصد ازدواج دارند، پرداخت شود بهتر است برای همه یکسان باشد نه فقط تعداد معین؛ این درحالیست اگر وام ازدواج و این کمک هزینه برای بسیاری از دهه شصتی‌ها که مجرد ماندند و به سمت تجرد قطعی سوق پیدا کردند، امیدی بود از بین می‌رود و دیگر انگیزه‌ای برای ازدواج کردن نخواهند داشت پس انتظار می‌رود مجلس شورای اسلامی کارشناسانه تر با موضوع برخورد کرده و یک تصمیم درست که کارشناسی شده است، اتخاذ کند.
