اقدام به تجاوز در آسانسور؛ راوی زنی است که نمی‌خواهد سکوت کند
اثبات آزار جنسی، اقدام به تجاوز و انجام تجاوز جنسی در دادگاه‌های جمهوری اسلامی به خاطر شروط قانونی، سخت و گاه ناممکن است. عدم‌حمایت قانون از آسیب‌دیده‌های این نوع از خشونت، یکی از دلایل سکوت مقابل آزار و تجاوز جنسی ارزیابی می‌شود. تابوهای عرفی و مقصر دانستن آسیب‌دیده عامل مهم دیگری در ساکت ماندن است. با وجودی که بسیاری از ایرانی‌ها با محوریت زنان ایرانی، آزار جنسی و حتی اقدام به تجاوز را بسیار تجربه کرده‌اند، اما نبود حمایت قانونی، تابوهای اجتماعی، فقدان نهادهای مدنی در حمایت از آسیب‌دیده‌ها و عدم جدیت ساختار قضایی در برخورد با این مساله، باعث شده که سکوت سنگینی بر آسیب‌دیده‌ها حاکم شود. در این میان اما زنانی هم هستند که نمی‌خواهند سکوت کنند و با وجود دل‌سردی نسبت به حمایت‌های قانونی، بازهم پیگیری حقوقی می‌کنند و سکوت خود را می‌شکنند. یکی از این زنان «سیما» از مخاطبان «ایران‌وایر» است که فیلم‌ها و مدارکی برای ما ارسال کرده که حکایت از اقدام به تجاوز در آسانسور از سوی یکی از همسایگانش دارد.
نام «سیما» اسم مستعاری است که برای محفوظ ماندن هویت این زن، استفاده کرده‌ایم.
***
دوربین ورودی یک ساختمان و در آسانسور را نشان می‌دهد. ششم مرداد، پیش از ظهر است. زنی وارد آسانسور می‌شود. به فاصله چند ثانیه، مردی به پشت در آسانسور می‌آید، به نظر می‌رسد آسانسور را دست‌کاری کرده است. آسانسور برمی‌گردد، در باز می‌شود و مرد وارد آسانسور می‌شود. ویدیوی بعدی از دوربین داخل آسانسور است. مرد با ماسکی روی صورتش، کنار زن قرار می‌گیرد. زن متوجه نمی‌شود که او مشغول چه‌کاری است؛ مرد به دوربین چسب می‌زند. تصویر سیاه می‌شود. ویدیوی بعدی، زن به‌تنهایی در آسانسور است، چسب را می‌کند و انگار، به‌هم‌ریخته است. بین دو ویدیوی آخر، یعنی مدت‌زمانی که چسب روی دوربین بود، تقریبا کمی بیش از ۲ دقیقه است.
«اقدام به تجاوز» اتفاقی است که به گفته سیما در این مدت‌زمان رخ داده است. سیما، زنی ۳۳ ساله و شاغل است که به‌تنهایی در یکی از بیست واحد همان ساختمان زندگی می‌کند. او ضمن ارسال ویدیوها و تصاویر و مدارک مربوط به شکایتش به کلانتری محل، برای ایران‌وایر، آن چند دقیقه را روایت کرد و بین جمله‌هایش مدام تکرار کرد: «نمی‌خواهم سکوت کنم. می‌خواهم همه بدانند. این مرد به گفته همسایه‌ها و نگهبانی شهرک که اکثرا از نیروی هوایی هستند، سابقه دارد اما چون کسی مدرکی نداشت، همه سکوت کردند. من نمی‌خواهم ساکت باشم. باید جلوی او را گرفت.»
اما در آن بیش از ۲ دقیقه، چه بر سیما گذشت؟
«وارد آسانسور شدم. ناگهان آسانسور برگشت به پایین. آقایی سوار شد که سرفه می‌کرد. ماسک نداشتم و پشتم را به او کردم. فکر نمی‌کردم غریبه باشد. صدای خش‌خش آمد، برگشتم و متوجه شدم که به دوربین چسب زده. وقتی پرسیدم که چه می‌کنی، از پاچه شلوارش چاقو درآورد که غلافی کاغذی داشت. به سمتم حمله کرد و گفت: «چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد. دیگر تحمل ندارم.» دستش را گذاشت جلوی دهنم. من به سمت آینه آسانسور برگشتم و خودم و این آدم را در پشتم دیدم.»
شاید بسیاری از آسیب‌دیده‌های آزار و تجاوز جنسی تجربه شنیدن همین جمله یا جمله‌های مشابه به آن را داشته باشند؛ یعنی جمله «چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد.» این جمله هشداری برای اتفاق بعدی است، یعنی تجاوز جنسی.
سیما وقتی تصویر خودش و مرد آزارگر را در آینه آسانسور می‌بیند، فقط یک جمله به خودش می‌گوید: «خودت را جمع می‌کنی وگرنه از اینجا سالم خارج نمی‌شوی.» او که قبلا «دفاع شخصی» کار کرده، نفسی عمیق می‌کشد و ثانیه‌های بعدی در آسانسور، روایت درگیری است: «از پشت با سرم گذاشتم توی صورتش. چون عینک داشت بهش فشار آمد. از طرفی از من ریزاندام‌تر بود و خورد به دیوار آسانسور. آسانسور ما چهارنفره است. نشستم روی زمین. او هم با من نشست. شروع کردم به لگد زدن. دستش را گذاشت جلوی دهنم و با چاقو تهدید کرد: «ساکت باش. جیغ نزن.» من هم با کیف و هرچی می‌توانستم او را زدم. فکر می‌کردم فوقش چاقو می‌خورم اما نباید وا بدهم.»
براساس گزارش‌ها، بسیاری از آزارها و تجاوزهای جنسی که در جوامع مختلف اتفاق میفتد، از سوی افرادی است که برای اقدام خود برنامه‌ریزی کرده‌اند. این مساله در روایت‌های سیما هم پررنگ است: «می‌گفت یک سال است که من را تحت نظر دارد؛ از محل کار سابق تا هنوز. مدام تکرار می‌کرد که تحمل ندارد و حتی شده از روی لباس…»
سیما آن‌قدر مقاومت و دادوفریاد می‌کند که مرد آزارگر از تصمیمش منصرف می‌شود: «در همان چند دقیقه جروبحث می‌کردیم و او حرف‌های خودش را تکرار می‌کرد. من هم او را می‌زدم. آسانسور را زد که به پارکینگ برود. شروع کرد به معذرت‌خواهی. آسانسور در پارکینگ متوقف شد. رفت بیرون و شماره ۵ یعنی طبقه پنجم را زد. در را از بیرون نگه داشت تا مطمئن شود که آسانسور حرکت می‌کند. بعد از رسیدن به طبقه پنجم، برگشتم پارکینگ اما او رفته بود.»
سیما به‌محض رسیدن به خانه‌اش با پلیس ۱۱۰ تماس می‌گیرد و به نگهبانی شهرک مراجعه می‌کند: «دوربین‌ها را چک کردیم. شهرک گفت از اهالی همین‌جا است و دقیقا روبه‌روی بلوک ما زندگی می‌کند. به گفته نگهبانی و اهالی شهرک او سابقه چنین رفتاری را دارد اما هیچ‌کس مدرک نداشت و برای همین کاری نکردند. حتی برخی گفتند که عریان جلوی پنجره ظاهر می‌شود. به کلانتری مراجعه کردم و شکایت‌نامه تحویل داده شد اما گفتند باید استشهاد محلی تهیه کنی. هرکس قول پشتیبانی داده بود، پا پس کشید و گفتند ما خودمان زن و بچه داریم و می‌ترسیم. دادگستری حتی ویدیوها را هم نگاه نکرد و گفت که باید چهار شاهد بیاورم. فیلم‌ها موجود است اما چهار شاهد در آسانسور چهارنفره چطور بیاورم؟»
باوجوداین، مرد آزارگر طی هفته گذشته همچنان با سیما تماس می‌گیرد. شماره تلفن خانه او را دارد و در تماس‌هایی که صدای آن را در این گزارش منتشر کرده‌ایم، به سیما می‌گوید که پیگیری‌هایش را ادامه ندهد و او پشیمان از کارش است؛ اما سیما همچنان هم پیگیری قانونی خود را ادامه می‌دهد و هم با «ایران‌وایر» برای انتشار این خشونت و آزار و اقدام به تجاوز تماس گرفته است.
او می‌گوید: «معمولا در مقابل آزار جنسی و تجاوز سکوت می‌شود و همین مساله حاشیه امن آزارگران است. این فرد قبلا هم از این کارها کرده و کسی جلویش نایستاده است. من نمی‌خواهم سکوت کنم. پلیس هیچ کاری برای من نکرده است. وکیل هم گفته که پروسه طول می‌کشد؛ اما این شخص من را تحت نظر داشته و در حال حاضر هم از نظر روانی تحت‌فشار هستم. خودم باید به دادسرا بروم، خودم باید عکس و ویدیوها را بگیرم، خودم باید برای همه توضیح دهم. این تکرار خودش فشار مضاعف است. من با صدای بلند همه‌چیز را می‌گویم؛ اما خیلی‌ها سکوت می‌کنند.»
از نظر قوانین جمهوری اسلامی، طبق ماده ۱۹۹ قانون مجازات اسلامی، افراد برای اثبات آزار و تجاوز جنسی نیاز به ۲ تا ۴ شاهد دارند. این مساله یکی از موانع جدی در گزارش این نوع خشونت است. باید از قانون‌گذار پرسید در آسانسور و محیط‌های خصوصی که معمولا تجاوز و آزار جنسی اتفاق میفتد، چطور می‌توان شاهد داشت؟ یا در این مورد که فیلم‌های دوربین‌های ساختمان همه‌چیز را ثبت کرده است، چرا اقدامی برای تامین امنیت روانی و جسمانی آسیب‌دیده صورت نگرفته است؟
تماس‌های ایران‌وایر با کلانتری منطقه‌ای که این اتفاق افتاده، بی‌نتیجه ماند؛ اما همان‌طور که سیما روایت کرد، شکستن سکوت مقابل این نوع از خشونت، حاشیه امن آزارگران و متجاوزان را از بین می‌برد و به تامین امنیت آسیب‌دیده کمک می‌کند.
