چرا خیابانی به اسم مریم میرزاخانی نداریم؟

مریم میرزاخانی (۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ – ۲۳ تیر ۱۳۹۶)

مریم میرزاخانی ریاضیدان نابغه ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد 13 اردیبهشت 1356 در تهران متولد شد و در سال‌های 1373و 1374 در زمان تحصیل در دبیرستان با کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری به المپیاد جهانی ریاضیات در هنگ کنگ و کانادا اعزام شد.

وی در المپیاد 1995 کانادا علاوه بر کسب مدال طلا، حائز بالاترین امتیاز در بین دانش آموزان جهان شد.
مریم میرزاخانی پس از اتمام تحصیلات متوسطه در دبیرستان فرزانگان تهران، تحصیلات کارشناسی خود را در رشته ریاضی در دانشگاه صنعتی شریف به پایان برد.

میرزاخانی پس از پایان دوره کارشناسی برای ادامه تحصیل به دانشگاه هاروارد آمریکا رفت. در سال 1999 زمانی که در دانشگاه ‘پرینستون’ به تحقیق و تدریس اشتغال داشت ،موفق شد راه‌حلی برای یک مساله لاینحل ریاضی پیدا کند.

ریاضیدانان مدت‌های طولانی بود که به دنبال یافتن راه عملی برای محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرم‌های هندسی هذلولی بودند و در این میان میرزاخانی جوان در دانشگاه ‘پرینستون’ نشان داد که با استفاده از ریاضیات شاید بتوان بهترین راه را به سوی دست یافتن به راه‌حلی روشن در اختیار داشت.

مریم میرزاخانی درجولای 2017 در بیمارستان دانشگاه استنفورد آمریکا به علت ابتلا به بیماری سرطان درگذشتزادروز مریم میرزاخانی، سوم ماه می به عنوان روز جهانی زن در ریاضیات نامگذاری شد.

نامگذاری این روز بنا به پیشنهاد کمیته بانوان انجمن ریاضی ایران در اولین کنفرانس زنان اتحادیه بین‌المللی ریاضیدانان جهان به تصویب رسید. مریم میرزاخانی، ریاضی‌دان ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد در سال ۲۰۱۴ به دلیل انجام تحقیقات در زمینه «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ای آنها» برنده مدال فیلدز به عنوان بالاترین جایزه در ریاضیات شد. او نخستین زن و نخستین ایرانی برنده مدال فیلدز بوده است.

چرا خیابانی بنام مریم میرزا خانی نداریم؟

اخیران شایعه‌ای به این مضمون در فضای مجازی با طنزی که در اخر با خود یدک میکشد دست به دست میگردد :

“رئیس ڪمیته نامگذاری خیابان‌ها و معابر شورای شهر تهران در خصوص نامگذاری خیابانی به نام بانوی ریاضی‌دان ایرانی مریم میرزاخانی گفت : باتوجه به اینڪه درخواستی به صورت ڪتبی به ڪمیسیون برای نامگذاری ارائه نشده است و آدرس دقیقی از منزل پدری ایشان هم در دست نیست نمیتوان برای نام گذاری خیابانی به نام مریم میرزاخانی تصمیم قطعی گرفت !! فقط معلوم نيست مالک اشتر و بلال حبشی و شیخ نمر و … چگونه درخواست کتبی دادند و آدرس دقیق منزل پدری این بزرگواران چطور به دست امده است” .

محمدجواد حق‌شناس رییس کمیسیون فرهنگی – اجتماعی شورای شهر تهران در گفت‌وگو با “مردم‌سالاری آنلاین” ضمن ابراز تاسف، این خیر را صرفا فضاسازی و شایعه‌پراکنی دانست و گفت: مصاحبه اولیه ای که در خبرها جعل و تحریف شده مربوط به آقای شاکری عضو شورای پیشین است. تاریخ این گفت‌وگو به مرداد سال 96 باز می‌گردد. هر چند که متاسفانه این گفت‌وگو هم تحریف شده است. نام آقای شاکری از گفت‌وگو حذف شده و آنرا در فضای مجازی به صورت گسترده‌ای پخش کرده‌اند. در گفت‌وگو با آقای شاکری در سال 96، سمت “رییس کمیسیون نامگذاری شورا” برای او درج شده بود که در ویرایش تحریف شده آن، شاهد درج “رییس کمیته نامگذاری خیابان‌ها و معابر شورای شهر تهران” هستیم.
این عضو شورای شهر تهران ادامه داد: من چندی پیش در خصوص این خبر جعلی توضیح دادم. ولی متاسفانه هنوز این قضیه ادامه‌دار است. شورای شهر جدید، اول شهریور 96 سرکار آمد؛ در حالیکه تاریخ مصاحبه آقای شاکری در خصوص مرحومه میرزاخانی، در مرداد 96 منتشر شده است.
وی با اشاره به فرجام نامگذاری خیابانی به اسم مرحومه مریم میرزاخانی، تصریح کرد: ما در همان زمان با پدر مرحومه میرزاخانی صحبت کردیم تا خیابانی را به اسم ایشان نامگذاری کنیم. اما پدر ایشان رضایتی در این خصوص نداشتند. گویا خانم میرزاخانی نیز در زمان حیات‌شان علاقه‌ای به چنین مساله‌ای نداشته‌اند. در نهایت به دلیل مخالفت پدر ایشان، این تصمیم اجرایی نشد.
وی افزود: آقای میرزاخانی در واکنش به نامگذاری اجباری خیابانی به اسم مرحومه میرزاخانی به ما گفت که قدرت شما زیاد است اگر بخواهید این کار را انجام می‌دهید. اما ما با این کار موافق نیستیم و مخالفت خود را نشان خواهیم داد. به همین دلیل شورا هم منصرف شد.
رییس کمیسیون فرهنگی – اجتماعی شورای شهر تهران گفت: اصل مساله همین موضوع بوده که خانواده ایشان مخالف نام‌گذاری بوده‌اند. در فضای مجازی اینچنین شایعه شده که گویا پدر ایشان درخواستی نداده و آدرسی از منزل ایشان در دسترس نیست. این خبر کذب است و صحت ندارد.
حق‌شناس تصریح کرد: حتی سخنان آقای شاکری هم تحریف شده است. پیشنهاد ابتدایی این طرح توسط آقای مسجد جامعی بود که آقای شاکری در پاسخ به آن گفته بود باید خیابانی مناسب انتخاب شود. حتی بعدها پیگیری کردند که نام خیابانی که نزدیک مدرسه محل تحصیل ایشان (در خیابان استاد مطهری) بوده انتخاب شود تا به نام ایشان نامگذاری گردد. این خیابان، طوس نام دارد. قرار بود خیابان طوس را به نام ایشان نامگذاری کنند که در نهایت با مخالفت خانواده مرحومه میرزاخانی مواجه شدیم.
وی ادامه داد: در ویرایش تحریف شده، متن اصلی گفت‌وگوی آقای شاکری به گونه‌ای دیگر و به اسم “رییس کمیته نامگذاری خیابان‌ها و معابر شورای شهر تهران” منتشر شده است.  آقای شاکری در آن گفت‌وگو ابراز داشته‌اند که باید خیابان و محل مناسبی را برای این موضوع انتخاب کنیم که این صحبت را تحریف کرده و تغییر داده‌اند.
خاطر نشان می‌شود چندی پیش محمدجواد حق‌شناس عضو شورای شهر تهران در واکنش توییتری به شایعه ایجاد شده، فضای ایجاد شده را مصداق “تخریب شورای پنجم” دانست. با این اوصاف هنوز این شایعه در سطح گسترده‌ای و به صورت سازمان‌یافته در حال انتشار است. این در حالی است که بر اساس گزارش خبرگذاری صدا و سیما، مجتبی شاکری رییس کمیته نامگذاری شورای شهر چهارم تهران، سال گذشته گفته بود: قرار شد آقای مسجدجامعی اطلاعات کاملی از محل زندگی پدر میرزاخانی، کسب کند تا نامگذاری هویت محلی نیز داشته باشد.