سیدمرتضی حسینی “قورد قادین”
اینانماسی چتین اولسادا بو بیر گرچک‌دیر: انسان تاریخ‌دن داها چوخ اسطوره‌لری سئور و تاریخی ده حتی اؤز ذهن فیلتریندن کئچیردیب اسطوره‌لشدیرَر. بو اؤزل‌لیک بیزیم انسان‌لاردا داها چوخ و داها درین‌دیر چون دوشونجه طرزی و دوشونجه تاریخی باخیمیندان بیزیم انسان‌لارین چوخو منطق اساس‌لی رئال دوشونمک آشاماسینا وارماییب، هله ده میتولوژیک دوشونمک آشاماسیندادیرلار. میتولوژیک دوشونجه عالمینده، انسان حیاتی‌ایله ایلگیلی هر بیر شئی‌یین میت‌لر دونیاسیندا اؤزل بیر سیمبولو وار. میتولوژیک دوشونن توپلوم‌لاردا دوغااوستو (ماوراء‌الطبیعه)، ناغیل‌لار، افسانه‌لر، اینانج‌لار، یوخولار و اؤلولر چوخ چوخ اؤنملی‌دیرلر. عین حال‌دا بو میتولوژیک دوشونجه‌لر و اینانج‌لاردا چوخ بؤیوک و گئنیش بیر چئشیدلی‌لیک وار. هر شهر، کند، ائل و طایفانین اؤزونه گوره اؤزل بیر میتولوژی دونیاسی وار. بو توپلوم‌لارین گرچک اؤزونو گوروب گرچک کیملیگینی تانیماق‌ایچین، اونلارین میتولوژی دونیاسینی تانمیاق و آنلاماق گرکلی‌دیر. بورادا یازدیغیم “قورد قادین” اسطوره‌سی چوخ کیچیک بیر اؤرنک‌دیر.
زنگانین زؤیرون کندینده، باشقا تورک ائل‌لر، کندلر و شهرلر کیمی، قورد حقینده چوخ اینانج‌لار، مثل‌لر و ناغیل‌لار وار.
یوخودا قورد گورمک خوش اوغوردور آما ایت گورمک بد اوغور.
قوردون اَلی شفا قایناغی‌ایدی. بعضی ائولرده کَسیک بیر قورد اَلی اولاردی. بیری‌نین بوغازی گلنده و یا به‌به‌سینه سود وئرن قادینین سودو قاییداندا، قورد اَلی چالاردی‌‌لار و س. هله ده قدیم عائله‌لرین ائولرینده قورد اَلی وار.
زؤیرونون قوردلا ان اسکی و چوخ اؤزل دئییم‌لریندن بیری “بوغازا قورد دریسی گئچمک”ایدی. هر کس اؤزل‌لیک‌له بیر قادین دائماً اوفکه‌لی و عصبی اولوب هامی‌ایله ساواشسایدی، دئیردی‌لر “بئله‌بیل بوغازینا قورد دریسی گئچیب” (زؤیرون‌ده ائله‌بیل یئرینه بئله‌بیل دئیرلر؛ سانکی).
“بوغازا قورد دریسی گئچمک” دئییمی چوخ اؤزل و اسکی بیر اسطوره‌دن قایناقلانیردی. تورک میتولوژی‌سینده “قورد”ون نه قدر اؤنمی و رولو اولدوغونو بیلیریک و بورادا تکرارا گرک یوخ آما “قورد قادین” میت و سیمبولو حقینده یئترینجه بیلگی و آراشدیرما یوخدور.
“بوغازینا قورد دریسی گئچیب”، “قورد قادین” اولان قادینین حکایه‌سی:
چوخ اسکی زمان‌لاردا بیر قادین وار ایمیش. گنج‌ایکن ائشی اولور و اوشاقلارینی ساخلاماق‌دا چوخ چتین‌لیک چکیر. بیر گون چوخ یورغون و افکارلی حال‌دا ائوه گئدر کن قونشوسو اولان قاری نه‌نه‌نی گؤرور. بو قاری نه‌نه چوخ زادلار بیلَرمیش. ناخوش‌لوق‌لارین درمانینی، انسان‌لارین طالع‌لرینی، اوزون- اوزاق ناغیل‌لار و تاریخ‌لر، گله‌جک‌ده نه‌لر اولاجاق…. آنجاق بو قاری نه‌نه شامان کیمی بیر قاری نه‌نه‌ایمیش. گنج و چاره‌سیز قادین بو قاری نه‌نه‌دن یاردیم ایسته‌ییر.
قاری نه‌نه دئییر: سنه اؤزل بیر یاردیم یولو وار. قورد دریسی سالاجایام بوغازیوا. دوشون گؤر ایسته‌ییرسن؟
گنج قادین سوروشور: او نه‌دی؟
قاری نه‌نه دئییر: آی‌دا بیر گئجه قورد اولاجاقسان. اوشاق‌لاریوین روزی‌سین او بیر گئجه‌ده تاپیب گتیره‌جک‌سن چون چوخ گوجلو و قورخونج بیر قورد اولاجاقسان آما بو داها سنین کیملیگین اولاجاق. هر آی دولان‌آی (۱۴ گئجه‌لیک آی) گئجه‌لری قورد اولاجاقسان.
گنج قادین ایلک باش‌دا قبول ائتمیر آما بیرآز سونرا راضی‌لاشیر. قاری نه‌نه دئییر: ایلک دولان‌آی گئجه‌سی منیم ائویمه گل.
ایلک دولان‌آی گئجه‌سی اولونجا گنج قادین قاری نه‌نه‌نین ائوینه گئدیر. قاری آی ایشیغیندا بیرزادلار یاندیریر و بیر سیرا اؤزل و آنلاشیلماز سؤزلر دئییر، باشقا بیر دیل‌ده شعر اوخویان کیمی. سونرا گنج قادینا بیرزادلار یئدیردیر و اسکی بیر قارا قورد دریسی وئریر گئیسین. گنج قادین قورد دریسینی گئییر و قوردا دؤنوشور. چوخ ییرتیجی و قورخونج بیر قورد.
دورمادان گئدیر اوردان- بوردان چؤرک، اَت و… کیمی چوخ زادلار یاغمالاییب گتیریر ییغیر ائوینه. صبحه قدر ائوینی دولدورور اوشاق‌لاری‌نین احتیاجی اولان هر بیرزاد اؤزل‌لیک‌له یئمک‌لرله.
آی باتینجا اؤزونه دؤنور و گنج قادین اولور.
اوندان سونرا هر دولان‌آی یعنی آی ۱۴ گئجه‌لیک اولان گئجه‌لرده، اوشاقلارینی تئز یاتیردیب، تندیرین باشیندا اوتوروب باجادان باخارمیش آیا و قوردا دؤنَرمیش. صبحه قدر اوشاق‌لاری‌نین روزی‌سین او بیر گئجه‌ده توپلارمیش و آی باتینجا اؤزونه دؤنوب، اوشاق‌لاری‌نین یانیندا یاتارمیش. اوشاق‌لاری هئچ زمان گؤروب- بیلمز ایمیش‌لر آنالاری‌نین “قورد قادین” اولدوغونو. بئله‌لیک‌له قادین بیر عمر آی‌دا بیر گئجه قورد اولماغی یاشامیش‌دیر. آی‌دا بیر گئجه چوخ وحشی و قورخونج بیر قورد اولماق؛ “قورد قادین”. چون کی او قادینین “بوغازینا قورد دریسی گئچمیش”دیر و اوندان قورتولاجاغی یوخ‌ایمیش.
