زنانی که نمیخواهند مادر شوند؛ «مردم از انتخاب من احساس ناراحتی میکنند» – سامی جنکینز
هرچند دلایل آنها از نگرانی در مورد دگرگونیهای اقلیمی تا عدم تأمین اقتصادی و بیماریها و مشکلات مربوط به سلامتی متغیر است اما افرادی که خود انتخاب میکنند که «خودخواسته بدون فرزند» باشند میگویند هنوز پذیرش اجتماعی در این مورد به وجود نیامده است و هنوز بیشتر اوقات به نحوی از جامعه طرد میشوند.
بیبیسی با چند نفر از اعضای انجمن زنان بیفرزند بریستول گفتگو کرده است. گروهی اجتماعی با حدود ۵۰۰ عضو که زنان تشکیل دادهاند تا از زنانی که تصمیم میگیرند بچهدار نشوند حمایت کند.
با اینکه کارولین میچل خوب میدانست که نمیخواهد بچه داشته باشد اما برای رسیدن به سن پایان زادآوری خودش را آماده نکرده بود.
کارولین ۴۶ ساله که با همسرش در بریسلینگتون واقع در بریستول زندگی میکند میگوید این موضوع زمانی که جوانتر بود هیچ فکرش را مشغول نمیکرد که دوستان و آشنایانش صاحب فرزندی میشدند و رگباری از پرسشهای شخصی به سوی او سرازیر میشد.
او میگوید:«من احساس میکردم غیرعادی هستم که نمیخواهم بچهدار شوم. احساس میکنم دیدگاه و تجربه زندگی من برای دیگران قابل قبول نیست».
از دید کارولین جامعه بر مبنای مادرانگی بنا شده است.
او میگوید: «فقط تصور کنید وقتی مادر نباشید چطور از بسیاری عرصهها کنار گذاشته میشوید. من به سختی میتوانستم با دیگران ملاقات کنم چون همه آدمها را یا باید دم در مدرسه بچهها میدیدی یا در انجمنهای ویژه برای مادران شرکت میکردی».
کارولین میگوید گاهی فکر میکنم زنانی که فرزند دارند خیال میکنند «تمام دنیا» به کام دل زنان بیفرزند ساخته شده است.
«این وضعیت برای من نوعی محرومیت اجتماعی بود».
او میگوید در حلقه دوستانش تعداد زیادی فرزند دارند و هیچکدام از آنها هرگز آگاهانه کاری انجام ندادهاند که او احساس کند با دیگران فرق دارد. همین واقعیت که همه آنها کاری انجام دادهاند و او کار دیگری انجام داده است به قدر کافی دشوار و ناپذیرفتنی است.
با وجود اینکه کارولین ۱۰۰٪ از شخصیت خودش راضی است و با خودش راحت است اما قبول دارد که گاهی از تصمیمی که گرفته است دچار اضطراب و اندوه میشود.
کارولین میگوید در واقع این «انتظار فرهنگی» است که وجود دارد و طبیعی این است که هر زنی بچه داشته باشد.
آمار رسمی منتشر شده در سال ۲۰۲۲ نشان میدهد رکورد زنان بدون فرزند که به سن ۳۰ سالگی میرسند شکسته شده است.
بنا به گزارش سازمان آمار بریتانیا، این اولین نسلی است که بیش از نیمی از زنان متولد ۱۹۹۰ در انگلستان و ولز (۵۰.۱٪) وقتی در سال ۲۰۲۰ به ۳۰ سالگی رسیدند بدون فرزند بودهاند.
مگان استنلی که در آکسفوردشر به دنیا آمده اما در بریستول زندگی میکند چنان از تصمیم خود برای نداشتن فرزند خاطرجمع بود که در سن ۱۹ سالگی تصمیم گرفت خود را عقیم کند.
وقتی دردهای شدید عادت ماهانه شروع شد مگان فکر کرد «خیلی دردناک است که هر ماه برای بخشی از بدنش که حس میکند هیچ نیازی به آن ندارد دچار چنین عذابی شود.
اما این زن ۳۱ ساله میگوید پشت سر هم با موانع گوناگونی روبهرو شد.
مگان میگوید:«پزشکان گفتند تو هنوز خیلی جوان هستی و ممکن است در آینده تصمیمت عوض شود».
تا سرانجام در سن ۲۹ سالگی توانست از پزشک وقت برای جراحی بگیرد.
او میگوید:«من همه مدارک را آماده کرده بودم پرونده سوابق پزشکی و همچنین خط به خط تمام دلایلی که برای این کار داشتم را نوشته بودم. حتی به رواندرمانگر مراجعه کردم و از او هم گواهی گرفتم. همه کارها را آماده کرده بودم».
با این حال وقتی پزشک جراح زنان از او در مورد رابطهاش سؤال کرد گفت که اجازه ندارد که چنین عملی انجام دهد.
مگان میگوید:«در آن زمان من تازه سه ماه بود رابطهام را با شریک زندگیام که حالا رابطهای طولانی داریم شروع کرده بودم».
او به پزشک گفت شریک زندگیاش هم اطمینان دارد که نمیخواهد بچهدار شود و او پیش از این وازکتومی (عمل عقیمسازی مردان) انجام داده است.
«این بدن من است»
مگان میگوید دکتر به او گفت اگر شریک زندگیاش وازکتومی انجام داده است پس چه نیازی است که او عمل جراحی انجام دهد؟
اینجا بود که مگان دریافت راه گریزی وجود ندارد و پزشکان این عمل را برای او انجام نمیدهند.
او میگوید: «چرا باید کاری که من میخواهم با بدن خودم انجام دهم وابسته به کاری باشد که شریک زندگی من با بدن خودش انجام داده است؟».
«من به حدی رسیدم که آرزوی رسیدن به دوران یائسگی میکردم. این آرزوی من بود».
کارولین معتقد است زنان بدون فرزند شاید به نوعی خودشان در ایجاد انتظارات اجتماعی سهیم هستند.
او میگوید:«ما درباره این موضوع حرف نمیزنیم به همین دلیل این تصور وجود دارد که بچهدار شدن کاری است که همه انجام میدهند».
«مادری همه جا و همیشه جلوی چشم آدمهاست».
او میگوید سخت است که همراه جریان مرسوم جامعه شنا نکنی. او گاهی آرزو میکرد طور دیگری بود.
«زندگی من در آن صورت از جنبههای مختلفی آسانتر میشد».
کارولین میگوید:«هنوز بسیاری از زنان هر تصمیمی بگیرند خودشان را برای آن سرزنش میکنند و هنوز به نظر میرسد جامعه پذیرای انتخاب همه افراد نیست».
فیونا پاولی میگوید از سن ۱۲ سالگی که شاهد سختیهای مادرش در انجام وظایف مادری بود میدانست که هرگز نمیخواهد بچهدار شود.
او میگوید:«من فکر میکردم مادری چندان کار لذتبخشی به نظر نمیرسد».
فیونا که اکنون ۴۹ سال دارد گروه زنان بیفرزند بریستول را اداره میکند و اکنون کمکم عوارض دوران یائسگی را تجربه میکند او از اینکه از توانایی باروری خود استفاده نکرده است هیچ احساس ترس و نگرانی نمیکند.
«من احساس آرامش و آسودگی میکنم».
«خودخواه»
جالب اینجاست که اکنون وقتی فیونا به زندگی خودش فکر میکند میبیند میتوانست مادر خوبی هم باشد اما هرگز واقعاً دلش نخواسته فرزندی داشته باشد.
هرچند مانند کارولین و مگان او هم در برخورد با افراد مختلف وقتی میگوید تصمیم گرفته است که بچهدار نشود با واکنش منفی آنها روبهرو میشود.
فیونا میگوید: «مدام به من میگفتند حتماً از این تصمیم پشیمان میشوی. چه دلیلی برای زنده بودن داری؟ وقتی بچه نداشته باشی به عنوان یک زن هیچ اعتباری نداری».
میگویند فیونا «خودخواه» است و از او میپرسند در هنگام پیری و درماندگی چه کسی از او مراقبت و نگهداری خواهد کرد.
او میگوید: «انگار مردم از انتخاب من احساس ناراحتی میکنند. شاید چون هرگز به فکرشان نرسیده که امکان انتخاب دارند».
مگان با او احساس همدلی میکند و میگوید در گذشته واکنش دیگران در برابر او که نمیخواست بچهدار شود بیشتر «غریزی» بود.
برخی افراد به دلیل اینکه نمیخواست بچه داشته باشد به او برچسب «کودکستیز» یا آدم بیارزش و خودپسند میزدند.
او میگوید:« من فکر میکنم بچه نخواستن من امری درونی مربوط به خود من است».
فیونا میگوید دلایل فراوانی وجود دارد که افراد تصمیم بگیرند بچه نداشته باشند.
وقتی به گذشته فکر میکند شاید دلایل او برای بچهدار نشدن تا حدی ناسالم بود اما او به خوبی میداند که هرگز ناگهان در سالمندی به خود نمیآید که از این تصمیم احساس تلخ پشیمانی به او دست دهد.
«موضوع انتخاب است»
کارولین میگوید من اگر مادر میشدم مادری «خشمگین» بودم، دلایل و شواهد زیادی به او نشان میدهد که بهتر است بچه نداشته باشد برای مثال تمرکز بیشتر بر رابطه با همسرش و پرداختن به سرگرمیهایی که دوست دارد.
مگان هم با او موافق است.
او میگوید:«بچه نداشتن لذتها و شادیهای فراوانی دارد. موضوع فقط آزادی و پول نیست. موضوع انتخاب است».
BBC