آنچه باید درباره همهجنسگرایی بدانیم – شایا گلدوست
در میان گروههای رنگینکمانی، بسیاری از گرایشهای جنسی و هویتهای جنسیتی همچنان ناشناخته باقی ماندهاند و یا کمتر درباره آنها صحبت میشود. این موضوع فضایی را ایجاد میکند تا افرادی که خود را با آن گرایش جنسی و هویت جنسیتی هویتیابی میکنند، احساس ناامنی کرده و در میان اطرافیان و جامعه آشکارا زندگی نکنند.
****
برخلاف آنچه به شکل معمول و کلیشهای تصور میشود، گرایش جنسی و هویت جنسیتی در افراد، طیفی بسیار گسترده و حتی سیال است. افراد با توجه به شناخت و تجربیات زیسته خود، میتوانند هر کجای این طیف قرار گرفته و یا در حرکت باشند. متاسفانه در جوامعی که آموزش صحیح و همگانی درباره موضوعات جنسی و جنسیتی داده نمیشود، نگاه عموم به این مقوله، دوقطبی و در چارچوبهای از پیش تعیین شده است.
امروزه افراد این گونه تصور میکنند که گرایش جنسی در انسانها به دو دسته دگرجنسگرایی و یا همجنسگرایی تقسیم میشود و اگر خوشبینانه به این موضوع نگاه کنیم، افراد دوجنسگرا نیز تا حدودی شناخته شده اما پذیرفته شده نیستند. اما علم روز دنیا در حوزه جنس و جنسیت تنوع بسیار گستردهتری از گرایشهای جنسی در انسانها را نشان میدهد؛ هیچجنسگرایی، چندجنسگرایی، همهجنسگرایی و غیره.
عدم آگاهی درباره دامنه گسترده این تنوع، زمینه خشونت و تبعیض را علیه افراد با گرایشهای جنسی مختلف را فراهم میکند. خشونت و تبعیضهای گستردهای که باعث شدهاند تا امروزه بسیاری از افراد رنگینکمانی و فعالان این حوزه برای مبارزه با آن تلاشی مضاعف را متحمل شوند؛ تلاشی برای اطلاعرسانی و آگاهی دادن به جوامع در جهت کاهش خشونتها، تبعیضها و قضاوتهایی که علیه افراد به واسطه هویت جنسی و جنسیتی آنها انجام میشوند.
یکی از گرایشهای جنسی که کمتر به آن پرداخته شده، همهجنسگرایی است. متاسفانه همچنان در اغلب جوامع، همهجنسگرایی و «همهجنسگرا» یا «پنسکشوال» (Pansexual) از کلمه یونانی «پن» (pan) به معنای «همه» گرفته شده است.
«پنسکشوالیتی» یا همهجنسگرایی یک کشش جنسی، عاشقانه و یا عاطفی نسبت به افراد از هر جنس و جنسیت یا بدون در نظر گرفتن جنس، جنسیت یا هویت جنسیتی آنها است.
معمولا جنس و جنسیت یک فرد برای افراد پنسکشوال مبنایی برای کشش جنسی نیست، آنها میتوانند به افراد با هر جنس و جنسیتی کشش و تمایلات جنسی داشته باشند. این نشان میدهد که جنسیت عامل تعیین کنندهای در جذب عاشقانه یا جنسی آنها به دیگران نیست.
این کشش عاطفی و یا جنسی میتواند شامل تمام افراد با هر ویژگی ظاهری که نشانگر جنس با هر یک از ویژگیهای زنانه یا مردانه و یا ترکیبی از هر دو یا عدم وجود آنها شود و شامل تمام جنسیتها و هویتهای جنسیتی مثل زن، ترنسجندر، نانباینری، بیجنسیت، چندجنسیتی، جنسیت شناور، جندرکوییر، مرد و … باشد.
از آنجایی که بُعد عاطفی و جنسی در انسانها میتواند با یکدیگر همسو یا متفاوت باشد، ممکن است افراد همهجنسگرا از نظر عاطفی کشش و یا تمایل عاطفی خود را به جنس و یا جنسیتی مشخص احساس کنند.
برخی از افراد خود را همهجنسگرا معرفی میکنند و این تعریف را دارند که همهعاطفهگرا هم هستند. اما همیشه هم به این صورت نیست. جذابیت عاشقانه و جنسی لزوماً با هم مرتبط نیستند. برای همهعاطفهگرا بودن، لازم نیست کسی همهجنسگرا باشد و بالعکس.
در ادامه به چند باور رایج اشتباه درباره همهجنسگرایی میپردازیم.
همهجنسگرایی و دوجنسگرایی یکسان هستند
پنسکشوالیتی در زیر واژه چتری «بایپلاس» (bi+) قرار میگیرد. بایپلاس واژهای چتری است که برای افرادی که کشش عاطفی و جنسی خود را به بیش از یک جنس و یا جنسیت احساس میکنند، استفاده میشود. همهجنسگرایی شباهت زیادی به دوجنسگرایی و چندجنسگرایی دارد اما در جزییات تفاوت عمدهای بین این گرایشهای جنسی هست.
در حالی که شباهتهای زیادی بین همهجنسگرایی و دوجنسگرایی وجود دارد اما در واقع آنها با یکدیگر متفاوت هستند. پیشوند «پن» (pan) به معنای همه است، بنابراین افراد همهجنسگرا میتوانند تمایل و گرایش عاطفی و جنسی خود را به هر فردی با هر هویت جنسیتی تعریف کنند. در واقع، جذابیت جنسی و عاطفی افراد برای آنها بدون توجه به هویت جنسیتی است، در حالی که دوجنسگرایی جذب هویتهای جنسی متعدد و مشخص میشود.
افراد همهجنسگرا ترنسهراس هستند
یکی از بزرگترین تصورات غلط در مورد همهجنسگرایی این است که این افراد به نحوی ترنسهراس هستند و اظهار میکنند که جذب افراد ترنس میشوند، زیرا ترنسها را مرد یا زن نمیدانند. این یک باور خطرناک و نادرست است. همهجنسگرایان بدون در نظر گرفتن جنس و جنسیت، جذب افراد میشوند، بنابراین تمایل یک فرد همهجنسگرا به فردی، به ترنس بودن یا غیرترنس بودن آن فرد ارتباطی ندارد.
همهجنسگرایان حریص و بیبندوبار هستند
پتانسیل جذب شدن به افراد متعدد، فارق از جنس و جنسیتشان، به این معنی نیست که احتمال جذب شدن به افراد متعدد به طور همزمان وجود دارد. این یک افسانه اشتباه است که افراد همهجنسگرا به طور خودکار جذب همه افرادی میشوند که با آنها روبهرو هستند. تعهد در رابطه و انتخاب یک رابطه تک عشقی و یا چند عشقی به خصوصیات شخصی افراد، سبک زندگی و قراردادهای یک رابطه میان طرفین بستگی دارد و این امر فارغ از گرایش جنسی اشخاص است. این باور اشتباه به همهجنسگراهراسی موجود در جوامع دامن میزند.
در واقع، کسی که خود را همهجنسگرا هویتیابی میکند، مدام در تعقیب دیگران نیست یا احتمال بیشتری وجود ندارد که خیانت کند یا قادر به تشکیل یک رابطه پایدار نباشد. این که افراد چگونه تصمیم به ایجاد روابط توافقی میگیرند، یک موضوع شخصی است.
این که اشخاص همهجنسگرا تمایل به طیف گستردهای از جنس و یا جنسیتها دارند، به معنای بیبند و باری و میل جنسی به همه افراد نیست. متاسفانه به اشتباه این طور تصور میشود که افراد همهجنسگرا به هیچ چیزی پایبند نیستند و مدام در روابط خود خیانت میکنند، در حالی که واقعیت غیر از این است.
همهجنسگرایان سردرگم هستند، آنها نمیتوانند در مورد آنچه میخواهند، تصمیم بگیرند
همهجنسگرایان نیز مانند دوجنسگرایان، معمولا با برچسبها و انگانگاریهای مختلف مورد قضاوت و خشونت قرار میگیرند. این تصور غلط وجود دارد که افراد همهجنسگرا درباره گرایش جنسی خود دچار تردید هستند، به همین دلیل در مرزی ببین همجنسگرایی و دگرجنسگرایی ماندهاند؛ مثلا به غلط تصور میشود که مردان همهجنسگرا در واقع همجنسگرا هستند اما میترسند که کاملا آشکارسازی کنند. این ایدهها جدا از این که ذاتا مفهوم رنگینکمانیهراسی را ترویج میکنند، نشانهای از وجود مردسالاری و نگاه دو قطبی به جنس، جنسیت و گرایش جنسی هستند.
همهجنسگرایی یک مد جدید است
اصطلاح همهجنسگرایی در واقع یک اصطلاح جدید نیست. این کلمه حداقل از اوایل دهه ۱۹۰۰ در فرهنگ لغت انگلیسی «آکسفورد» گنجانده شده است و حداقل از اواخر دهه ۱۹۶۰ در تعریف فعلی آن استفاده میشود.
در حالی که افراد رنگینکمانی مدتیها است که از طیف وسیعی از اصطلاحات مختلف برای توصیف هویت خود استفاده میکنند، ما به دلیل افزایش پذیرش اجتماعی و همچنین دسترسی به تجربیات متنوع از طریق اینترنت و رسانههای اجتماعی، به تازگی آنها را میشنویم یا با آنها آشنا میشویم.
با این حال، حتی اگر این یک تعریف و اصطلاح جدید باشد، هویت افراد همهجنسگرا زیر سوال نمیبرد یا نشان نمیدهد که آنها غیرواقعی هستند. همانطور که درک عمومی پیشرفت میکند، این احتمال وجود دارد که زبان ما گسترش یافته و تکامل یابد تا تنوع گسترده تجربیات انسانی را در بر گیرد.
پرچم همهجنسگرایان از سه رنگ آبی، زرد و صورتی تشکیل شده است. در این پرچم، آبی نماد گرایش به مردان، صورتی نماد گرایش به زنان و زرد نیز نمادی برای گرایش به تمام طیف جنسیت، میان زنان و مردان، مانند نانباینریها است.
مطلب مرتبط:
لغتنامه مختصر اصطلاحات حوزه جنس و جنسیت
راهنمای حفظ حریم جنسی و جنسیتی رنگینکمانیها در مراجعه به پزشک