“شخصی بیر اوتاق” رومانیندان بیر پارچا یازار:«ویرجینییاوولف» کؤچورن:«سعیده حسنپور»
(یاخین گلهجکده ایشیق اوزو گؤرهجک…)
ائلیزابئت دؤورونده قادینلار نییه شئعیر یازمیردیلار، حالبوکی اونلار حاقیندا عادی شئیلری بیلمیرم. نئجه تحصیل آلیبلار؛ اونلارا یازی یازماق اؤیرهدیلیبمی؛ شخصی اوتاقلاری اولوبمو؛ نئچه قادین ۲۱ یاشینا چاتمامیش اوشاق و یا اوشاقلار دوغوب؛ الغرض، سحردن آخشاما قدر نه ائدیبلر؟ آیدین مسئلهدیر، اونلارین پولو یوخ ایدی؛ پروفئسور ترئوئلیانا اینانساق، یئنییئتمهلییه قدم قویان کیمی ایستهکلریندن آسیلی اولمایاراق ائولندیریلیردیلر. دوشوندوم کی، بوتون بونلاردان سونرا هانسیسا بیرینین چیخیب شئکسپیر کیمی پیئسلر یازماسی، حقیقتا بؤیوک تعجّوبه سبب اولاردی.
بیر مرحوم جئنتلمئنی خاطیرلادیم. یئپیسکوپ ایدی. دئییردی کی، هئچ بیر قادین شئکسپیر دوهاسینا یاخینلاشا بیلمهز، بیلمهییب و بیلمهیهجک. او، بو حاقدا قازئتلرده ده یازمیشدی. اطرافلی ایضاح اوچون اونا موراجیعت ائدن بیر قادینا جاواب وئرمیشدی کی، پیشیکلرین روحو اولدوغونو قبول ائدیریک، لاکین بو، اونلارین جنّته گئدهجهیی معناسینا گلمیر. یاخشی کی، بو یاشلی جئنتلمئنلر اینسانی چوخ دوشونمهکدن خیلاص ائدیر! اونلارین سایهسینده جهالتین سرحدلری بؤیودوکجه بؤیویور! پیشیکلر جنّته گئتمیر. قادینلار شئکسپیرین یازدیغی کیمی اثرلر یازا بیلمهز.
بونونلا بئله، رفده شئکسپیرین اثرلرینه باخارکن “همین یئپیسکوپ آز دا اولسا، حاقلی ایدی” دئمکدن اؤزومو ساخلایا بیلمهدیم؛ شئکسپیرین دؤورونده هئچ بیر قادین اونون کیمی اثر یازا بیلمهزدی، بو، تامامیله مومکونسوز ایدی. گلین تخيّولوموزو ایشه سالاق. شئکسپیرین جودیت آدلی مؤحتشم ایستعدادا مالیک بیر باجیسی اولسایدی، نه باش وئرهردی؟ شئکسپیر اورتا مکتبه گئتمیش (چونکی آناسیندان یاخشی میراث قالمیشدی)، اورادا اوویدینی، وئرگیلینی، هوراتسینی اوخوموش، عینی زاماندا قراماتیکا و منطیق قایدالارینی اؤیرنمیشدی. بیلیریک کی، چوخ دجل بیر اوغلان اولوب، دووشان اوولاییب، بلکه ده مارال اووونا چیخیب. تلهسیک داوراناراق لازیمی واختی گؤزلهمهدن قونشولوقدا یاشایان بیر قادینلا ائولهنیب، چوخ کئچمهمیش اوشاقلاری دونیایا گلیب. بختینی سیناماق اوچون لوندونا گئدیب. تئاترا ماراق گؤستهریب و ایشه صحنه قاپیسیندا آتلارا نظارت ائتمکله باشلاییب. تئزلیکله تئاتردا اؤزونه ایش تاپیب، اوغورلو آکتیور اولوب…
شئکسپیر حیاتین مرکزینده یاشاییردی، هامی ایله گؤروشوب، هامینی تانییر، صنعتینی و ذکاسینی اینکیشاف ائتدیریر، حتی کرالیچهنین سارایینا بئله راحاتلیقلا گیریب-چیخا بیلیردی.
ایندی فرض ائدک کی، اونون غئیر-عادی ایستعدادا مالیک باجیسی ائوده قالیب. جودیت ده قارداشی قدر ماجراپرست، خایالپروردیر، اَن آز اونون قدر دونیانی گؤرمک ایستهییر. لاکین اونو مکتبه گؤندهرمهدیلر. قراماتیکا و منطیق حاقدا هئچ نه اؤیرنمهدی. هوراتسی و وئرگیلینی اوخوماماسی بارهده دانیشماق ایسه یئرسیزدیر. هردنبیر الینه کئچن کیتابدان (بؤیوک احتیماللا قارداشینین کیتابی ایدی) بیر نئچه صحیفه اوخویوردو.
والیدئینلری ایچهری گیریب اوستونه تنبئهلر یاغدیریردیلار کی، جورابلاری یاماسین، فیکرینی بیشمکده اولان یئمهیه وئرسین، کیتاب-دفترین ایچینده آوارا-سرگردان قالماسین. سؤزلرینده قطعیّت، عینی زاماندا مرحمت واردی. قادینین یاشادیغی (یاشامالی اولدوغو) حیاتی بیلن، دوروست اینسانلار ایدیلر و قیزلارینی سئویردیلر. بؤیوک احتیماللا قیز آتاسینین سئویملیسی ایدی. گومان کی، قیز آنبارین بیر کونجونده اوغرون-اوغرون بیر نئچه صحیفه قارالامیش، لاکین دیقّتلی داوراناراق اونلاری گیزلتمیش، یاخود یاندیرماغا مجبور قالمیشدی. یئنییئتمهلییینی باشا وورمادان یاخینلیقدا یاشایان یون تاجیرینین اوغلو ایله نیشانلانمیشدی. قیشقیر-باغیر سالیب ائولیلییه نیفرت ائتدییینی سؤیلهمیش، بونو دیله گتیردییی اوچون آتاسی طرفیندن دؤیولموشدو. سونرا کیشی مذمّتدن ال چکیب قیزینی یولا گتیرمهیه چالیشمیش، اونو اینجیتمهمهسی، بدنام ائتمهمهسی اوچون دیل تؤکموشدو. مونجوق بویونباغی، قشنگ بیر دون آلاجاغینی سؤیلهمیش، همین آندا گؤزلری یاشلا دولموشدو. آتاسینین سؤزونو یئره سالا، قلبینی سیندیرا بیلهردیمی؟
ایستعدادینین گوجو اونو جسارتلندیردی و بونا مجبور ائتدی. بوغچاسینی ییغدی بیر یای گئجهسی کندیرله آشاغی ائندی و لوندونا یوللاندی. هله ۱۷ یاشینا چاتمامیشدی. سسی کوللوقدا جیویلدهشن قوشلارین سسی قدر ملاحتلی ایدی. گوجلو تخيّولو واردی، عینیله قارداشی کیمی سؤزلری چئویک شکیلده میصراعیا چئویره بیلیردی. تئاترا هوس گؤستهریردی، تئاتردان ذؤوق آلیردی. صحنه قاپیسیندا دایانیب رول آلماق ایستهدییینی دئدی.
کیشیلر اونا گولدولر. گونبول، یئکهدوداق، سیرتیق تئاتر مودیری قهقهه چکدی، رقص ائدنپودئللر۱ و صحنهیه چیخان قادینلار بارهده بؤیوره-بؤیوره نهسه دئدی. علاوه ائتدی کی، هئچ بیر قادین رول آلا بیلمهز. بیر شئییه، — اؤزونوز تخمین ائده بیلهرسینیز صؤحبت نهدن گئدیر، — ائیهام ووردو.
جودیت ایستعدادینی اینکیشاف ائتدیره بیلمهدی. بیر رئستوراندا تکباشینا ناهار ائدیب بوتون گئجهنی کوچهلرده آوارا-سرگردان گزمهسی مومکون ایدیمی؟! ادبی ایستعدادی واردی. قادین و کیشیلرین حایاتی، سئچدیکلری یوللار حاقدا اؤیرهنیب معنوی آجلیغینی اؤلدورمک ایستهییردی (اولدوقجا گنج ایدی، اوزو، کول رنگلی گؤزلری نئجه ده شئکسپیری خاطیرلادیردی). آخیردا تروپا رهبری نیک گئرینین اونا یازیغی گلدی. سونرا او، همین جئنتلمئندن حامیله قالدیغینی اؤیرهندی. بئلهلیکله، بیر قیش گئجهسی اؤزونو اؤلدوردو و حاضیردا اومنیبوسلارین دایاندیغی یئرده باسدیریلدی (کیم قادین بدنینه حبس اولونموش شاعیر اورهیینین آلووونو، عذابینی اؤلچه بیلهر؟!)
شئکسپیر دؤورونده بیر قادین شئکسپیر داهیلییینه صاحیب اولسایدی، گومان کی، طالئعی داها فرقلی اولمازدی.