بیزیم بایرام، یازار: ذکیه ذولفقاری
آنام دوشموشدو هول ولایا، بایراما بیر هفته قالیر هله‌ده چوخ ایشیم قالیب دئیه-دئیه، ائوده وای گل- یوخ گل ائلیردی.
ایکی اوتاق، بیر دهلیزین نمنه‌سی واریدی، اینه‌دن چؤپه بوشالتمیشدیق حیطه. آنجاق شانسدان، بیز ال- آیاق ائلینجه، توزارانتی قار یاغماغا باشلامیشدی.
-قاردا یاغماغا وخت تاپدی، من بیر چوب‌ده یومامیشام، دوز دئیبلرها آذربایجانین 9 آیی قیشدی، اوچ آیی قمیش!!! نه بایرامی نه ایرانی، نه چرشنبه‌سی بابا؟ آغ یودوم قرا سردیم ائدیب، ائوی دؤشویجه‌ییک!!!.
بیر آز دایانیب حیرصی یاتاندان سونرا، بیر اوزون هیس سوپورگه‌میزله، دیرکلی تاوانین- دووارلارین توزلارینی آلماغا باشلادی. ائوده توزدان گؤز گؤزو گؤرموردو.
واللاهی ائوده ایت اولاسان کیچیک اولمایاسان، آنام قارین، قیشین، ائو تؤکمگین حیرصین‌ده منده چیخاردیردی.
-بو هایا-هایدا سنین ده درس یادیوا دوشوب؟ دور بیر ایش اوجوندان توت! او قابلاری یوو هئچ اولماسا، ایکی اوچ دانا یومورتا قوی پیشسین، ایکی دانا دا چای قوی، بوغازیم قوپ-قورو قورویوب. ایش گؤر ایشه اوخشاسین با!
-بایرام تعطیلاتی‌نین مشقلریمی یازیرام مامان!
اصلینده بیز هرنه ایش گؤرسیدیک، ایشه اوخشامازدی، نه قاب یووماق ایشیدی، نه ائو سوپورمک، و نه یئمک پیشیرمک، ایش فقط آنام گؤرن ایشیدی!!!
کیتابلاریمی فرشین اوستونه تولازلاییب قالخدیم آیاغا.
-باجیم، موبل‌لاری، فرشلری نجور تمیزلییم؟ روقیه خانیمین سسیدی.
-موبل؟
تئز اؤزومه گلدیم. قیرخ ایل اؤنجه بایرام ائو تؤکمک لر هارا ایندی هارا؟
-باغیشلا روقیه خانیم فیکریم بوردا دئییلدی. اؤزون بیل، هر نه‌اینه یاخشی تمیزلنسه دا!
چای ایچیرسیز گلیم تؤکوم؟
ائوین فرشینی، کیلیمینی هله سالمامیشدیق کی، کوچه‌دن ریتمیلی سسلر ائشیدیلیردی:
سایاچی ممد گلیب، خیر برکت گلیب.
سایاچی گلدی، گؤردوز مو؟
سالامینی آلدیزمی؟
آنلی قاشقا، قوچ قوزونو سایاچیا وئردیز می؟
بو سایا کیمدن قالیب؟
آتام آدمدن قالیب.
حضرت آدام گلنده،
دونیا بونیاد اولاندا
…..
من تلسیک قاپیا قاچیب، قاپی‌نین چاتلاغیندان کوچه‌یه باخدیم، نئچه جاوان اوغلان گوللو- گوللو میللی پالتارلارلا چالیب اوخویوردولار، چیینلرینده‌ایسه بیر هئیبه قاپی- قاپی گزیب بایراملیق آلیردیلار. کوچه میزین جاوان اوشاق‌لاری دا اونلارلا گزیب شادلیق ائدیردیلر.
-ماماااان مامان! منده بونلارلا گئدیم کوچه باشینا جان نولار؟
-هه! بویور دا، بیر اوسوموز قالمیشدی!!! قیز نه بو ایشلر نه؟
روقیه خانیمدان سوروشدوم سیزین کندیزده بایرام قاباغی سایاچی گلردی؟ یوخ دئدی، آنجاق بره‌ک( شال) ساللاما دبی واریدی. بیز فقط عمیم گیلین ائو داملارینا چیخیب اوردان توربا نی آتاردیق حیطلرینه، زن عمیم یئمیشدن زاددان باغلاردی. آنجاق اوغلانلار آزادیدی، هر داما، اؤزللیکله قیز اولان ائولرین دامینا چیخیب، بره‌ک ساللاردیلار.
روقیه خانیم بره‌ک دئدی، یئنه کئچن گونلر سیناما پرده‌سی کیمی گؤزومون قاباغیندا جانلاندی.
بیر تورلو بایرام ایشلریمیز قوروتولموشدی، بایرام حامامینا دا گئدیب بیر ایکی قات دریمیزدن سویوب، تر- تمیز یویونوب چیخمیشدیق. بایرام آخشامیدی، دئیه گوله آیین شایین، سوفره باشیندا اوتوروب بایرام پیلوو یئییردیک کی، دامدا ن بتر آیاق سسی گلدی ، بیردن پنجره میزه دانقیلتیلا بیر داش دیدی، هامیمیز آغزی دولو، دؤنوب پنجره‌یه باخاندا، گؤردوک شوشه دالیندان بیر شالی سالاییب تربدیرلر.!!! منله باجیم قورخوب قاچدیق صاندیق خانایا. آنام:
– قورخمایین بالام، بره‌کدی دا، بایرام آخشامیدی دئییل به!!! ایندی دوروب یئر- یئمه‌لی باغلارام گئدرلر. آنام، اتگینی دولدوروب آپاردی باغلادی پارچانین اوجونا. چکین دئدی! دامداکی جاوان اوغلان شالی چکدی گئتدی. چوخ چکمدی دامیمیزدا سانکی هولا قوشدولار. دئیه‌سن محله اهلینه خبر اولموشدو! محله‌نین بوتون جاوان اوغلانلاری هره‌سی بیر دستمالا، شالا داش باغلاییب پنجره میزی داشا باغلادیلار!!!
هامیمیزین حالیمیز پوزولموشدو دا! آتاما پیچاق ورسایدین قانی چیخمازدی. حیرصله چیخیب حیطده، هامیسی‌نین قوپالاغین گؤتوردو اونلار ایسه دابانا قووت قاچدیلار.
بو آرادا منله باجیم یئمک قاباغیمیزدا قورویوب قالمیشدیق.
بو حئینده کوچه قاپیسی دؤیولدو، آنام قاپینی آچماغا گئدنده منده اونون آتگیندن یاپیشیب گئتدیم ( گئنلده بو منیم عادتیمیدی، آنام قاپیدان چیخاندا من اوندان قاباق چیخاردیم!). قاپی دؤین دئدی، سس گلمه‌ینجه، آنام قاپینی آچماغا مجبور اولدو. قاپی آچیلماق همان یئکه بیر شال آتیلدی آیاغیمیزین آلتینا. ایکیمیزده دیسکینیب دالی چکیلدیک. بیلدیمیزده کی قونشو خانیمیدی راحاتلاییب گولوشدوک… آنام منه گؤزونون یانیلا باخیب دئدی: آجان حیرصلیدی او بیلمه‌سین بره‌ک دی ها!!! .
قونشونون شالی باغلاندیقدا، گوله- گوله شالینی چکدی گئتدی.
روقیه خانیم شیرین جانیلا ایشلیردی من ایسه، ندن ایندی قونشولارین بئله ایشلره ماراغی یوخدو؟ دلی شیطان دئییر، گئدیم قونشوموزون قاپیسنی دؤیوب شال آتیم ائولرینه! دئسه‌لر بو نه ادادی ؟ دئییم شال سالللاماق ، بایرام دبلریمیزدن!!! شال یوخ! هه نیت ائدیم، گئدیم دوروم آستانالاریندا، گؤروم نه دئییرلر؟ دوشونوردوم.
قیزیمین گؤرونتولو تلفون زنگیله، خیاللاریمدان قوپوب، تلفونومو آچدیم. خئیلک دانیشاندان سونرا گؤورتدیگی گؤیلری منه گؤستریب دئدی، سنینکیلر اولوب؟ یادیما دوشدو هله من نه بوغدا ایسلاتمیشام نه مرجی…
دئدیم یوخ هله… لعنته گلمیش کورونا قویور میه بایرام یادا دوشسون؟
او ایل، تحویل سحر صوبح واختی اولاجاغیدی. بیز دورونجا بایرام سوفره‌سی آنامین تلاشیلا حاضیر اولموشدو.
گؤی، کوزه‌یه چکیلمیش شوورن گؤیو، آینا، قوران، سو، سوغاندا بویانمیش یومورتالار، سیککه، آنام دوزلدن بادام شیرنیلری، چرشنبه یئمیشی( یئددی لووون) میان پور، ایده، آلما، نار، بیر بانکادا قیرمیزی بالیق. – بئله اینام واریدی کی ایل تحویل اولاندا بالیقلار اوزو قیبله‌یه دورارلار- هامیدان اؤنملی بیر مژمئییده ائوده بوتون قورو دن‌دؤشدن(دویو، نوخود، لوبیه، یارما و… ایل تحویل اولاندان سونرا بو دن‌دوشلر قابلارینا تؤکولردی) . آنام دئییردی:
ایل زوماری ایلین تحویلینده سوفره‌ده اولسا، برکتلی اولار.
گؤزلریمی اووا-اووا تازا گوللو-گوللو پالتارلاریمی گلیب سوفره باشیندا اوتوردوم.
آنامین دستورویلا منله باجیم قورانلاریمیزی گؤتوروب یاواش- یاواش اوخوماغا باشلادیق. بوتون بایرام عادت- عنعنه‌لریمیز اؤز کولتوروموز، اؤز دیلیمیزله اولماغا رغما، رادیودان بیری عربجه تحویل دوعاسینی اوخودو، سونرا فاسجا ترسه سایما باشلاندی، ده-نه- هشت… دیرین آغاز سال……..!!!
ائشیکدن هاوایا آتیلان گولّه سسلری باهارین گلیشینی قارشیلادی .
آنجاق قیرمیزی بالیق ایسه، هر ایل اولدوغو کیمی اوزو قیبیله‌یه دورمادی کی دورمادی.
و بیز ایسه، قوران آراسینا آتام قویان شاخ کاغاذ پولاری، سوفته گؤتوروب، اؤپوشماغا باشلادیق. و… بئله اولدو کی بایرامیمیز موبارک اولدو.
ذکیه ذولفقاری
1400|12|28
