“یووال نوح حراری”نین مقاله‌سیندن :کورونا ویروس
چوخلاری‌نین نظرینده، کرونا ویروسدان یارانان دهشتلی ایتکیلر، اینسانین طبیعتین گوجو قارشیسیندا، گوجسوز و عاجیز اولدوغونون ایثباتیدیر. آنجاق اصلینده 2020- گؤستردی کی، ائپیدئمیلر آرتیق طبیعتین ایداره اولونماز قووه لری دئییل، علم اونلاری دیزه چوکدوره بیلر.
بس نیه بو قدر اؤلومله عذابین شاهیدی اولموشوق. جوابینی سیاسی قرارلاردا آختارمالییق.
چوخ کئچمیشلرده اینسانلار طاعون کیمی ائپیدئمی خسته لیکلرله قارشیلاشاندا، اونون ندنی و یا درمان یول لاریندان هئچ بیر بیلگیلری یوخودور. 1918- ده آنفولانزا خسته‌لیگی یاییلان زامان، دونیانین أن یاخشی عالیملری بئله، بو ویروسو تانیانمادیلار.
آنجاق کووید 19- حاقدا دوروم چوخ فرقلیدی. بو ویروسون ایلک جیددی تهلوکه آلارمی 2019 -دا چالیندی، چوخ تئز، بیر ایکی آی عرضینده، عالیملر بو ویروسو تانیب و اونون ماهییتی‌نین نئجه اولدوغونو اینترنتده یایدیلار. بیر ایل چکمدی ائتگیلی واکسنلرین اؤرتیمی باشلادی. خسته‌لیکلرین عامیل‌لریله اینسانلارین موباریزه‌سینده، بو گونه کیمی اینسان بو قدر گوجلو اولمامیشدی.
بیوتکنولوژونون میثیل‌سیز اوغورلاریلا برابر، بو ایل کورونا ، دیققتیمیزی اینفورماسیا تکنولوژونون گوجونه یؤنتدی. کئچن ایللرده ، اینسانلار ائپیدمیانی نادیر حال لاردا دایاندیرا بیلیردیلر، چون اونلار خسته‌لیین اینتقال زنجیرینی هر آن ایزلیه بیلمیردیلر. همچنین اوزون قرنطینه‌لرین ایقتصادی زیانی داغیتیجی اولوردو. او زامان بیر اؤلکه‌نین بوتون اهالیسینه بیر نئچه هفته ائوده قالماق امری وئریلسیدی، بو ایش اقتصادی ایفلاسا، سوسیال چؤکمیه و کوتلوی آجلیغا سبب اولاردی.
عکسینه 2020- 2021-جی ایلده بیر چوخ اؤلکه ده دیجیتالی نظارت، خسته لیک داشیجیلاری نین ایزلنیلمه‌سینی و ایزلنمه‌سینی چوخ آسانلاشدیریب، نتیجه‌ده، داها سئچیجی و تاثیرلی قرنطینه آلیندی. باخمایاراق اینکشاف ائتمکده اولان دونیانین بعضی بؤلگه‌لرینده وضعییت اوولکی ائپیدئمیالاری خاطیرلادیردی، آنجاق اینکشاف ائتمیش دونیانین چوخ حیصصه سینده دیجیتالی اینقلاب هر شئیی دییشدیردی.
1918-ده بشر یالنیز مادی دونیادا یاشاییردی. اؤلدوروجو آنفولانزا ویروسو دونیانی قاپسایاندا، اینسانین قاچماغا یئری یوخودو. ایندی بیزیم چوخوموز ایکی دونیادا یاشاییریق مادی و مجازی. کورونا مادی دونیایا یایلان زامان، بیر چوخ اینسانلار مجازی دونیایا کؤچدولر. البته اینسانلار أتدن- قاندان عبارتدیلر. هر شئیی‌ده، دیجیتالی ائتمک اولماز. پرستارلار، نظافتچیلر، تیرئلی سوروجولری صاندیقدارلارین و…ایشلری مجازی اولا بیلمز.
همچنین دئمک اولار، چالیشمالارین اوتوماتیک و دیجیتالی اولماغی بیزی جیددی تهلوکه لرله اوزلشدیره بیلر. کورونا ایلینده خوشبختلیکدن اینترنت ایشدن دوشمدی. دیجیتالین آت یاپیسی پوزولسایدی نه فاجعه لر اوز وئرردی؟
علمی تکنولوژی موفقیتلر کورونانی کامیل ماهار ائده بیلمدی، بو اوغورلار اونو طبیعی بیر بلادان سیاسی پرابلئمه چئویردی. ویتنام و استرالیا کیمی اؤلکه لر واکسن سیز، یالنیز وار اولان ایمکانلارلا بو ائپیدئمینی دایاندیرا بیلدیلر.
تاسوفله سیاستمدارلارین چوخو بونو باجارا بیلمدیلر، اوزمانلارین سؤزونه باخماییب، دوزگون طرحلری اولمادیغیندان مینلرجه اینسانین اؤلومونه ندن اولدولار.
علمی موفقیتلرله ائپیدمی نیه یاخشی ماهار اولمادی؟ بلکه بؤیوک ندنلرین بیری بودور کی، دونیانین عالیملری امکداشلیق ائتدیلر، چتین و یوروجو چالیشماقدا اولدوقلاری حالدا بیلگیلرینی پایلاشیردیلار، بین الخالق تحقیق گوروهلاری یارادیب اؤنملی سونوچلار ألده ائتدیلر.
ترسینه بو سوره‌ده تاسوفله سیاستچیلر دوشمنچیلیک، سوئ قصدلرله مشغول اولوب، ساواشدیلار. بو ویروسون علیهینه بین‌الخالق بیرلشملردن قاچدیلار، حیاتی بیلگیلری گیزلی ساخلاییب بو ویروسون یایلماسینا یاردیم ائتدیلر.
2020- اولایلاری حاقدا نئچه ایللر سونرا گئنیش بحثلر اولاجاقدیر. آنجاق بوتون سیاستچیلر بونلاری بیلمه‌لیدیر کی ، عومومی ساغلاملیق قونوسونو جیددیه آلمالیدیرلار. دیجیتالی آت یاپیلارینی قورومالی و دونیانی قاپسایان ائپیدئمیلره قارشی ایندیکی دونیا صحیه تشکیلاتی‌نین سیاسی قودرتینی و بودجه سینی چوخاتمالیدیرلار. عکس حالدا اینسان بو دؤنه طبیعی بلالاردان جان قورتارا بیلمیه‌جکدیر .
ترجمه: ذکیه ذولفقاری.
“یووال نوح حراری”نین مقاله‌سیندن آلینیب.
